Đi Câu Cá Halibut Ở Cali

Đi Câu Cá Halibut ở Cali

Tác giả: Nguyễn Đoan Qui
Bài số 2588-16208665- vb441509

Tác giả tên thật là Nguyễn Duy Quang, tuổi; Tuổi: Ất MùiNghề nghiệp: Cán sự điện đã về hưu, hiện là cư dân Anaheim, CA. Bài viết về nước Mỹ đầu tiên của ông kể chuyện đi câu ở Mỹ đầy kinh nghiệm sống động. Mong ông tiếp tục viết.

***

Tháng ba 80 tôi vượt biên, đi từ Tân Mỹ Thuận An qua Hồng Kông. Ở trại tỵ nạn Hongkong Kaitak East sát bên phi trường Hongkong, một năm bốn tháng, được Dì một người bạn bảo lãnh qua  Mỹ về Santa Ana ở Cali.  Sau khi học xong một khóa cán sự điện cấp tốc rồi theo bạn bè chạy tuốt lên vùng Southbay, Hawthorne kiếm việc lòng vòng mấy hãng điện tử ở Elsegudo.
Năm 90,  đang làm cho hãng Quotron ở Marina Delrey thì bị layoff. Đang buồn vì thất nghiệp ông bạn làm Mathinist cho hãng máy bay Mac DonellDoughlas cũng bị layoff rảnh rang rủ đi câu, tôi đồng ý liền vì tôi chưa bao giờ đi câu ở Mỹ. Chở ông cùng một người bạn nữa chạy thẳng đường Hawthorne ra phía biển là Palos Verdes. Tôi hỏi câu cá gì" Ông nói câu cá rô biển ở đây lớn lắm.
Xe xuống núi đường gập ghềnh khó đi, tới một bãi cát trắng rộng cỡ vài trăm mét có những cặp Mỹ trắng ở truồng không mảnh vải nằm phơi nắng. Thì ra đây là một bãi tắm biển khoả thân. Đi qua phía phải có một ghềnh đá biển nước trong xanh, ông bạn đi bắt mấy con chem chép để làm mồi câu.
Chúng tôi móc mồi thả câu khoảng 20 phút, chưa được con nào thì hai anh chàng fishing game mặc đồ uniform mang súng tới hỏi license câu cá.  Lúc đó cái bóp giấy tờ tôi để ở trên xe chỉ mặc quần sọt ngắn và cái áo mayo ba lỗ không có giấy tờ gì. Tôi chỉ cho anh chàng fishing game coi. Anh chàng này chỉ cỡ hai lăm, hai sáu, cầm cuốn sổ ghi ghi chép chép, bộ dạng ngây thơ. Nghe anh ta hỏi tôi tên gì, tôi đọc liền Hồ Chí Minh. Anh ta nói tên này nghe quen quen. Tôi nghĩ thầm "tổ cha mi nó là tên tội đồ trăm tên nghìn mặt, không quen sao được." Sau khi khai tên, phải đọc địa chỉ số nhà rồi số phone, tôi phịa đại ra mấy con số ma.
