Hôm nay,  

Cãi Cối, Cãi Chày

01/06/201500:00:00(Xem: 13797)

Tác giả: Philato
Bài số 3530-16-29930vb2060115

Tác giả từng nhận giải Danh Dự Viết Về Nước Mỹ 2014. Ông tên thật Tô Văn Cấp, sinh năm 1941, từng là một đại đội trưởng thuộc TĐ2/TQLC, đơn vị có biệt danh Trâu Điên. 13 năm lính chiến, từ 1962 tới 75-, với 5 chiến thương bội tinh. Sau đây là bài viết mới nhất của ông.

* * *

- Thôi, đừng có cãi chày cãi cối nữa ông ơi, tôi đã bảo ông nhiều lần rồi mà ông không chịu nghe, bộ tai ông là tai cối hay sao?

- Này ông, đừng có mà ngoan cố cãi cối cãi chày, tai ông mới là tai cối.

Đó là màn đối thoại mà tôi chứng kiến giữa hai người "có chức" ở trước của nhà hàng Paracel. Sau nghi thức chào cờ trong buổi họp mặt tất niên của hội Đồng Hương... Trong nhà hàng ồn ào bát đũa thì ngoài cửa ông chủ tịch dũa ông MC.

Các ông cãi lý với nhau rồi ba-sắc ngọ nhau thì tại sao lại kéo họ hàng nhà Cối chúng tôi vào? Các ông điếc thì tại sao lại ví là "tai cối", bộ cái tai cối chúng tôi thôi-sắc lắm sao? Thực là tức chết đi được. Trước khi tìm hiểu lý do các ông "cãi chày cãi cối" thì tôi xin giới thiệu họ hàng nhà Cối chúng tôi

blank
Hai bà giã gạo. (hình do tác giả gửi)

Cái hình trên đây là hai nàng đã tới tuổi "đeo kính" đang chân co chân duỗi để tìm lại kỷ niệm tuổi 13 bị bà già bắt giã gạo nấu cơm. Đây là cái cối giã gạo của quê hương tôi. Cái cối giã gạo này có ba phần chính: cối, chày và khúc gỗ dài làm đòn bẩy.

Cối là khối đá nằm dưới, miệng cười toét tròn vo để người ta đổ gạo vào, còn chày là khúc gỗ đang sẵn sàng mổ vào miệng cối. Muốn cho hạt gạo được trắng thì cần một hay hai người đứng cuối cái đòn bẩy mà đạp xuống cho đầu đòn bẩy ngóc lên cao, rồi sau đó người ta buông chân ra, thế là cái chày rơi xuống, cứ lập đi lập lại nhiều lần như vậy là gạo sẽ trắng, trắng nhiều hay ít là tùy vào thời gian đạp. Đạp nhiều thì gạo bể ra làm hai, ba, ta gọi là tấm, có tấm mới có "cơm tấm bì tàu hũ ki", còn vỏ hạt gạo thì gọi là cám, cám dùng để nấu cho heo (lợn) ăn hoặc cho những người làm việc cẩu thả, làm biếng. Các cụ ta đã nói rồi:

- Làm biếng như mày thì cám cũng không có mà ăn, hoặc:

- Làm cẩu thả như thế thì chỉ có nước ăn cám.

Người viết đã được ăn cám, cảm giác mùi vị cũng hay hay beo-béo, đó là những ngày đói năm Ất Dậu. Ngày đó nhiều ngừơi đúng là không có cám mà ăn, phải ăn vỏ cây, như lời cụ Phan Bội Châu kể, "bới đất cuốc cỏ mà nhét cho đầy bụng đói."

Giã gạo mà đứng cặp với nhau, chân co chân đạp thì vui lắm, nhưng nếu bị sai giã gạo một mình thì vừa mệt vừa buồn. Cả ngày quần quật ngoài ruộng, ngoài vườn, tối về bị bà già sai mang lúa ra xay, xay xong là sàng, sẩy, mang cối chày ra giã, thì ngại quá nên các cụ ta đặt ra bài thơ để khuyến khích:

Giã ơn cái cối cái chày
Đêm khuya giã gạo có mày có tao
Giã ơn cái nhịp cầu ao
Đêm khuya giã gạo có tao có mày.

