Tác giả tên thật Võ Thị Xuân Đào, cư trú tại Dyer, In. Nghề nghiệp: Cosmetologist. Bà đã góp nhiều bài viết về nước Mỹ có nội dung sâu sắc về cách sống, sự chăm sóc cha mẹ già, hạnh phúc gia đình. Bài viết mới lần này của bà là ký sự về một ngày đi trình diện theo lệnh gọi làm bồi thẩm đoàn tại toà.
*
Tôi mở phong bì, gởi từ văn phòng Jury commissioner của Superior Court of Lake county, thư gọi thi hành bổn phận công dân của tiểu bang, phải đến trình diện tại văn phòng tòa án, chuẩn bị làm bồi thẩm [nếu được chọn] của tòa Hình sự thuộc Lake county vào tháng 10 .
Kèm theo là một thư giải thích rõ rãng hơn về ngày giờ phải hiện diện cũng như những câu hỏi liên quan đến sức khỏe, quá khứ liên quan đến luật pháp, như có phạm tội hay có tiền án, quan trọng nhất là có khả năng nhận định, nghe và hiểu.
Trong cuộc sống hàng ngày, trong xả hội của Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ, bên cạnh nhửng vần đề liên hệ tới luật pháp, hiểu biết về quyền lợi cũng như trách nhiệm của mỗi người công dân, đây là lần đầu tiên tôi được lệnh gọi vào nhiệm vụ [ Juru duty ] nầy. Tôi mang thư gọi vào sở làm, đến trình với văn phòng phụ trách về nhân viên, báo cáo và xin phép nghỉ việc để đi làm nhiệm vụ công dân vào ngày giờ ấn định. Bạn bè cùng sở rất ngạc nhiên, họ sinh trưởng ở đây, có người được gọi nhiều lần, có người chưa bao giờ được gọi, tôi được gọi, chúng tỏ cơ hội đồng đều cho mỗi công dân, không phân biệt nguồn gốc. Chuyện trò hỏi thăm về những điều cần làm, người bạn bảo tôi
" Thường thì giáo chức và thẩm mỹ viên rất dễ được gọi, vì giờ giấc linh động, có khả năng nghe và nói chuyện cũng như dễ dàng tiếp xúc với mọi người. Có thể bàsẽ được chọn làm một trong những người Jury đấy "
Người khác thì nghe nói tòa Hình sự đòi hiện diện thì kể lại kinh nghiệm lần được chọn vào một trong mười hai vị ngồi ghế bồi thẩm đoàn trước đây, vụ án xử một người bị buộc tội giết người, bị can không thú nhận, sau khi hai bên luật sư biện hộ và công tố viện trình bày đầy đủ các dử kiện cũng như bằng chứng, phần vụ của bồi thẩm đoàn là thảo luận và quyết định có tội hay không, phần việc của quan tòa là với tôi trạng như vậy thì hình phạt sẽ như thế nào" Trong vụ án đó, không còn nghi ngờ gì nữa, chứng cớ đã rõ ràng, sau khi tòa tuyên án, tội nhân trừng mắt lên nhìn quí vị bồi thẩm đoàn như căm thù thách thức, nhân biên công lực phải hộ tống từng vị ra đến tận nơi xe đậu, để tránh trường hợp đồng bọn của tội phạm đến hành hung bất ngờ.
Mỗi người kể lại một kinh nghiệm khác nhau, ai cũng ít nhất một lần đến ngồi chờ, những người khác thì chỉ nghe kề lại, sau đây là câu chuyện của tôi:
Vào ngày giờ ấn định trong thư, tôi đến trình diện ở Lake county Government center, Courts building. Đến nơi, vào cửa đầu tiên, gặp người nhân viên an ninh, báo lý do hiện diện, anh ta làm thủ tục kiểm soát ví tay, qua máy dò vủ khí, chỉ tay về phía tầng hai, tôi lên cầu thang vào hành lang chờ đợi. Vì sợ đường xá chưa quen, tôi khởi hành sớm và dự trù thời gian rộng rãi, còn nửa tiềng mới đến giờ, tôi ngồi xuống bên cạnh một bà trọng tuổi, có một bà hình như người gốc Phi Luật Tân ngồi ở cuối hàng ghế, đang chuyện trò với một thiếu phụ trẻ tuổi hơn. Hai người than phiền về những trở ngại phải giải quyết để có thời gian đến đây ngồi chầu chực. Cả hai đều lần đầu nên cũng chưa biết chuyện gì phải làm .
Đã có nhiều người lục đục kéo vào, hầu hết như nhau, chưa lần nào được lệnh gọi, không biết chuyện gì cần làm, có người thì chỉ muốn được loại, có người thì im lặng chờ đợi, có người xôn xao với trăm ngàn lý do, nhìn những bộ mặt khẩn trương tôi nghĩ thầm " Quí vị là công dân sinh ra, cả đời lớn lên ở đây mà còn hoang mang như vậy thì tôi có hồi hộp cũng chẳng có gì phải xấu hổ " Tôi lại cười thầm chính mình, thật ra thì tôi cũng tò mò muốn được chọn vào Jury cho biết cách hành xử trong tòa án như thế nào. Lần cuối tôi vào tòa tuyên thệ làm công dân Mỹ cũng đã gần hai mươi năm .
- Chào tất cả quí vị, những người được thơ mời đến đây hôm nay hãy theo tôi vào phòng nghị, tôi sẽ trình bày cặn kẻ vấn đề để quí vị hiểu rõ hơn.
- Tôi tên là Goldman, Court Administrator,tôi cũng là Jury Administrator, như vậy tôi sẽ trình bày phương thức làm việc cho quí vị am tường. Có người nào đã từng làm công việc của một Grand jury chưa " À! Quí vị lần đầu tiên được gọi phải không" Vậy tôi sẽ trình bày luôn thể : Không giống như công việc và nhiệm vụ của bồi thẩm đòan khi xử án, quí vị không phải nghe công tố viên kết tội hay luật sư bào chửa gì hết, họ không hiện diện tranh cải ở đây. Quí vị là những người quyết định sự kiến có đầy đủ để đưa ra tòa xử án hay không. Quí vị chỉ cần nhìn vào sự kiện, nghe các nhân chứng hay nhân viên công lục, người phụ trách điều tra theo dõi và trình bày tất cả các chi tiết cần thiết, rồi quyết định có cần phải mang ra tòa hay không, nhớ rằng qúi vị có quyền đòi hỏi nhân chứng phải có mặt để trình bày, và phán xét xem họ có đúng hay không. Mỗi một sự kiện như vậy có thể cần nhiếu hay ít thời gian, và phải được số đông tuyệt đối thì mới hợp lệ. Tôi xin nhắc là trong số quí vị có mặt hôm nay, quan tòa chỉ cần có sáu người chính thức và một ngừời dự khuyết. Chúng ta thuộc về Criminal division tức là quí vị sẽ thảo luận về những trọng tội hình sự như giết người, hay trộm cắp, hiếp dâm...