Hắn ta móc cái máy cb gọi về tổng đài để check coi có đúng không, sau đóù mặt hầm hầm nói ông nói láo, giỡn mặt nhân viên chính quyền là ở tù. Dọa xong, hắn đưa tôi một tờ giấy biểu ghi lại địa chỉ. Lỡ leo lên lưng cọp rồi, xuống đâu được nữa, tôi làm mặt tỉnh, ghi lại vẫn tên Hồ Chí Minh, địa chỉ 8888 đường Hawthorne blvd thành phố Hawthorne 92050 số phone 213 767 7878. Anh chàng phía bên kia hỏi hai ông bạn xong gọi về tổng đài check đúng cả, vì hai ông đó khai thật, xong qua hỏi gã đồng nghiệp có gì trục trặc gì không" Nghe check tên địa chỉ ông này không có, hắn so sánh hai lần ghi tên trước sau, nói địa chỉ trước ghi 8686 bây giờ ghi 8886 còn số phone thì 767 8787  hồi trước thì 7878. Tôi đáp tôi mới bị thất nghiệp, phải dọn tới một cung cư mới  mấy ngày nên nhầm lẫn không nhớ hết. Anh chàng  fishsing game officer kia phụ họa, tôi mà mới đổi địa chỉ chắc cũng không nhớ hết, thế là hắn ghi lại vào ticket rồi cả hai bỏ đi, chúng tôi cũng cuốn cần xách gói ra về.  Tôi đưa giấy ticket phạt cho hai người bạn coi, đọc thấy tên Hồ Chí Minh địa chỉ 8686 Hawthorne cả hai phì cười. Leo dốc núi bước lên đường xong tôi cầm tờ giấy biên nhận ticket phạt ra tòa màu hồng xé vụn từng mảnh tồi tung lên. Tháng sau hai ông bạn ra tòa của San Pedro mỗi người bị phạt $650.00, ông tòa giảng cho một chặp là đứng câu trên cầu public fishing pier thì khỏi cần có bằng còn câu trên bờ đá, bờ biển thì phải có bằng. Sau đó  mỗi người được phát cho một cuốn cẩm nang luật lệ đi câu biển, cá nào bắt được cá nào không bắt được, tuỳ theo kích thước.
Năm năm sau tôi dọn về ở Garden Grove, thì giờ rãnh rang hơn không biết làm gì tôi trở lại sở thích đi câu cá. Tôi kiếm mua hai cây cần ở Big 5 và dụng cụ đồ câu, mua  một cái licence cho chắc ăn. Ở cái xứ Mỹ này có cả ngàn thứ luật lệ. Lỡ bị  một lần, dù may mắn thoát khỏi đóng tiền phạt nhưng cũng  tởn tới già, không có lần thứ hai.
Luật đi câu ở Cali cũng khá rắc rối. Câu ở Public fishing pier thì không cần có bằng, nhưng xuống bãi cát phía bên  fishing pier thì phải có bằng, câu ở mấy public dock nơi bến tàu đậu thì phải có bằng licence câu cá. Vùng Newport Beach Habor entrance channel có nhiều  public dock, tất cả chỗ đó đều câu được nhưng phải có bằng. Câu ở biển thì được cho phép hai cần nhưng câu  hồ, sông, suối chỉ được một cần,  muốn câu cần thứ hai, phải mua stamp câu cần thứ hai.
Thường thì dân chuyên nghiệp có sở thích câu cá bước qua đầu tháng 1 của năm mới bỏ tiền ra mua bằng câu cho cả năm $38.00 licence thêm stamp câu cần thứ hai $12.00+tax cỡ năm mươi đô. Mua licence từng ngày cũng có, như bạn đi lên tàu ra biển câu thì phải mua bằng để câu ngày hôm đó là $6.00+ tax, mua tuần, hay tháng đều có, mua suốt đời life time thì trả $800.00, câu cho tới chết thì thôi. Handicap thi xin đơn ở fishing games deparment về đưa cho bác sĩ chứng nhận handicap xong đem tới chỗ mình xin đơn, nhân viên làm việc ở đó người ta phát ch o một cái bằntg licence thời hạn 5 năm, hàng năm phải mua sport fishing ocean enhancement stamp $43.75 là câu được ở biển, sông, hồ còn muốn câu hai cần ở hồ thì phải mua thêm stamp cần thứ  hai $11.50 nữa, năm năm sau hết hạn mang giấy cũ tới người ta phát cho cái  mới khỏi cần bác sĩ chứng nhận.
Từ 62 tuổi trở lên nhận tiền SSI đem giấy chứng nhận income hàng năm điền đơn xong gởi lên headquarters 1416 Ninth St, Sacramento, Ca 95814 thì ở đó người ta sẽ gửi về cho một cái bằøng mới, năm năm sau  hết hạn thì chỉ mang tới văn phòng fishing game department đổi cái khác.