Các cụ đem cái chuyện đêm khuya chày cối quấn quít bên nhau để dụ con cháu giã gạo thì thật là tâm lý tuyệt vời.

Ngoài cối giã gạo, còn có cối giã bánh dầy, cối giã giò, cối này cũng là một khối đá miệng tròn, nhưng người giã thì ngồi, mỗi tay một cái chày thay nhau nhấc lên dập xuống cho tới khi nào miếng thịt lợn trong cối quánh lại với nhau là có giò sống. Theo truyền thuyết thì cối giã giò thuộc vào thời kỳ mẫu hệ nên mới có một cối hai chày.

Còn cối giã cua thì đơn giản hơn, chỉ cần một cái chày mà thôi, nếu không có cối đá thì chúng ta mượn mấy anh lính cái nón sắt thay vào cũng được việc như nhau.

Còn nhiều thứ cối khác, nhưng tựu trung thì cối chày là hai dụng cụ tối cần thiết và lâu đời ở quê hương tôi, từ đời vua Hùng nên mới có sự tích bánh dầy. Không có cối chày thì không có gạo trắng. Không có cối chày thì làm gì có bánh dầy, giò lụa, chả quế để làm lễ cứơi xin. Không có cối chày thì làm sao giã cua để nấu nồi bún riêu, nồi canh bánh đa với những cộng rau rút nổi lên trên lớp gạch cua vàng ngậy tỏa mùi thơm phưng phức mỗi sáng trên hè phố trong khi thằng nhỏ tôi đói meo, đứng dòm cái nồi canh bún mà chảy nước miếng!

Hữu ích là thế, giúp đỡ dân gian là thế... thế mà đã không biết cám ơn thì thôi, nỡ lòng nào các ông lại mắng nhiếc, vu oan cho chúng tôi là lũ "tai cối", là lũ điếc!

Công lao lai lịch nhà cối chúng tôi thì xin để sang dịp khác, còn kỳ này thì đi tìm hiểu vì lý do nào mà hai ông giận nhau lại "cãi cối cãi chày"?

Nghe kể lại thì theo chương trình buổi lễ, ông chủ tịch bảo ông MC cho chào cờ Việt-Mỹ, tức là chào Quốc Kỳ và hát Quốc Ca Việt Nam Cộng Hòa trước rồi mới tới Hoa Kỳ, nhưng ông MC cho chào cờ Mỹ-Việt, tức Mỹ trước Việt sau khiến mấy quan khách Mỹ "cờm-len" ông chủ tịch là không biết gì về "protocol", ông chủ tịch mất mặt bầu cua bèn kêu MC ra cạo. Ông MC đâu có chịu bèn đưa lý ra để cãi, cãi cho bằng được, phải cũng cãi, trái cũng cãi khiến chủ tịch cầu cứu tới "cối chày" để...

Câu chuyện chào cờ Việt-Mỹ hay Mỹ-Việt của cộng đồng tỵ nạn CS trên đất tạm dung này lúc đầu thì tùy ý, nhưng dần dà được khuyến cáo, theo nguyên tắc chung, trong một buổi lễ có từ hai quốc gia trở lên thì quốc kỳ, quốc ca nước chủ nhà phải được cử hành sau cùng. Mời quý chức đọc một đoạn trong tài liệu của Mỹ về thủ tục chào cờ.

Q: If both the U.S. national anthem and the national anthem of a foreign country were being played at an event (in the United States ), which one would be played first?

A: Traditionally, as a courtesy, the foreign anthem is played first.

Q: What is the order of display for the U.S. flag and a flag of a foreign nation?

A: The two flags should be on separate staffs. Both flags should be the same size and flown at the same height. The U.S. flag is flown in the place of honor, which is to the viewer's left.

Như vậy là đã rõ ràng, bất cứ nơi đâu, trên đất nước Hoa Kỳ, khi người Việt tỵ nạn CS cử hành lễ chào cờ thì luôn luôn phải chào Quốc Kỳ Việt Nam CH trước. Nhập gia tùy tục, nhập giang tùy khúc, bơi đến khúc sông có thác mà cứ tình tứ như chèo đò, hò "mái nhì" trên sông Hương thì từ chết tới bị thương, không bị "mái nhất" véo thì cũng thác.

