Chuyện Một Phật Tử Xứ Cờ Hoa

Hình từ tác giả.

Tác giả tên thật Nguyễn Thanh Hiền, Nickname: Steven N, Bút danh: Tiểu Lục Thần Phong, sinh sống ở Atlanta trên 20 năm. Tác giả nhận giải Danh Dự năm 2023.

*

    Steven làm việc ở một công ty công nghệ ở thành Ất Lăng, công ty này vốn là chi nhánh của một bigtech ở cali. Mọi người làm chung rất hòa đồng vui vẻ, công ty này giống như một hình ảnh thu nhỏ của nước Mỹ, nó như cái lẩu thập cẩm có đủ sắc dân: Trắng, đen, vàng, mễ...và hầu như tất cả đều là tín đồ Thiên chúa, Tin lành, chỉ có mỗi Steven là Phật tử. Điều đó cũng chẳng có vấn đề gì, Steven và mọi người chung đụng và làm việc hòa thuận với nhau. Nhiều bạn làm chung cũng có hỏi sơ về đạo Phật, họ hầu như không biết gì về Phật giáo cả, nên những câu hỏi rất buồn cười, đại khái như: Ông Phật có quyền năng bằng Chúa Jesus không? Ông phật có cứu rỗi linh hồn người chết không? Thậm chí có người còn khuyên Steven nên quay về với Chúa, tin ở Chúa để sau khi chết được lên thiên đàng, không tin Chúa sẽ bị đày xuống hỏa ngục...Rất nhiều những câu hỏi và quan niệm như thế. Đặc biệt chuyện ăn chay của Steven là một đề tài thường xuyên đùa giỡn của mọi người. Họ không có ác ý, chỉ là đùa và châm chọc hí lộng mà thôi. Steven chưa bao giờ nói với ai về chuyện ăn chay nhưng do làm chung, ăn chung nên dần dần họ phát hiện ra.

   Giờ ăn trưa rất nhộn nhịp, cả căn phòng rộn ràng với trăm người ăn uống và nói chuyện, nhiều người vừa ăn vừa lướt mạng xã hội. Steven lơ đãng nhìn ra ngoài bãi đậu xe thấy thằng Omamudho Abdulah đang trải chiếc thảm cá nhân ở giữa hai chiếc xe và quỳ mọp xuống cầu nguyện. Không biết một ngày nó cầu nguyện mấy lần chứ từ khi vào làm ở hãng này thì thấy nó cầu nguyện trước giờ làm, giờ ăn trưa và sau buổi làm. Có tận mắt thấy nó quỳ lạy mới cảm nhận được sự toàn tâm toàn ý như thế nào. Tháng Ramadan là tháng ăn chay của tín đồ Hồi giáo, nó nhịn ăn từ trước khi mặt trời mọc cho đến sau khi mặt trời lăn, công việc dù có nhiều giờ hay nặng nhọc cách mấy nó vẫn nhịn ăn trong khoảng thời gian đó. Thằng Mauricio nói với Steven:

   - Nếu tao theo đạo thằng Omamudho chắc tao chết mất! Tụt đường huyết chịu sao nổi? Không biết những người bị đau bao tử mà nhịn ăn kiểu này chắc lên thiên đàng sớm.

   - Chắc những người bệnh có sự nới lỏng?

   - Tao không nghĩ vậy! Giáo luật của tụi nó rất khắc nghiệt! Tháng ăn chay của những tín đồ Thiên chúa như tao thì khác. Tụi tao chỉ cữ ăn thịt súc vật, ngoài ra tôm, cá, ốc, hến… chơi tuốt. Chúng ta có quyền thụ hưởng những gì chúa ban tăng.

   Steven nói với thằng Mauricio:

   - Phật tử tụi tao cũng khác, ăn chay là ăn thực vật, rau, củ , quả… Không ăn thịt bất cứ lọai động vật nào.

   - Đó là giáo luật à?

   - Không, chỉ là sự khuyến khích mà thôi. Đạo Phật khuyến khích ăn chay để nuôi dưỡng lòng từ, tôn trọng sự sống của muôn loài.

   - Mầy không ăn thịt vì tình thương, vậy mày thử vào chuồng cọp trong sở thú thử nó có thương mầy chăng?

   Cả bàn ăn cười rần rật, cười ngả nghiêng. Thằng Justin giơ hai ngón cái lên, thằng Jerome vỗ tay lốp bốp. Thằng Jessie la to:

   - Đúng đấy! Mày thử vào chuồng cọp thử xem cọp có từ bi với mày hay không?

