Mấy hôm nay, Bà Năm mất cả ăn, cả ngủ vì chỉ còn 1 ngày nữa thôi, sáng mai là Bà lên máy bay sang Mỹ đoàn tụ gia đình, sống với đưá con gái lớn đã sang sinh sống ở Mỹ gần 2 chục năm rồi.
Lâu lâu nó vẫn gửi thư cho Bà và gửi tiền nưã. Với số tiền 5, 6 trăm đô la mỗi lần nó gửi về, đem đổi ra tiền Việt Nam gần cả chục triệu lận. Bà ngồi mà ăn, cúng vô Chuà, giúp đỡ bà con, chòm xóm, kẻ nhiều người ít, cũng không cách nào cho hết. Bà già rồi, sống với đưá con gái út, hàng ngày chỉ có việc ăn 2,3 bưã rồi đi chuà, đi thăm bà con, bè bạn. Về nhà thì mở Ti Vi, coi băng video cải lương, phim hài, phim chưởng… đủ thứ trên đời. Cuộc sống cuả Bà nghĩ thật sung sướng. Bao nhiêu người già cả ở quanh cái chợ Bà Chiểu, Quận Bình Thạnh , đất Sài Gòn này, ước mơ có được một phần cuộc sống cuả Bà mà đâu có được. Họ phải đầu tắt, mặt tối, chạy xuôi chạy ngược, buôn bán tảo tần nơi lề đường, hè phố, bị công an rượt đuổi chạy có cờ… để kiếm miếng ăn cho no cái bụng thôi mà cũng không nổi. Bà Năm có đưá con gái vượt biển rồi đi Mỹ mà cuộc đời sướng như thế đó. Người ta bảo " Bà Năm ăn ở phúc đức lắm mới được đưá con gái như thế. Chớ biết bao nhiêu người, sinh con đẻ cái, gái trai cả bầy mà có làm nên cơm cháo gì đâu " ".
Cuộc đời cuả Bà quả là sướng như tiên ở Sài Gòn rồi còn chi nưã. Bảo đưá con gái út viết thư cho chị nó, Bà cứ bảo nó viết cái tên Sài Gòn, vưà quen, vưà gọn,vưà dễ nghe, chớ đâu lại có cái tên dài lòng thòng…Thành Phố Hồ Chí Minh, nghe mệt thấy mồ.
Mỗi khi nhận được thư cuả đưá con gái từ Mỹ gửi về Sài Gòn cho Bà, có lúc kèm theo vài tấm ảnh… Chu cha ! Đất Mỹ đẹp quá trời ! Con Nguyệt, con gái Bà, nói nó ở thành phố San Diego, tiểu bang Ca-li, một thành phố đẹp lắm. Coi những tấm ảnh, Bà thấy thành phố San Diego quả là đẹp thật. Nhà cưả, đồ đạc, xe cộ cuả con gái Bà sao mà đẹp chi lạ! Hai đưá con trai cuả nó trong ảnh còn đẹp hơn cả mấy đưá trẻ trong những bức tranh Tầu ôm quả đào tiên nưã lận. Con Nguyệt nó bảo làm thủ tục bảo lãnh cho Bà sang Mỹ ở với nó. Nó bảo Bà già rồi, sang Mỹ khỏi có phải làm ăn chi hết, rồi lại có tiền chính phủ nuôi, chỉ ở nhà chơi vơiù cháu thôi. Bà muốn coi cải lương hả " - Băng Video phim Việt Nam, phim Tầu, phim chưởng Hồng Kông nhiều vô số kể. Chẳng thiếu thứ gì. Nó mua, nó thuê về nhà cả thùng lận. Bà tha hồ mà coi. Bà muốn đi Chuà hả " - Nó lái xe Mỹ, xe Nhật êm ru bà rù, chở Bà đi Chuà Việt Nam, Chuà Tầu, chỉ nháy mắt là tới nơi, chớ đâu có phải đi bộ mỏi cả giò, đổ mồ hôi hột hay đi xích lô chạy loạng quà loạng quạng, cứ như muốn ủi vào xe lam, xe đạp, xe Honda, ô tô con, ô tô mẹ , chạy tưới hạt sen, lộn xộn xà ngầu… nó kinh khủng quá.