Hiện nay ở vùng Nam CA thì cộng đồng tỵ nạn CS gấn như đã thống nhất chào cờ Việt-Mỹ trong tất cả buổi lễ rồi, dù tổ chức trong nhà hay ngoài trời. Như vậy là đúng với "sách vở" và phong tục, vấn đề còn lải là... ai, ở đâu, khi nào, tại sao (w.w.w.w) vẫn cứ chào cờ Mỹ-Việt, Mỹ trước Việt sau thì nên tìm hiểu lại.

Cái ông MC cho chào cờ Mỹ-Việt còn lý luận rằng người Việt tổ chức buổi lễ trong nhà hàng Việt Nam thì Việt Nam là chủ, quan khách Mỹ được mời đến thì là khách, theo phong tục Việt Nam thì "tiền khách hậu chủ", tiền chào cờ Mỹ, hậu cờ Việt là đúng rồi.

Thôi đi ông ơi, ông người "có chức", lý luận kiểu này thì đúng là "cãi chày cãi cối", gặp người Mỹ hiểu chuyện thì người ta cười cho, gặp người biết nói lái tiếng Việt "có chức" thì phiền cho ông, chẳng thơm tho tí nào.

Theo tự điển tiếng Việt xuất bản trước 30/4/75 của Khai Trí Tiến Đức, Lê Văn Đức & Lê Ngọc Trụ, Nguyễn Lân, Hoàng Phê thì người "cãi cối cãi chày" là người cố ý nguỵ biện để che dấu sự thiếu hiểu biết, tự bào chữa nên không nhìn thấy lỗi lầm của mình, tự cho mình là cái gì cũng biết, biết cả những điều... mình không biết nên mới cố cãi, cãi cối cãi chày.

Chuyện chào cờ Việt-Mỹ trước sau đã rõ ràng rồi, thôi đừng cãi nữa, nhưng cũng nên nói thêm về những điều lủng củng, lỉnh kỉnh, linh tinh trong nghi thức chào cờ.

Thông thường khi nhạc quốc ca VN vừa trổi lên là tự động khán giả cất tiếng hát theo, lời ca "Này Công Dân Ơi" như thấm vào máu từ khi mới chào đời cho đến khi lìa trần, nhưng quốc ca HK thì chỉ có nhạc, điều này thiếu công bằng, khiến người HK kém vui. Dĩ nhiên làm sao đám đông biết hát quốc ca HK, nên tìm một tuổi trẻ biết hát quốc ca HK thì đẹp hơn.

Khi nghi lễ chào quốc kỳ Việt-Mỹ diễn ra thì chúng ta cũng thấy ngay hiện tượng "không gì quý hơn độc lập tự do", ai muốn chào kiểu nào tùy ý, đứng nghiêm, chào tay, tay để lên ngực và còn nữa.., miệng nhóp nhép kẹo cao su...!

Sau ngày "đại hội bất thường" của XYZ, nhiều tấm hình trong đại hội được báo chí, internet phổ biến rộng rãi, trong đó có một tấm gồm 4 vị chức sắc cao cấp, đặt vòng hoa và đứng chào trước bàn thờ tổ quốc, vị mặc quân phục chào tay đúng lễ nghi, còn ba vị kia.. một vị chào tay, một vị để tay lên ngực và một vị đứng nghiêm, đúng là chẳng ai giống ai.

Những việc cỏn còn con này chẳng làm chết chóc con voi nào, nhưng nó như hạt cát trong gót giầy, người chữa được căn bệnh thâm cung khú đế này không ai khác hơn là MC. Trước khi cử hành buổi lễ, MC nên nhắc nhở những việc cần làm cho giống nhau là xong.

Tiện thể nói về chào cờ Việt-Mỹ thì cũng nên nói tới những bệnh nan y ngày càng lan rộng trong các buổi lễ, làm mất hết vẻ nghiêm trang chỉ vì có quá nhiều nhiếp ảnh gia!

Chỉ mới đây thôi, khi còn làm cho L.A Laundry, công việc của tôi là chạy nhong nhong ngoài đường, nhận và giao các mẫu hàng nên hãng phát cho tôi cái beeper, khi nào cần ra lệnh gì thì cứ bíp-bíp thế là tôi phải chạy đi tìm hộp tele công cộng... Nay thì kỹ nghệ điện tử tiến nhanh tiến mạnh, đâu đâu cũng ipad, iphone, mà "ai" nào cũng có máy chụp hình, tiện lợi vô cùng.