Mới đầu đi câu tôi thường hay ra Newport Beach Pier. Ở đây câu có nhà hàng nằm ở giữa, khu phía bên phải là chỗ các tay câu Việt Nam chiếm đóng, bên trái là Mỹ và Mễ chiếm đóng. Đôi lúc có nhiều người ra trứơc gác năm bảy cần cầu để chiếm chỗ, nhiều khi không câu nhưng vẫn để cần choáng chỗ. Có hai loại người câu pro và amateur, pro thì câu loại cá nào mình muốn còn amateur thì chỉ câu cá nục (mackerel) cá suốt (Jacksmelt) cột lưỡi cột chì lung tung, móc miếng mồi thả xuống con cá gì ăn cũng đươc. Thường thường thì cá nục cá suốt loài cá tạp ăn đa số mồi gì nó cũng xơi hết, hầu như bốn mùa, mùa nào cũng có.
Vùng biển Newport Beach có cá Halibut (cá lờn bờn, cá ngộ), Pacific Sandab (cá lưỡi trâu), C-O Sole (cá lưỡi trâu đuôi O), Bonito (cá ngừ), shovelnose Sang shark (cá giống), Baracuda (cá nhồng), Leopard shark (cá mập thủy quân lục chiến, Yellowtail (cá thu đuôi vàng), Yellowfincroaker (cá dù vàng), Black croaker surferch (cá hanh bạc), Sand bass, Calico bass, spot bass (cá mú) Red snapper (cá hồng) Mulolet (cá đối) Squid (mực) California Corbina (cá sửu), Sardine (cá mòi) Jacksmelt (cá suốt) California Grunion (cá cơm) Anchovy (cá trích)…
Bắt đầu giữa tháng ba, nước ấm dần, các loại cá vào gần bờ để đẻ trứng, kiếm ăn, thì đây là bắt đầu mùa câu. Ban đầu mới xuống câu thấy mấy tay pro (chuyên nghiệp) câu thường là mồi sống, mồi cá con đang còn sống như Sardine (cá mòi) Jacksmelt (cá suốt) cá nục con, cá anchovy…Phải câu bằng Sabiki Jig là một chùm dây 4-6 lưỡi có miếng nilông trong cột trên đầu lưỡi câu có bán ở các tiệm bán đồ câu, có nhiều size 3,4,5,…
Câu lên lấy nước dưới biển bỏ vào thùng đựng phải có buble air để có oxygen cho cá thở, còn không cỡ năm mười phút nó chết.
Cá ăn cá, cá lớn nuốt cá bé, dùng mồi cá để câu cá thường là nhạy nhất, bắt cá mồi móc ở bụng hay đầu mũi của nó, nhẹ tay đừng để nó chết xong thảy xuống liền chỗ nào mình muốn câu. Câu chìm sát đáy thì buộc chì tròn có lỗ ở giữa để có thể chạy lên chạy xuống xong buộc một cái swivel để khỏi vúi dây cột dây lead dài cỡ hai đến ba feet. Đây là kiểu câu cá dưới đáy biển, cá flat fish như halibut, shovel mose sand shark…Câu nổi thì từ dây cuộc buộc lưỡi câu khỏi cần chì, thảy xuống thì cá mồi nổi bơi trên mặt nước để câu cá ngừ (bonita) yelloow tail (cá thu đuôi vàng)…
Mới đầu nhìn bắt chước mấy tay pro và mua đọc mấy cuốn sách chỉ cách câu, hoặc lấy mấy tờ báo câu free ơ mấy tiệm bán đồ phụ tùng đồ câu mấy người chuyên nghiệp sẽ chỉ tháng nào câu cá gì, ở đâu, câu mồi gì.