   Steven chờ một tí cho lắng xuống rồi mới bảo:

   - Vì tao là con người, cọp là động vật, người thì hành xử có tri giác, văn hóa, kiến thức và tâm linh. Cọp chỉ sống theo bản năng sinh tồn.

   Thằng Mauricio lại hỏi:

   - Tao nghe Phật giáo có ngồi thiền, vậy mày có thực tập chăng? Thiền để làm gì vậy?

   - Đúng đấy! Thiền để tâm mình lắng xuống, mày cứ thử xem thì biết, một hồ nước nếu cứ quậy hoài thì sẽ đục, để lắng xuống thì nước mới trong, khi nước trong sẽ hiện được cảnh vật. Con người cũng thế, thiền là để tâm mình lắng xuống, từ đó mới có thể phát sanh sự hiểu biết khôn ngoan. Cái tâm mình quyết định tất cả, thăng hay đọa cũng từ tâm.

   Thằng Mauricio lắc đầu quầy quậy:

   - Thật mơ hồ, tao không hiểu nổi, tao tin Chúa tạo ra tất cả, thăng đọa gì cũng do Chúa. Mầy cầu nguyện  và tin ở Chúa thì khi chết sẽ  được lên thiên đàng, bằng không sẽ bị ném xuống hỏa ngục.

   - Đạo Phật tao thì khác, tự mình chịu trách nhiệm những gì mình nghĩ, nói và làm; làm lành thì thăng làm ác thì đọa, không có ai có thể làm cho người khác thăng hay đọa được!

   Thằng Mauricio là bạn thân của Steven, nó lai nửa trắng nửa đen, ngày nào vào chỗ làm cũng đùa giỡn rần rật. Nó mê hàng hiệu như điếu đổ, ăn mặc toàn đồ mắc tiền, nó có hàng trăm đôi giày, mỗi tuần thì đổi một kiểu tóc, cuối tuần đi hộp đêm. Nó thường nói với Steven:

   - Mầy mặc toàn đồ rẻ tiền, người ta xem thường. Mầy phải ăn mặc sang trọng thì người ta mới nể!

   - Tao chẳng cần ai nể, vả lại giá trị con người là ở nội tại chứ không phải ở quần áo bề ngoài.

   - Mầy mặc đơn sơ, lại ăn chay, sống khắc khổ thế! Tội gì phải chịu vậy? Mầy làm vậy để được gì?

   - Tao chẳng thấy khổ tí nào, thậm chí ngược lại nữa là khác, lúc nào cũng an lạc và hài lòng vì biết đủ. Tao sống vậy, làm vậy là hoàn toàn tự nhiên, chẳng có mục đích hay mong cầu gì.

   Thằng Mauricio giơ hai tay lên kêu trời:

   - Tao không hiểu nổi mày!

**

   Sáng thứ Bảy, Steven dẫn Mauricio tới quán cà phê Việt ở trong thị trấn, nó quất tô phở xong còn chơi thêm ổ bánh mì. Nó khen ngon nức nở rồi thắc mắc:

   - Mầy ăn chay sao cho tao ăn phở và bánh mì thịt?

   - Tao tùy thuận mọi người, với vợ con tao cũng thế thôi. Tao không có quyền và cũng không thể buộc người khác ăn chay theo. Ngay cả đức Phật cũng thế thôi! Ngài chỉ khuyến khích chứ không bắt buộc, trừ những người đã là tu sĩ thì khác.

   Steven và Mauricio chơi thân đến độ có thể giỡn và chơi khăm nhau suốt ngày, có thể nói mọi chuyện từ gái gú, ăn mặc, thời sự cho đến những vấn đề gai góc dễ gây xích mích như tôn giáo, chính trị và giới tính, chẳng có gì để ngại, cái đáng ngại ấy là trình độ tiếng Anh ba rọi của Steven không đủ để hiểu hết lời, nói hết ý mà thôi. Trong những chuyện ấy, đôi khi cũng có những vấn đề tranh cãi, ai giữ ý người đó nhưng mọi ngày gặp nhau vẫn vui vẻ như chẳng có gì xảy ra. Steven bảo nó:

