Tác giả là nhà báo quen biết trong nhóm chủ biên một số tuần báo, tạp chí tại Dallas. Ông dự Viết Về Nước Mỹ từ 2006, đã nhận Giải Danh Dự, thêm Giải Á Khôi, Vinh Danh Tác Giả VVNM 2016, và chính thức nhận giải Chung Kết Tác Giả Tác Phẩm 2018. Sau đây thêm một bài viết mới.
***
Hôm đến chơi nhà bạn, khi nhóm bạn đã quá ồn vì bia vào lời ra ngoài patio. Tôi vào trong nhà cho bớt ồn, gặp mẹ của bạn tôi đang xem tivi. Bác gái cứ tủm tỉm cười, rồi cười lớn tiếng khi khoái chí. Tôi hỏi, “bác xem chương trình gì mà vui vậy?” Bác gái sốt sắng giới thiệu cho tôi chương trình “bạn muốn hẹn hò”.
Bác mời tôi ngồi, xem với bác. Tôi ít xem những chương trình giải trí trong nước vì tự thân thấy mình không hợp với cách tấu hài trong nước bây giờ, cũng không xem ca nhạc vì lời ca tiếng hát trong nước bây giờ đã quên đứa con xa hay đứa con xa đã quên đường về nhà? Tôi cũng ít nghĩ thêm về chuyện ấy vì cảm tính đâu có đúng hay sai. Nhưng ngồi xuống xem chương trình bạn muốn hẹn hò với bác gái, tôi lại thấy chạnh lòng dù chương trình khá vui. Chương trình bạn muốn hẹn hò có ý nghĩa như mục “tìm bạn bốn phương” trên báo chí ở hải ngoại, nhưng hiện đại hơn ở hải ngoại là toà soạn làm trung gian cho hai người muốn kết bạn với nhau qua chuyên mục tìm bạn bốn phương. Khi đã giúp được họ có số điện thoại của nhau thì tự họ liên lạc, thích thì trò chuyện với nhau, tâm sự với nhau và hợp nhau thì hẹn hò, rồi tiến tới xa hơn là về chung một nhà với nhau. Bởi điều kiện địa lý ở hải ngoại rộng lớn tới chỉ có tình yêu mới đủ động lực cho người ta vượt đại dương, châu lục đến gặp nhau.
Còn chương trình bạn muốn hẹn hò trong nước gói gọn trên cái sân khấu nhỏ, nhưng nhiêu khê là phải làm hồ sơ gồm: giấy ghi danh mà trong nước hay dùng từ đăng ký, giấy xác nhận tình trạng độc thân, giấy xác nhận không phạm pháp; cuối cùng là bản liệt kê về tình trạng công ăn việc làm của bản thân, trình độ học vấn (bằng cấp), nghề nghiệp, quê quán. Bản thân muốn tìm người bạn gái, hay trai cao tầm bao nhiêu, da trắng hay đen, người miền nam hay bắc, độ tuổi, việc làm, sở thích… vân vân và vân vân. Đó là những dữ liệu để ban tổ chức tìm kiếp giúp bạn. Họ đối chiếu độ tuổi, nghề nghiệp, sở thích, quan trọng nhất là hai người ghi danh đừng quá xa nhau về địa lý cho dễ hẹn hò. Có hẹn hò với nhau được thì mới hiểu nhau hơn, tiến xa hơn được.
Thôi để tôi tả một cuộc hèn hò trên sân khấu trường quay bạn muốn hẹn hò trong nước thì bạn đọc hải ngoại dễ hình dung hơn. Giữa sân khấu là một bức màn được buông xuốn để hai bên không thấy nhau. Bên nhà trai có người hướng dẫn chương trình là đàn ông, bên nhà gái là cô hướng dẫn duyên dáng. Thường thì bên cô gái được mời lên sân khấu trước, sau đó đến bên chàng trai. Cô gái giới thiệu về lý lịch trích ngang của bản thân, nói sơ lược về tình trường mà cô đã trải qua, thể hiện tài năng hay cũng có thể gọi là tài vặt như ca hát, nhảy múa để góp vui với chương trình. Điểm quan trọng nhất là cô nói thẳng ra ý muốn của cô với chàng trai bên kia bức màn về mẫu người đàn ông mà cô muốn hẹn hò.
Đến lượt chàng trai bên kia bức màn cũng trình bày như cô gái là khai báo tất tần tật về bản thân cho đối phương nắm rõ. Sau đó người MC bên nhà trai sẽ đặt câu hỏi với chàng trai là bạn thấy mình đạt được bao nhiêu phần trăm những yêu cầu của bên nhà gái? MC bên nhà gái cũng hỏi cô gái y như vậy. Hai MC sẽ giúp đôi trai gái thương lượng với nhau như chàng trai muốn bạn gái trắng trẻo thì MC bên nhà gái trả giá cô gái bên đây xinh đẹp, giỏi giang, ngoại hình đẹp lắm, nhưng da hơi ngăm. Em trai có thể du di cho bạn gái chút được không? MC bên nhà trai thì ưa phải thương lượng cho những chàng trai về chiều cao, cân nặng, hói đầu, bụng phệ, hút thuốc, uống rượu bia, ở dơ… Nhưng điều khiến các chàng trai rớt đài nhiều nhất là nghề nghiệp không ổn định, lăng nhăng trong tình cảm và những chàng nóng tính, gia trưởng thường không được lòng các cô gái.