Tôi câu ở cầu Newport pier cỡ ba năm, lần lần tiến bộ, có kinh nghiệm hơn. Năm 1999 tôi câu ở đó được một con Yellowtail (cá thu đuối vàng) 4lbs, cá này ít khi đi vào trong cạn thường là ở deepsea biển sâu cách bờ 3-4 mét. Thỉnh thoảng cũng có người câu được Yellow tail ở Balboa pier 36lbs. Câu ở mấy cầu public pier không có licence, cuối tuần lúc nào cũng đông người và có tật dành chỗ đưa đến chuyện cãi vã đánh lộn nhau. Bữa đó cuối tuần hai anh em đó ra sớm chiếm chỗ, góc pier phía phải của cầu, tôi ra sau nhưng nhờ quen mặt nên đuợc một chỗ. Phía dưới cũng hết chỗ, cần câu đặt san sát toàn Việt Nam. Có hai anh chàng trẻ ra sau không có chỗ câu đứng sau cứ  thẩy đại xuống câu, hai anh em kia không cho,  nói là dính câu cả chùm với nhau, hai chàng đến sau cứng đầu cãi lại. Tôi đứng dậy nói phải trái với hai anh chàng tới sau, hai anh chàng kéo cần lên được một hồi lại thẩy xuống lại vướng câu hai anh em kia, hai anh em kia đứng dậy nói tới sau sao không kiếm chỗ khác câu ở đây làm phiền, thế là hai chàng tới sau nhảy vào tấn công hai anh em đó. Tôi không can được nữa, một cuộc hỗn chiến kinh hồn, hai chàng trouble có cái gì phang cái đó, chụp cần phang cần, chụp ghế phang ghế. Sau đó, một tên chụp được dao cắt mồi đâm loạn xạ. Một người tránh không kịp bị đâm trúng má phải máu chảy dầm đìa, nhà hàng gọi 911. Cảnh sát đến, anh chàng cầm dao đâm bị còng đi còn anh chàng bị đâm được băng bó xong cuốn cầøn ra về. Sau này nghe nói anh chàng đâm người bị sáu tháng tù. Từ đó tôi không câu ở đó nữa,  chuyển qua đi câu ở mấy public dock chuyên câu về cá halibut.
California Halibut là một loại flat fish, dẹp, sống sát đáy biển, hai mắt nằm sát nhau nhìn giống như bị lé thấy ngồ ngộ thành thử người ta gọi cá ngộ" Còn ở Huế thấy lem lép gọi cá lờn bờn" Miệng rộng, có răng sắt, nó cắn đấy, chứ không phải không có răng mô, tôi đã lànạn nhân của nó mấy lần. Thịt cá Halibut sống trong hồ $22/per lbs. Cá Halibut câu được 22 inches trở lên mới bắt được gọi là legal size, cân nặng cỡ 3,4,5lbs. Cá halibut lớn lên có thể cân nặng từ 90-100 lbs, cá Halibut chỉ có xương sống ở giữa, ít ruột, cá cái thường có trứng, cá California Halibut sống ở trong vùng biển từ Southern Brishtish Coumbia (Oregan) xuống tới Southern Baja California. Cá Halibut thích ăn mồi cá con sống như Anchovies, Sardines, Jacks-melt…lúc hè nắng ấm, nó cũng ăn mồi chết như mực, cá cắt từng miếng nhỏ.
Có một loại cá khác lớn hơn là Pacific Halibut, Giant Halibut, sống từ Alsaka xuống tới phía Bắc của Gaja Cali. Cá này lớn tới 800 lbs, recor bắt được là 459lbs. Pacific Halibut có nhiều ở Alaska và Washington, Cali có nhưng  ít hơn, cá lớn thường ở độ sâu từ 500 feet đến 3000 feet, còn cá nhỏ mùa hè nước ấm vào ở độ nước sâu từ 30-500 feet, cá này legal size là 36 inches (3 feets) chỉ được bắt 1 con trong 1 ngày. Loại cá này thịt cũng ngon, nhưng không bằng Cali Halibut.