Quả là hữu ích, người viết xin trân trọng gửi lời cám ơn đến các nhiếp ảnh gia, dù là chuyên nghiệp hay tài tử, quý vị đã tốn công góp của để chụp những tấm hình trong các buổi họp, buồi hội để phổ biến tin tức hình ảnh cho những ai không trực tiếp tham dự được biết, được cùng chung vui, quý vị chụp với cái tấm lòng "mình vì mọi người".

Nhưng quả là phiền toái, có những cá nhân chỉ muốn mọi người vì mình, lạm dụng máy hình thái quá, chụp chỉ để mà chụp, chụp cho cố mà không biết dùng làm gì hay chỉ cốt khoe cái ipad gây cho buổi họp mặt lộn xộn như chợ cá. Cái thằng em tôi là một trong số đó.

Thằng cậu cả con bà hai nhà tôi dốt đặc cán mai, được bố bảo lãnh sang Mỹ mới được đâu chừng nửa năm, những vết nứt ở gót chân còn dính đầy sình lầy XHCN thế mà cũng súng sính ipad với iphôn! "No problem mà", cái mà tôi bực mình là hắn tự chụp hình cho mình rồi đem khoe lung tung, lại còn dùng ngôn ngữ trong nước, gọi tự chụp hình cho mình là "tự sướng"! Đúng là chữ nghĩa kiểu giáo dục học đường XHCN đã dạy cho học trò "tiên học dâm dục, hậu học đục nhau". Nhân nghĩa lễ trí tín XHCN trời thu sạch, "đạo đức cương thường đảo ngược ru" (lời tiền nhân).

Còn một hành động nữa là chú em này nhi nhô, bất cứ chỗ nào, tiệc tùng nào hắn cũng xông vào đám đông xô đẩy để chụp! Hỏi nó chụp để làm gì vì toàn là người xa, cảnh chẳng có chi lạ thì hắn bảo:

- Có tốn xu nào đâu, lại được đến gần sân khấu và tỏ ra mình là người sành điệu.

À ra thế, thử quan sát xem, trong những buổi lễ có bao nhiêu nhiếp ảnh giả, ảnh da như cái thằng em tôi? Người được chụp thì khoái, nhất là những ai "manger photo", nhưng cái tệ hại nhất, khó chịu nhất là hàng hàng lớp lớp nhiếp ảnh giả kéo nhau dàn hàng ngang, hàng dọc, che hết những gì đang diễn ra phía trước khiến cho bao nhiêu quan khách chức sắc ngồi phía sau chỉ còn được ngắm những cái lưng, cái mông! Phải chi là mông của... Lopez thì cũng đỡ, đằng này toàn là những cái "dài lưng tốn vải ăn no lại nằm" che hết những gì trên sân khấu.

Khi cắt bánh sinh nhật đơn vị, binh chủng ư? Tối thiểu là 3 vị chức sắc, thêm người cầm dao, cầm kiếm, đó là vòng trong, vòng thứ hai là thân nhân của những chức sắc lập hàng rào, lăm le ipad, iphon để chụp, để bấm dăm ba phát, vòng thứ ba là nhiếp ảnh giả, ba vòng che kín cái bánh sinh nhật khiến toàn thể quan khách, khán giả chả biết các chức sắc cắt bánh hay cắt đốt cột cái gì! Lại có những anh, những chị chẳng có dây mơ rễ má nào với người đóng kịch, ngừơi ca hát mà cũng ráng lên đứng ké rồi đưa cái ipad vào mặt chụp với người xa lạ một phát làm cả người bị chụp và người xung quanh cùng bực mình.

Xin các nhiếp ảnh giả, ảnh da nghĩ lại mà thương cho quan khách ngồi phía sau dùm.

Thừa giấy làm gì chẳng vẽ voi, xin nói thêm về việc ồn ào. Tiệc tùng mà không ồn ào, không lời vào tiếng ra thì làm sao gọi là tiệc. Nhưng giữa giờ phút trang nghiêm, vị chủ tọa đang mở lời chào hỏi mà các bà ở phía sau cứ cả vú lấp miệng người phát biểu thì chơi ép nhau quá.