Khi hai MC thấy họ tự đánh giá bản thân có thể đạt được sáu mươi phần trăm yêu cầu của đối phương trở lên thì họ tiến hành thủ tục hỏi thăm ý kiến người thân đi cùng chàng trai, cô gái đến trường quay ủng hộ tinh thần cho người tham gia chương trình và họ đang làm khán giả. Ý kiến của hai bên gia đình, người thân cũng khá quan trọng trong quyết định của đôi trẻ theo những lời hứa giúp đỡ từ cha mẹ, ông bà, hay anh chị đi cùng.
Mọi chuyện không có gì đáng tiếc xảy ra thì chương trình sẽ kéo màn cho đôi trai gái trực tiếp gặp mặt nhau trong vòng hai phút. Họ trực tiếp trò chuyện để đánh giá đối phương qua người thật việc thật. Bởi lời nói trước khi kéo màn chỉ là lời nói, lời nói có đáng tin không thì phải thấy biểu hiện của người nói qua ánh mắt, cử chỉ như thế nào.
Sau hai phút trò chuyện trực tiếp, đôi trai gái muốn hẹn hò sẽ tự bấm nút sau lưng ghế ngồi của mình là chấp nhận hẹn hò sau ba tiếng đếm của người điều khiển chương trình. Nếu cả hai cùng bấm nghĩa là đồng ý hẹn hò với nhau, họ được phép nắm tay nhau ra về với những quà cáp của các công ty sản xuất tài trợ cho chương trình gởi tặng để quảng bá thương hiệu.
Nếu một người không bấm nút hẹn hò thì đôi trai gái ấy đi không về rồi. Khi đi với lời nguyện cầu thoát ế nhưng hồi về lời nguyền cô đơn vẫn còn nguyên, phải làm lại từ đầu là ghi danh lại để được gặp đối tượng khác trong tương lai.
Tôi ngồi xem tivi với bác gái, rất nhanh chóng hiểu ra vì sao bác ấy cứ tủm tỉm cười, khi khoái chí thì cười lớn. Có lẽ do những chàng trai trong nước bây giờ không có điều kiện để xuất hiện trước đám đông nên họ dở ứng xử. Mười chàng trai bước lên sân khấu thì đến tám người run như cầy sấy, chỉ những lời chào hỏi, giới thiệu về bản thân cũng không nói năng cho trơn tru được. Mười chàng trai đem theo mười bó hoa làm quà ra mắt bạn gái thì chín chàng quên tặng. Đến MC bên đàng trai nhắc bóng nhắc gió cũng không hiểu, cứ lóng cóng tay chân, ăn nói ấp úng như chú bé không thuộc bài phải đối diện với cô giáo và cây roi. Khi MC đưa bó hoa ra cho chàng trai thì mười chàng trai giống nhau như một, có thể nói là họ dúi bó hoa vào tay cô gái cho xong chuyện, xong thủ tục, rồi quay về ghế ngồi ngay tức khắc vì đứng không vững trên đôi chân mình do run sợ trước đám đông và người đối diện mới gặp lần đầu. Có lẽ do hoàn cảnh nên chưa từng hay quá ít khi tặng hoa cho bạn gái nên thấy thương hơn giận những chàng trai chỉ giàu từ ngữ tối nghĩa trong giao tiếp do ngôn ngữ phản ảnh xã hội và thời đại.
Phần các cô gái có sự bình tĩnh hơn các chàng trai dù đa số vẫn run cầm cập. Nhìn chung kỹ năng giao tiếp của lớp trẻ bây giờ thuộc loại yếu. Hay chỉ vì nghèo, lam lũ với miếng ăn chỗ ở nên họ không có kinh phí và thời gian để đầu tư vào kỹ năng giao tiếp. Tội nghiệp lắm.
Tôi để ý thấy hầu như cả trai lẫn gái lúc giới thiệu về mình đều có căn bệnh chung của thời đại và xã hội họ sống là nóng tính và hay quên. Hai tính cách ấy nói lên cuộc sống của họ nhiều căng thẳng tinh thần, mệt mỏi thể chất với công việc làm nên hình thành chứng mau quên khi tuổi đời còn rất trẻ, dễ cáu gắt trong môi trường nhìn đâu cũng là tranh đua.