Vào mùa xuân, nuớc ấm dần, cá Halibut thường vào gần bờ kiếm mồi, vào các channel, harbor để đẻ trứng. Tại public dock ở đường M Street là đông người câu nhất, mùa Halibut lúc nào cũng đông nghẹt, thường mấy public dock chỉ câu đuợc cỡ 8 người tối đa, nên cũng có sự tranh giành hông kém, đủ sắc dân VN, Đại Hàn, Tàu, Mỹ, Mễ…cũng nhiều tay bị phạt ticket  ở đây vì không có bằng licence, ra tòa Newport Beach nghe nói $850, có bằng mà quên ở nhà bị tickiet $125. Có nhiều bữa xét bằng đến ba lần, sáng Animal control xét, trưa Fishing Game xét, chiều Harbor partron xét. Trong nhóm Việt Nam Pro đi câu Halibut ở đường M street có Mẫn, Báu, Hòa (Hai Hố) Vinh Đạn Mạch (vì nói tiếng ĐM) Vinh (y tá) Andy, Quân...
Mùa 2007 tôi xuống câu gặp Hải bắt đầu tập sự câu Halibut. Lần đầu tiên, Hải câu mồi sống lúc cá cắn cong cần Hải dùng hai tay giật thật mạnh nhưng chẳng trúng gì hết. Hai chân đứng dậm than trời sao nó kéo cong cần mà giật không trúng" Tôi hỏi câu cá gì" Hải nói câu cá Halibut, cá Mú vừa rồi là Haibut kéo cong nhưng giật không trúng cá, Halibut nó táp ngang mình con mồi xong kéo chạy, thì giật đâu có trúng lưỡi câu đâu mà biểu trúng cá. Phải bình tĩnh thả giây cước ra chút xíu, game với nó 5-3 giây cho  nó có thời gian nuốt con mồi, xong quây reel từ từ kéo cần nhè nhẹ vẫn còn cứng và kéo lại thì lúc đó giật mạnh con cá đó không thoát được.
Lần sau Hải xuống câu có dẫn theo ba của Hải là anh Loan, hỏi ra mới biết anh ở Cửu Hữu Phú Thạnh hồi trước là Biệt động quân. Bữa đó chỉ câu được hai con cá mú, tôi nói với anh Loan là tôi câu được hai con legal size rồi, nếu con tới đủ size lớn  nhỏ gì tôi cũng tặng cho anh. Mười phút sau tôi câu được một con 23,5 inches tôi liền tặng cho anh, anh có vẻ sung sướng lắm, lần câu sau anh mang theo mấy chai Heneiken cho tôi.
Cá Halibut trung bình average câu lên 5 con mới bắt được một con legal size 22 inches, còn lại 20,19,19,211/4 inches không đủ size phải thả xuống lại, còn giữ lại mà fishing game xét bắt được thì phạt nặng, đắt gấp mấy lần mua ở ngoài chợ. Một lần tôi câu từ 8 giờ sáng đến 2 giờ chiều được cỡ 20 con Halibut chưa có con nào đủ size hết! Một ông đứng câu bên cạnh nói nãy giờ tôi thấy anh câu đều thả xuống, ông đòi xin. Cho ông tức tự hại mình, giải nghĩa cho ông nghe cá này under size, cho mà nó xuống thấy cả hai đều bị phạt hết. Nếu mà cho bắt 20 con chắc bỏ đầy hai thùng 5 galon. Một anh chàng Campuchia xuống câu cũng dân pro, mới xuống chưa bắt được mồi tôi cho một con mồi, năm phút sau kéo kên một con cá Halibut legal size 22,5 inches trong khi chính tôi thì không bắt trúng nó. Hay không bằng hên.