Hình như cụ Nguyễn Văn Vĩnh có khen dân ta vui tính bằng một câu đại khái là thế này:

"Dân VN ta gì cũng cười, mở miệng ra cười một cái là mọi việc hết nghiêm trang".

Ở tiệc này không phải là cười, mà là "zô", khi màn TV đang chiếu lại hình ảnh những đồng đội, đồng môn, đồng khóa đã hy sinh vì Tổ Quốc (VN) kèm theo lời giải thích các tử sĩ tên gì, hy sinh trong trường hợp nào thì bốn phương cứ ào ào "zô", nổ những chuyện riêng tư. Nếu có vị nào biết phép lịch sự, tôn trọng đám đông, "xịt" khe-khẽ một cái có ý nhắc nhở những ngừơi nhiều chuyện khép môi lại thì thế nào cũng bị lườm, bị nguýt.

Lời cuối, mong cùng giữ cho cái chung tốt đẹp.

Philato

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> http://youtu.be/J5Gebk-OVBI
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tạo bài viết
Tổng số lượt xem bài: 833,946,010
Tác giả là nhà báo quen biết trong nhóm chủ biên một số tuần báo, tạp chí tại Dallas. Ông dự Viết Về Nước Mỹ từ 2006, đã nhận Giải Danh Dự, thêm Giải Á Khôi, Vinh Danh Tác Giả VVNM 2016, và chính thức nhận giải Chung Kết Tác Giả Tác Phẩm 2018. Sau đây thêm một bài viết mới.
Tác giả là một kỹ sư hồi hưu, đã sống 25 năm bên Pháp, hiện là cư dân Irvine, từng nhận giải Danh Dự Viết Về Nước Mỹ 2013. Đây là bài viết mới của Ông.
Tôi đi mình lên trong chuyến xe lửa từ Paris sang Thụy Sĩ với tâm trạng nôn nao và thoáng lo âu ngần ngại, mặc dù đây không phải là lần đầu thân gái dặm trường xuyên quốc gia như thế này
Nguyệt Mị là bút hiệu lần đầu dự Viết Về Nước Mỹ, nhưng trong tháng trước tác giả đã có bài "Nước Mỹ là nhà của Mị" ký tên thật là Quynh Gibney.
Tác giả: Nguyễn Thị Thêm Bài số 5834-20-31618-vb5111419 Tác giả đã nhận giải Danh Dự Viết Về Nước Mỹ 2015. Bà sinh năm 1948 tại Biên Hòa, cựu học sinh Ngô Quyền. Trước 1975, dạy học. Qua Mỹ năm 1991 theo diện HO, hiện là cư dân Nam Ca Li. Bà kể, "Chồng tôi là lính VNCH. Hai con tôi nay là lính của quân đội Hoa Kỳ. Tôi hết làm vợ lính lại làm mẹ lính." Sau đây là bài viết mới của tác giả.
Tác giả từng nhận giải Danh Dự Viết Về Nước Mỹ 2018. Là một cựu tù cải tạo vượt ngục và là người lái tầu vượt biển, ơng định cư tại Mỹ từ 1990, hiện làm việc theo một hợp đồng dân sự với quân đội Mỹ, từng tình nguyện tới chiến trường Trung Đông và Châu Phi.
Tác giả tên thật Trần Năng Khiếu. Trước 1975 là Công Chức Bộ Ngoại Giao VNCH. Đến Mỹ năm 1994 theo diện HO. Đã đi làm cho đến năm 2012. Hiện là công dân hưu trí tại Westminster.
Tháng Năm 2018, tại Việt Báo Gallery, có buổi ra mắt sách Anh ngữ "Finding My Voice A Journey of Hope" của Crystal H. Vo tức Võ Như Ý, từng dự Viết Về Nước Mỹ từ 2009.
Tác giả lần đầu dự Viết Về Nước Mỹ năm 2017. Bà sinh năm 1951 tại miền Bắc VN, di cư vào Nam 1954, là thư ký hành chánh sở Mỹ Defense Attaché Office (DAO) cho tới ngày 29 tháng Tư 1975.
Tác giả lần đầu dự Viết Về Nước Mỹ năm 2017. Bà sinh năm 1951 tại miền Bắc VN, di cư vào Nam 1954, là thư ký hành chánh sở Mỹ Defense Attaché Office (DAO) cho tới ngày 29 tháng Tư 1975.