   - Mày biết không? Con vật đánh nhau, cắn xé nhau vì tranh giành hang ổ, lãnh địa, miếng mồi và con cái để giao phối. Con người cũng thế, chẳng khác gì mấy, từ xưa đến giờ đánh nhau liên miên vì tranh đất đai lãnh thổ, đánh nhau để cướp của  cải tài sản, đánh nhau vì nhan sắc...Con người còn hơn con vật một bậc là đánh nhau vì danh tiếng, vì sự háo thắng, vì cái bản ngã của mình. Mày thấy đấy! Putin xua quân xâm lăng Ukraine cũng vì háo danh, y mơ làm đại đế, cướp đất lập đế quốc, y muốn Ukraine cũng như các nước nhỏ phải làm chư hầu. Quân lính của y tàn độc giết người, phá nhà, cướp của, hãm hiếp… Tham vọng cá nhân của y cộng với bản năng của quân binh đã đẩy Ukraine vào thảm họa, gây tang thương thống khổ ngất trời cho người Ukrainian. Mauricio, những người Phật tử như chúng tao nghe lời Phật dạy:” Không trực tiếp giết hay xúi người khác giết, không vui với sự giết” tuy nhiên với trường hợp những tên độc tài như Putin thì tao thật sự mong cho y bị lật đổ hay ám sát chết đi.

   Thằng Mauricio tán đồng:

   - Tao cũng nghĩ vậy! Nếu y bị lật đổ hay bị giết chết thì cục diện chính trị sẽ thay đổi, có thể cuộc chiến phi nghĩa và tàn bạo này sẽ chấm dứt.

   Trước khi cuộc chiến này nổ ra, Steven cũng đã nghĩ: ”Giá mà có thế lực nào đó làm đảo chánh hoặc ám sát y thì có lẽ cuộc chiến sẽ không xảy ra”. Nguyên nhân sâu xa hay ân oán quả báo thế nào thì không biết, tuy nhiên nguyên nhân trực tiếp và gần nhất ấy chính là sự tham lam và hoang tưởng của Putin. Y thèm khát đất đai và mong tái lập lại đế quốc như thuở trước. Y độc tài, hiếu chiến và bản tánh tàn độc nên y bất chấp mọi lời can gián, cảnh báo trừng phạt của thế giới. Y xua quân tấn công Ukraine. Steven giật mình thoát ra khỏi phút giây tâm ý miên man khi nghe thằng Mauricio gọi:

   - Steven, sao tự nhiên im lặng vậy? Đang nhập thiền hả?

   Steven cười:

   - Không! Tao đang để tâm ý chạy rông như ngựa hoang trên đồng cỏ, như khỉ chuyền cành trên rừng. Chính vì cái tâm mình vọng động như thế nên Phật mới dạy ngồi thiền. Thiền để ngăn chặn và hóa giải cái tâm viên ý mã đó, thiền để mình lắng xuống, để nhận biết sự thật, để sống chánh niệm.

**

   Thằng Mauricio cũng như những người Âu – Mỹ khác, nó chỉ biết đạo Phật chỉ có thiền chứ không biết đến những pháp môn khác. Hiện nay ở Âu – Mỹ cũng có nhiều người dạy thiền và đủ loại thiền, trong số ấy có khá nhiều loại thiền hoàn toàn không phải của Phật giáo, không giúp ích gì trong việc tĩnh tâm hay chánh kiến mà chỉ mang tính chất như yoga hoặc chỉ là liệu pháp tâm lý để chữa trị bệnh về mặt thân xác. Thằng Mauricio cười cười:

   - Tao nghe thiền hay lắm nhưng chịu thôi, tao không thể ngồi thiền được!

   - Thiền đâu chỉ ngồi, còn có nhiều tư thế oai nghi khác, ngồi chỉ là một trong nhiều cách tối ưu để thực tập. Nếu mầy giữ được tâm ý bình an, không loạn động, giảm ham muốn vật chất, giảm sự tham đắm hưởng thụ vật chất như: ăn ngon, mặc đẹp, sắc dục hay tánh háo danh… ấy chính là đang thực tập thiền vậy.

   Thằng Mauricio nhấp một ngụm cà phê rồi cười:

   - Thiền thế nào được? Khi mà cà phê kích thích tim tao đập mạnh như thế này!

   Nhìn mặt nó, biết nó láu lỉnh cà khịa, Steven cùng cười xòa với nó.