Tôi nhớ một ngày thứ năm tôi xuống câu trước, 11 giờ Hải xuống câu có thêm hai anh chàng Đại Hàn nữa mới tập sự câu Halibut. Hải xuống có sẵn mồi tôi câu sướng quá trong vòng 45 phút Hải câu được hai con Halibut legal size 23 inches bỏ vào giỏ của tôi vì Hải không có giỏ đựng, còn tôi chỉ mới được bốn con cá mú legal size là 12 inches, mấy con trước tôi câu được nhưng không đủ size. Bữa đó cá vào thật nhiều, hai anh chàng Đại Hàn câu được con cá mồi chút xíu, thảy xuống câu cỡ 5 phút sau kéo cong cần anh ta giật, máy lớn giây lớn anh ta kéo như kéo xe, lên một con Halibut 31 inches,  ít nhất cỡ 14-15lbs. Lại đúng là hay không bằng hên. Vớt lên để ở sàn dock anh ta loay hoay mở lưỡi câu ra, tôi nói be carefull, anh ta nói don't worry ý nói "không có răng mô" tôi vừa quay lưng lại thì nghe a…aaa quay trở lại nhìn thấy  ngón tay đầy máu, I told you, anh ta nói. It bit hurt, tôi nói, tôi bị nhiều rồi lúc mới tập câu như you vậy.
Sau đó tôi câu được hai con legal size một con 25 inches một con 22 inches, lúc về tôi cho Hải bốn con cá mú cộng thêm hai con Halibut Hải câu nữa là sáu, chắc bữa đó Hải về với lòng hân hoan sung sướng, đầy chiến lợi phẩm mang về.
Nghe nói ngày  hôm sau thứ Sáu Hải đi nữa, câu được đâu mấy con cá Mú xỏ dây máng ở dưới dock thì đàn em hải cẩu tới xơi, Hải thấy cầm dao cắt mồi tặng đàn em hai nhát, máu nhuộm bãi Thượng Hải, đàn em Hải Cẩu la lớn Quạ Quạ, mấy người Mỹ trắng thấy gọi cảnh sát Newport Beach tới, Hải bị dẫn về bót. Hôm đó nghe tin  đài Little Saigon radio đọc tin có một người Vietnam đi câu ở Newport Beach dùng dao cắt mồi xin đàn hải cẩu tí huyết nên bị bắt. Sau này nghe mấy người đi câu bữa hôm đó kể lại chuyện Hải nổi hung với hải cẩu,
Tôi từng là nạn nhân của đànhải cẩu đó hai lần, lần thứ nhất câu được một con Halibut legal size và một con cá mú tôi cũng xỏ dây máng dưới dock như Hải vậy, đến lúc về giở lên chỉ còn sợi dây không, đành phải ngậm bồ hòn nuốt hận. Lần thứ hai bữa đó bốn người câu được bốn con Halibut legal size, Báu bỏ trong lưới thả dưới nước cột lại, vợ chồng em Mẫn được một con để ở trong thùng trên dock, tôi thì xỏ dây ở mang máng ở dưới dock bên trái, Quân máng bên phải. Mười phút sau tôi thấy phía trước con hải cẩu rảy lui, rảy tới để xé ra và enjoy, tôi nghi ngờ tới xem thì cá tôi vẫn còn, tôi nói Quân xem cá còn không" Quân tới dơ lên chỉ còn sợi dây, tôi cười đùa rằng "trời kêu ai nấy dạ". Ba mươi phút sau, một bà Mễ xuống coi câu cá chỉ tay ra ngoài nói trời con hải cẩu bắt được cá ăn hay quá, tôi nghi ngờ chạy tới dỡ chỉ còn lại dây không. Quân ôm bụng cười nắc nẻ "cười người hôm trước hôm sau người cười".
Sau này lúc nào tôi cũng mang theo giỏ đựng cá không có lần thứ ba. Bữa Hải mắc nạn vì đâm hải cẩu nếu có tôi đi câu thì Hải sẽ không bị bắt, vì sau này lúc nào tôi cũng mang theo giỏ đựng cá. Đó là bài học cho mọi người đi câu ở dock.  Một năm sau đài Little Saigon lại đưa tin Hải ra tòa án liên bang Los Angeles bị 6 tháng tù treo, $10.000 tiền phạt. Ôi cũng là định mệnh không biết anh Loan có đặt tên cho đứa nào sau tên Cẩu cho luôn vần Hải Cẩu.
Nguyễn Đoan Quy

• Chết Đi, Sống Lại! (2)
• Chạy Bão Katrina
• Tình Thầy Trò
• Danh Sách Tác Giả