Sau bữa tiệc ở nhà bạn. Tôi về nhà mở tivi lên xem tiếp nhiều tập bạn muốn hẹn hò vì thông qua người thật việc thật, tôi hình dung ra Sài gòn mà tôi đã cách xa ba mươi năm qua, - bây giờ ra sao từ xã hội đến con người. Tôi thấy một Sài gòn năng động hơn xưa vì tuổi trẻ phải làm việc cật lực để sinh tồn, không phân biệt nam nữ trong việc kiếm sống. Thấy chạnh lòng bởi thương lớp đàn em, con cháu khi mắt thấy tai nghe họ có rất nhiều điều, nhiều suy nghĩ, nhiều biểu hiện làm người xem thương cảm vì hết thời gian và sức lực họ phải dồn vào việc sinh nhai để tồn tại ở mãnh đất Sài gòn đã quá đông người. Họ cũng có nhiều điều làm người xem mất thiện cảm như nhiều chàng trai bước lên sân khấu sẽ chào hỏi hai MC, chào khán giả có mặt trong trường quay và chào bạn cùng chơi bên kia. Chuyện hẹn hò để đi đến hôn nhân chỉ đơn giản là chuyện chơi thôi sao? Thích thì chơi theo ngôn ngữ của dân chơi ở Sài gòn bây giờ nghe không thiện cảm. Và khi chương trình kéo màn cho hai người gặp mặt nhau trực tiếp thì câu hỏi đầu tiên của cô gái thường hỏi người bạn trai mới gặp để tiến tới hẹn hò lại nói lên quan tâm của cô gái không phải là chàng trai mà là… Anh có nhà không, hay ở mướn, ở phòng trọ? Anh làm lương bao nhiêu một tháng? Công việc có ổn định không? Nếu sau này thành hôn thì tiền ai giữ?
Tôi vừa xem vửa nghĩ thương cho ông Xuân Diệu đến chết cũng không cắt nghĩa được tình yêu, “làm sao cắt nghĩa được tình yêu?” Bây giờ lớp trẻ quan niệm về tình yêu rất rõ ràng. Anh nào có nhà riêng thì chắc chắn có vợ, kế đến là những chàng trai có việc làm ổn định, lương cao. Thứ ba là mấy anh công nhân quèn nhưng được thừa kế vài công đất của cha mẹ ở ngoại ô thành phố. Tệ nhất là những chàng lãng tử, “tôi ca không hay, tôi đàn nghe cũng dở” thì có đi tham gia chương trình tới tám mươi tuổi cũng đừng hòng có vợ.
Sài gòn sau ba mươi năm xa vắng, tôi có cảm nhận bây giờ người Sài gòn không còn lại bao nhiêu. Đến tham gia chương trình thì trai tài gái sắc đa số đến từ những tỉnh miền trung như Phú yên, Nghệ an, Nghệ tĩnh, Hà tĩnh, Thanh hoá, Quảng trị, Quảng bình, Quảng nam, Bình định, Bình thuận, và dân bắc ở Hải dương, Hải phòng, Bắc ninh, Bắc giang nhiều đến nỗi cả hai người MC cứ nghe giọi nói thì hỏi luôn, “em vô đây được mấy năm rồi?”
Càng xem càng không nhịn được cười với những ngớ ngẩn của tuổi trẻ tha phương cầu thực ngay trên quê mình. Nhưng dư âm của tiếng cười đắng chát vì thương cảm đời sau sinh ra, lớn lên dưới chế độ mù loà thì làm sao con dân có thề sáng láng trí thức, khôi ngô tướng mạo, lịch lãm văn minh…
Dù hãy còn những trái tim thuần Việt, dù nhỏ nhoi như ánh sáng que diêm trong đêm dài tăm tối ở quê nhà vẫn còn cô bé xinh đẹp, có học thức, con nhà khá giả. Cô bé có dư điều kiện để có người bạn trai, người chồng tương lai tương xứng với cô. Nhưng khi nghe qua lý lịch trích ngang của người bạn trai bên kia bức màn hẹn hò thì cô bé đã rươm rướm vì cứ nghe hoài người MC bên nhà trai luôn nhắc, “Con phải vui lên, con cười lên cho chú xem. Con có nụ cười hiền, và gương mặt con khi cười trông rất dễ thương. Sao con cứ để gương mặt con buồn quá vậy, bạn gái nào mà đồng ý hẹn hò với con được?” Nhưng nghĩ cho cùng thì chàng trai làm sao cười nổi khi nói về mình: Cha mẹ con mất sớm khi con mới hai, ba tuổi. Ông bà ngoại nuôi con tới hết trung học thì con tự học sửa đồng hồ. Bây giờ con sửa đồng hồ dạo kiếm sống qua ngày. Nhưng ông bà ngoại muốn con có gia đình trước khi ông bà mất vì ông bà đã quá già…
Bức màn kéo lên. Cô bé bậm môi nhìn gương mặt người bạn trai hiền lành, nhưng buồn đến không thể buồn hơn, cả thế giới bất hạnh tụ về đôi mắt cam phận lạc loài. Cô bé bấm nút hẹn hò rất dứt khoát, bất chấp người nhà, bạn bè đi theo ủng hộ đã ra giấu cho cô là không bấm.
Tôi rất muốn biết chuyện hẹn hò của họ có nên vợ chồng hay không? Nhưng nghĩ lại chuyện duyên nợ đâu do người sắp đặt. Ý trời trời biết, lòng người thì người có lòng mới hiểu. Trong lặng lẽ, trong âm thầm xa xôi, tôi cầu nguyện cho họ vì đã mang ơn một tấm lòng của cô gái trẻ.
Phan
Gửi ý kiến của bạn