**

   Thứ Hai ngày đầu tuần. Mình lại vào hãng bắt đầu cho một ngày làm việc như mọi ngày, công việc vẫn bao nhiêu đó, cứ lập đi lập lại như vòng quay của chiếc kim đồng hồ, lại như vòng đời của mỗi chúng sanh. Ngày nào cũng ăn, ngủ, làm việc rồi lại tái nạp năng lượng. Đôi khi mình cảm thấy nhạt nhẽo quá, mà nào chỉ mình, hầu như tất cả mọi người đều như vậy cả. Mình làm còn có thời gian nghỉ ngơi chứ nhiều người hùng hục làm, ham làm đến độ quên cả cuộc sống. Mình có thói quen vừa làm việc vừa thầm niệm Phật, giữ chánh niệm hoặc đôi lúc chiêm nghiệm như ông cụ non, dĩ nhiên là cũng có lúc giỡn đùa và chơi khăm với lũ bạn. Sáng nay mình hứng thú suy gẫm về lời Đức Đạt Lai Lạt Ma nói: ”Cái buồn cười nhất của con người là khi trẻ thì đem hết sức lực ra đổi lấy tiền, khi già hay bệnh thì lại dồn hết tiền để mua sức khỏe”. Dốc hết sức đổi lấy tiền thì có thể chứ còn dốc tiền mua sức khỏe thì vô phương.

   Cuộc sống không thể không làm việc, nhất là ở xứ này, không làm là thấy hậu quả ngay lập tức. Rất nhiều người chỉ vì mất việc và không trả tiền nhà vài lần là ra đường thôi, vì vậy mà xứ này giàu có hùng mạnh nhất thiên hạ nhưng người không nhà cửa lang thang khắp nơi.

   Kiếm sống cũng có năm bảy đường, kiếm sống vừa hợp pháp, vừa chánh mạng thì càng quý. Thế gian có nhiều nghề hợp pháp nhưng lại là tà mạng, chẳng hạn như: mua bán rượu, cần sa (tùy tiểu bang), mở hộp đêm, giết mổ gia súc, sản xuất hay mua bán vũ khí… Mình có vài người bạn làm ở hãng LM, một hãng sản xuất vũ khí hàng đầu của nước Mỹ, rõ ràng là nghề hợp pháp nhưng chiếu theo lời Phật dạy thì lại không chánh mạng. Bạn mình cũng phân vân và ray rức, tuy nhiên vì lương cao, phúc lợi xã hội đầy đủ và cũng không dễ tìm được việc khác nên vẫn phải làm. Có lần bạn mình bị tai nạn đứt ngón tay, hãng bồi thường một món tiền lớn và bạn mình tâm sự: ”mình đứng máy sản xuất đạn dược, vũ khí đã gây chết chóc và thương tích cho người khác, có lẽ tai nạn này cũng là một sự trả quả”. Mình thật sự cũng chỉ biết an ủi một cách thường tình chứ cũng không biết nói gì hơn. Hãng LM sản xuất vũ khí từ thông thường cho đến hạng nặng hoặc loại thông minh kỹ thuật cao. Chiếu theo lời Phật dạy thì sản xuất và mua bán vũ khí là tà mạng, nhưng ở phương diện quốc gia, nếu không sản xuất vũ khí thì lấy gì tự vệ? lấy gì bảo đảm an ninh cho đất nước cũng như của người dân? Điều này quá lớn, vượt qua sự hiểu thấu đáo của mình, mình chỉ tình cờ lan man một chút nhân chuyện bạn mình thế thôi!

   Mấy nay bạn bè làm chung với mình vẫn bàn tán xôn xao theo thế sự. Ai cũng chửi rủa Putin đã ra tay tàn độc dã man ở Ukraine. Y đã tiến hành xâm lược và hủy diệt Ukraine, nhiều thành phố, thị trấn, làng ,mạc bị san bằng thành bình địa. Y độc ác đến độ hạ lệnh tấn công cả trường học, nhà thờ, siêu thị, bệnh viện, nhà hát, trạm xe buýt, nhà máy điện, cầu cống...Y ra lệnh tàn sát cả dân lành để trả thù sự kháng cự ngoan cường của họ. Những địa danh Kyiv, Mariupol, Bucha… giờ trở thành những địa điểm đẫn máu, đầy xác người. Những địa danh ghi dấu ấn tội ác diệt chủng của quân đội Nga. Cũng may cho Ukraine. Mỹ và Tây Âu đã viện trợ nhiều vũ khí tối tân để giúp Ukraine tự vệ và tồn tại. Ukraine đã kháng cự thành công, quân Nga không thể chiếm được Ukraine. Chúng ta có thể thấy, nếu không có vũ khí hiện đại tân tiến ấy thì Ukraine khó mà đứng vững với chỉ tinh thần và ý chí.  Vũ khí vừa có thể tàn sát lại vừa có thể tự vệ để sống còn. Xét cho cùng thì vũ khí là vật chất vô tri, cái mục đích sử dụng mới là vấn đề quan trọng.