Mấy năm trước, khi Ông Cụ còn sống mà ai nói tới chuyện kéo Ông đi Mỹ sống với con gái là Ông chửi toáng cả lên: " Không có đi đâu cả ! Ở quê nhà với bà con, chòm xóm bạn bè, mồ mả Tổ Tiên không sướng hơn hay sao " Tiền bạc nó gửi về, ngồi mà ăn đến chết cũng không hết. Già cả rồi, sang đó làm nên cái chi mà làm " "
Thế nhưng từ ngày Ông Cụ mất đi, Bà Cụ thấy buồn buồn làm sao ấy. Thiếu người bầu bạn. Đôi khi có cằn nhằn gấu ó với nhau về cái chuyện " Đi hay ở " thật đấy, nhưng lúc này Bà Năm mới cảm thấy cô đơn, cô đơn thưc sự. Người già có cái tình yêu thương cũng như nỗi cô đơn cuả người gia. Thế là càng ngày Bà càng cảm thấy cần phải đi Mỹ để sống với đưá con gái mà Bà từng mang nặng, đẻ đau, rồi còn gian nan về những phen chạy giặc, chiến tranh nưã chớ. Bà phải đi Mỹ để sống với hai đưá cháu ngoại trong ảnh thật dễ thương. Lắm lúc Bà ngồi một mình mà nước mắt rưng rưng, Bà thương đưá con gái hiếu thảo và hai đưá cháu ngoại quá chừng chừng…
Sáng nay, Bà gọi con Lan, đưá con gái út, dậy thật sớm để kịp ra phi trường Tân Sơn Nhất. Máy bay cất cánh lúc 7 giờø sáng nhưng xe đón từ lúc 5 giờ.ø Bà Năm có 2 đưá con gái, con Nguyệt là lớn, vượt biển đi Mỹ đã gần 2 chục năm.Con Lan là thứ nhì mà cũng là út, lúc ấy mới có đâu 4,5 tuổi. Bây giờ con Lan đã 18 tuổi rồi, vưà học xong Trung Học và mấy khoá
Tiếng Anh.Chị nó bảo " Sang Mỹ, con Lan sẽ vào Đại Học, tha hồ mà học." Con Lan đang ở cái tuổi mới lớn, nó còn thích đi Mỹ hơn cả bà Năm nưã, tuy rằng đi Mỹ thì nó phải xa vô số bạn bè, thân thiết, đã từng gắn bó với nhau trong những tháng ngày khốn khổ, gian nan. Nó nghĩ lại mới ngày nào đó, vậy mà Chị nó đi Mỹ cũng đã được gần 2 chục năm, Mau dễ sợ ! Nó tính trong đầu : sang Mỹ chịu khó mất 4, 5 năm thì cũng lấy xong cái B.S. hay B.A. chi đó như Chị nó nói. Học thêm vài năm cũng lấy được cái bằng Master, rồi đi làm. Thế là sẽ có vô số là tiền. Nó sẽ đáp máy bay từ Mỹ về Sài Gòn. Lúc đó là đi thẳng cái một, khỏi có… quá cảnh xứ này, nước nọ lôi thôi. Bạn bè cuả nó kéo cả băng, cả đoàn đi đón. Vui ơi là vui ! Nó sẽ cho tiền những đưá bạn nào nghèo khó, chồng con vất vả đầu hôm sớm mai. Nó sẽ lôi hết bạn bè cũ cùng học lớp 12 với nó ở Sài Gòn, thuê vài cái xe đi chơi khắp mọi chỗ kêu bằng… danh lam, thắng cảnh, quay video, chụp ảnh, đi ăn nhà hàng chết bỏ… cho bõ ghéùt những ngày… con nít chẳng dám đi đâu hay làm cái gì…
Có tiếng xe pin ! pin ! ở ngoài cổng. Người ta tới đón mẹ con Bà Năm ra phi trường. Bà con, bạn bè lối xóm bu lại, nước mắt ngắn dài, kẻ ở người đi… Ôí! Cảnh biệt ly sao mà buồn thế ! Mẹ con Bà Năm với mấy cái va-li bự chảng, hai cái xách tay nho nhỏ đã lên xe. Một số bà con thân thiết cũng leo lên xe để tiễn mẹ con bà Năm tới tận phi trường. Một số bà con ở lại, vẫy tay từ biệt khi cái xe 12 chỗ ngồi đã từ từ lăn bánh.
Bà Năm cố nhìn lại cái xóm cũ đã gắn bó, sống chết với Bà từ mấy chục năm nay. Những dẫy nhà hai bên đường phố chạy thụt lui lại phiá sau cùng những bóng cây, cột đèn, thân thương quá đỗi. Vài chiếc xích-lô đưa khách sớm, dăm cái xe đạp, vài chiếc Honda rồ máy chạy ào ào… Tự nhiên Bà Năm thấy nhớ, thấy thương Sài Gòn quá đi mất thôi. Vậy mà Bà nỡ bỏ nó để đi xa, chẳng biết bao giờ mới trở lại nơi này.
