Chuyện “Hai Lúa” Ngày Đầu Tới Mỹ
Tác giả: Bùi Dạ Hương
Bài số 2631-16208708- v460309
Tác giả là cư dân Piscataway, tiểu bang New Jersey. Định cư từ 1993, con cái thành đạt. Bài viết về nước Mỹ đầu tiên của bà là một kỷ niệm thật vui ngày đầu định cư. Chuyện được kể rất chân tình, cảm động. Mong tác giả tiếp tục viết thêm, đặc biệt là viết về vùng đất gia đình đã định cư: Piscataway, một địa danh đặt theo ngôn ngữ bộ tộc da đỏ Lenape dễ thương.
***
Tôi đến Mỹ vào cuối tháng 6 năm 1993, cả gia đình lớn nhỏ được 8 người. Người bảo trợ chở chúng tôi đến một căn nhà mà họ đã mướn sẵn. Các con tôi chạy đến mở tủ lạnh, có trái cây, thức ăn, thức uống để sẵn. Chúng vui nói cười ríu rít, rồi nằm lăn ra dưới sàn nhà trông thoải mái lắm, trút bỏ bao ngày giờ mệt nhọc tù túng trên những chuyến bay dài xuyên qua đại dương. Rồi người bạn của chồng tôi đến thăm ngồi đó.
Một người đàn ông Mỹ mang vác vào nhà 2 cái bao to đựng đầy ứ… Ông ta chào và nói vài câu, theo chúng tôi hiểu là ông nói mang đến những thứ…"để chúng tôi dùng" nhưng chúng tôi không hiểu ông nói là thứ gì bên trong túi rác màu đen ấy. Chúng tôi đứng lên và ra dấu cám ơn và ông ta quay về.
Tôi chợt nghĩ đến mấy tuần trước còn ở Việt Nam, gia đình tôi sắp sửa bỏ quê hương xứ sở, bỏ nước ra đi, không biết bao giờ trở lại quê hương, nên chúng tôi làm bữa tiệc chia tay bà con bạn bè, có nhiều người nói, nhớ đem theo các thứ cần thiết khi dùng- chứ qua bển khổ lắm không có, các bà cầm cái gì cũng bỏ vào thùng vào giỏ cho tôi- cái này cần, cái kia cần, cái nọ cần, đến cái dao nhỏ cùn, cái chén con sứt, bà chị tôi thì xếp cái xửng cũ mèm ngã màu vàng và méo mó nhiều chỗ vì trước nay tôi đã dùng nó nấu, hấp xôi vò, khoai, củ rồi gánh đem bán để kiếm chút tiền lời nuôi con, nuôi chồng tù cải tạo. Cái xửng đó chịu đựng vô cùng, nó chịu đựng nóng bức khổ nhọc như tôi. Tôi đâu nó đó như không thể rời nhau, hết nóng, rồi lạnh đã từng chịu bao năm tháng trầm luân từ khi miền Nam VN được Cộng Sản VN "giải phóng." Tôi không hiểu CSVN giải phóng miền Nam cái gì mà cả dân chúng miền Nam người người như những củ khoai cái sắn, chặt khúc, lột sạch, rửa không còn chút nhớt, rồi bỏ vào xửng nấu hấp chín đem bán mọi nơi khắp hang cùng ngõ hẹp.
Tôi không hiểu chính trị là gì mà kỳ quái quá- Tôi từ thuở nhỏ được mạ cha cưng chiều sung sướng, được cho ăn học thành người tử tế, được làm một cô giáo khuôn mẫu dạy dỗ đàn em. Cộng sản giải phóng miền Nam xong thì tôi trở thành người mất dạy, vô gia cư vô tổ chức sống tạm dưới hiên nhà mình, hàng ngày lang thang gánh bán từng đĩa xôi, củ khoai, củ sắn, người trở thành ngợm, khờ khạo, đen tối, ngu đần. Tôi để mặc các bà nói và xếp đồ đạc vào thùng cho tôi đi định cư. Có người nói: bỏ cái xửng vào chị, bên đó thiếu gì thứ, nhưng không có cái này đâu….giờ này tôi thấy các bà ấy nói đúng, khi tôi soạn ở thùng ra tôi có cảm tưởng là tôi đi kinh tế mới của cộng sản, chứ không phải là đi đến vùng trời đất tự do giàu đẹp. Xứ Mỹ làm gì có những thứ vừa xấu, cũ, sứt mẻ, vàng khè, người ta đã vất bỏ từ đời nào tìm sao ra mà có, giờ tôi ở Việt Nam mang qua trân quí như đồ cổ, như báu vật. Đúng là chỉ có xứ sở Việt Nam, con người Việt Nam mới có tồn tại những cái đồ này. Vì họ có dám mở mắt ra đâu, có dám nhìn xa xa chút đâu. Cái khó nó kềm kẹp cái khôn. Trời ơi sao mà người dân nghèo ở một nước lạc hậu thấp hèn khốn khổ thế này, tội nghiệp cho tôi quá. Nhìn số đồ tôi mang qua Mỹ mà kinh sợ. Không phải tôi "có mới nới cũ" mà tôi kinh sợ đến bức màn đen che phủ mịt mù làm đôi mắt dân tôi bé nhỏ chật hẹp.
Trở lại món quà của người đàn ông Mỹ vừa đem cho, tôi với lấy một bao mở đổ ra một đống to toàn là áo quần cả cũ lẫn mới đủ cỡ.
Tôi nói: Ô đồ người ta cho mặc mùa nắng. Tôi ướm thử vào mình, các con mỗi đứa xem thử, tôi tiếp tục đổ cái bao thứ hai ra. Tôi nói: À có đồ mặc lạnh đây, người ta tốt quá hén, đem cho một bao đồ mặc mùa nắng, một bao mặc mùa lạnh. Rồi tôi cầm lấy một cái hình tròn tròn bầu dục có dây thung, rũ rũ, lật qua lật lại nghĩ xem nó là cái gì" Theo hình dạng món đồ, tôi nghĩ là cái nón, mũ.
"Thoa ơi, lại đây mẹ đội cái này cho con," tôi gọi, rồi đội cái miếng tròn bầu dục có dây thung cho con gái lớn của tôi, tôi xoay qua xoay lại mà miệng thì nói, "sao mà mùa lạnh ở đây người xứ Mỹ đội cái mũ gì mà to quá cỡ lại còn cạn sợt, cũng không có nút gài, không có dây cột… tôi kéo phủ xuống hai tai, phủ tai hết vậy cũng ấm, có 3 cái mũ cho 3 đứa đi học, còn người nào thiếu thủng thẳng sắm sau, thôi để má kiếm dây hay tra nút, cột xuống cổ thì không rớt, ngộ quá hén, mùa lạnh đội mũ giống như con chim chào mào. Nói chơi vậy, rồi tôi lượm mấy miếng khác có cái hình khuyết giống như cái yếm đeo cổ cho trẻ con hay cái yếm các bà các cô gái Bắc. Tôi ướm thử vào cổ cho con gái nhỏ, tôi bảo, Nhi ơi cái này dày quá ấm, mà ne,ø sao cũng chẳng có nút để cài sau ót, thôi để má làm dây, tra nút cột cho con mang đi học có đồ ấm rồi…