   Putin tàn độc, bạn bè làm chung với mình và cả mình cũng vậy, ai cũng mong cho y chết, mong có ai ám sát hay lật đổ y, có như vậy mới có thể dừng lại cuộc chiến xâm lược kia, vậy phạm giới chăng? vì Phật có dạy giới cấm sát sanh, không những không tự giết mà cũng không được vui với việc giết của người khác, không xúi người khác giết. Nhưng trường hợp Putin hay những kẻ độc tài cùng hung cực ác thì có chết mình cũng vui. Nhà nho có câu: ”Sát nhất miêu cứu vạn thử”, truyện bổn sanh cũng kể trong những kiếp lâu xa của đức Phật, ngài cũng vì cứu đoàn thương nhân và những người vô tội khác mà phải ta tay hạ tên cướp hung bạo.

   Chiến tranh thật tàn khốc và kinh khủng, xây dựng phải tốn hàng trăm năm, thậm chí vài trăm năm nhưng chiến tranh phá hủy chỉ trong vài giờ hoặc vài ngày. Đất nước Ukraine tươi đẹp thanh bình,vậy mà qua những đợt tấn công dã man của quân Nga đã tan hoang. Ukraine tiêu điều dưới những trận mưa bom và hỏa tiễn của lòng tham vô độ, sự sân hận vô lý, những tính toán sai lầm đầy hoang tưởng của Putin. Lịch sử loài người là lịch sử của những trận chiến, không đánh lớn thì đánh nhỏ, không nơi này thì nơi khác, không lúc này thì lúc khác, xưa nay những trận chiến liên miên không dứt, chiến tranh không thể dứt khi mà con người còn tạo ra nhân chiến tranh, con người còn sống trong sự thù hận, đố kỵ, tham lam và si mê. Phật dạy: “lấy oán báo oán, oán ấy không dứt” nhưng ở thế gian này thì biết làm sao đây? Không phải ai cũng biết Phật pháp, không phải ai cũng chấp nhận Phật pháp và không phải ai cũng đem Phật pháp áp dụng vào đời. Nhất là những người nắm quyền lực cao, những người có quyền quyết định vận mệnh của dân tộc hay quốc gia, những tập đoàn chính trị, quân sự, kinh tế… A Dục là một ông vua tàn bạo thuở ban đầu, sau đó hồi tâm chuyển ý và trở thành một ông vua nhân từ, ủng hộ Phật pháp, áp dụng Phật pháp vào việc lãnh đạo quốc gia và đối xử với con người. Thế gian này tìm đâu ra người lãnh đạo như vua A Dục?

   Bát chánh đạo là con đường trung đạo, nếu y cứ vào đó mà tu hành thì có thể chuyển phàm thành thánh. Bát chánh đạo tuyệt vời như thế, thánh thiện như thế nhưng áp dụng vào đời qủa là không dễ.  Địa vị càng cao càng khó có chánh ngữ nói riêng bát chánh đạo nói chung. Với người bình thường như chúng ta thì có áp dụng cũng chút chút chứ khó mà làm tròn (nếu làm trọn vẹn thì đã thành thánh cả rồi). Mỗi người chúng ta vì khác biệt ở nguồn gốc xuất thân, quan điểm chính trị, trình độ hiểu biết, quyền lợi… nên khó có được chánh kiến, vì thiếu chánh kiến nên tư duy cũng không chánh, hai mục trên không chánh thì không thể chánh ngữ (nói sai sự thật để được gì đấy hay để bảo vệ cái tà kiến của mình). Đã tà kiến, tà ngữ rồi thì tạo cái nghiệp không chánh đáng hay nói khác là tà nghiệp. Không có chánh kiến cũng khó vượt qua tà mạng, làm những việc không chánh mạng (mua bán rượu, thuốc gây nghiện, vũ khí, mại dâm…). Một khi đã không có chánh kiến thì mọi sự cố gắng cũng không thể nào chánh được, vì thế mà không thể có chánh tinh tấn và chánh niệm, chánh định. Chánh kiến đứng đầu trong bát chánh đạo, chánh kiến vô cùng quan trọng như thế, bởi vậy mà trong pháp lục hòa của nhà chùa cũng để: ”kiến hòa đồng giải” đứng đầu là vậy.

Tiểu Lục Thần Phong

Ất Lăng thành, 0923

• VVNM 2024
• Sơ Kết, Chung Kết Giải Thưởng Viết Về Nước Mỹ 2000- 2001
• Mặt Trời Lặng Lẽ
• Ba Ngày Du Lịch Ở Mỹ