Bác tài xế bấm còi pim ! pim khi tới chỗ ngã tư đông người lộn xộn làm con Lan giật mình khi còn đang ngủ gà, ngủ gật vì sáng nay nó phải dậy sớm.
Xe qua cổng phi trường, vòng qua vòng lại rồi đậu phiá trước một ngôi nhà đông nghẹt những người.
Hai mẹ con Bà Năm đã lọt vào trong căn phòng " cách ly " để lạïi bên ngoài số bà con, bạn bè thân thiết với bao nhiêu nỗi niềm thương nhớ đến độ sót sa. Thoár được cái cảnh lo sợ bị rạch túi, mất giấy tờ, tiền bạc như thiên hạ vẫn đồn đại, Bà Năm thấy an tâm đỡ khổ. Bà Năm đã già, lẩm cẩm, may mà có con Lan đi theo chớ không dám chết quá. Bà có biết trời trăng, mây nước gì đâu. Hết nạp giấy tờ, kêu tên, rồi nạp tiền đủ thứ linh tinh. Đến chỗ mấy ông, mấy bà công an áo vàng, cầu vai đỏ choé, bà hơi run khi thấy họ lục xét, bới tung đồ đạc cuả mấy người đi trước. Con Lan hích hích cùi chỏ rồi thò tay bấm Bà " Má để con ! " Con nhỏ này nó học ở đâu mà bưã nay nó lanh … như quạ.dấm dúi tiền bạc cho đám công an bằng những cái phong bì " có nhân " ở bên trong. Kẹt quá, nó dúi đại cả mớ tiền Hồ vào tay bọn công an tỉnh bơ, chẳng còn coi ai ra gì cả . Công việc qua nhanh như gió. Cuối cùng một lão công an, mặt lạnh như tiền, hất hàm hỏi " Bà và Cô có đem theo đô la không " " - Thưa không ! - Thế còn giữ tiền Việt Nam không " Con Lan lại hích hích cái cùi chỏ vào ba sườn Mẹ nó. Bà Năm lôi trong người ra cái phong bì to bự đựng mớ tiền Hồ còn lại, đưa cho lão công an, miệng líu ríu
"Còn lại mấy trăm ngàn, xin biếu… đồng chí uống cà phê."
Lão công an phì cười khi nhét cái phong bì vào ngăn kéo bàn gần đó nhanh như người ta làm xiệc . Lão ta cười chắc là vì lão ta có đồng chí đồng choé gì với Bà Năm đâu…
Hành khách lên xe, ra chỗ máy bay đậu. Ngồi trong máy bay rồi, con Lan buộc dây lưng an toàn cho Mẹ. Sau một hồi gầm gừ, lắc lư, chiếc máy bay Hàng Không Việt Nam từ từ cất cánh. Bà Năm nhăn mặt vì khó chịu, nôn nao trong người. Ngồi cạnh cưả kính máy bay, Bà Năm thấy phố xá, đồng ruộng quanh vùng Sài Gòn lu mờ, xa dần rồi mất hẳn. Chung quanh chỉ còn là mây trắng xoá, mịt mờ…
Nỗi buồn xa xứ ở đâu tự nhiên kéo đến. Hai hàng nước mắt chạy quanh. Con Lan giương tròn đôi mắt nhìn Mẹ nhưng chắc là nó không làm sao hiểu nổi. Máy bay dừng lại ở Thái Lan để chuyển sang máy bay quốc tế, nghe nói bự lắm. Con Lan lúc này lanh lẹ, dễ thương vô cùng. Nó thương Mẹ nó. Nó lo cho Bà đủ chuyện trong chuyến đi nưả vòng trái đất đầu tiên và chắc cũng là cuối cùng cuả đời Bà. Mới ăn có một bưã trên máy bay với một bưã ở khách sạn để chờ chuyển máy bay mà Bà Năm đã thấy nhớ món cá lóc nấu canh chua, cá nục kho khô, nhất là điã giá sống… Con Lan cứ ăn tỉnh bơ, ào ào hết sạch. Con gái 17 bẻ gẫy sừng bò còn được, huống hồ năm nay nó đã 18. Bà lẩm cẩm lo nghĩ vẩn vơ " Nếu cứ ăn uống hoài kiểu này chắc chết quá ! " Mà không, con gái Bà nó bảo ở bên Mỹ đồ ăn không thiếu cái chi cả. Chợ Mỹ, Chợ Tầu, chợ Việt Nam có đủ hết. Tha hồ mà làm… bún bò giò heo, bún cá, phở, mì, bánh canh, bánh xèo, chả giò, bánh cuốn… Tự nhiên Bà Năm lại thấy … lên tinh thần.