Nàng Dâu Mỹ Viết Về Món Ăn Việt
Tác giả: Tammy DeWitt Le
Người dịch: Bác sĩ Lê Văn Lân
Bài số 2891-28191-vb7051510
Lần đầu tiên, giải thưởng Viết Về Nước Mỹ có sự tham dự của một tác giả người Mỹ: Tammy Dewitt Le, cô gái 28 tuổi tóc vàng mắt xanh, có chồng Việt Nam, hiện ở Austin. Bài viết bằng Anh ngữ, nhưng đề tài là món ăn Việt Nam và văn hoá ẩm thực Việt Nam. Cả hai bài viết được bố chồng của tác giả là Bác sĩ Lê Văn Lân dịch sang Việt ngữ. Sau đây là lời giới thiệu của dịch giả: Gia đình Việt Mỹ trẻ trung này đang hưởng niềm hạnh phúc “hòa hợp trọn vẹn”, đó là cô vợ người Mỹ Tammy rất thích ăn nước mắm - món nước chấm quốc hồn quốc túy của Việt nam.
Tammy đã học cách làm cơm thịt nướng, bánh cuốn, bánh xèo và nhất là món cá kho tộ. Món nào Tammy cũng ăn, ăn một cách say mê tận tình, không giữ kẽ lấy lệ mà nhai nuốt tưng bừng hả hê từng đầu đến cuối bữa.
Dù là được nuôi dưỡng trong thế hệ Hamburger làm sẵn của Hoa kỳ, Tammy học được quan niệm Á Đông về chuyện nấu ăn là một nghệ thuật phục vụ bằng tấm lòng yêu thương của người vợ, người mẹ dành cho những người thân trong gia đình.
Nhìn đứa con gái đầu lòng lai hai giòng máu Việt Mỹ mới thôi nôi, Tammy nói là cô ao ước rằng con mình sau này sẽ đóng vai trò một trong những sứ giả tương lai nối nhịp cầu thông cảm giao lưu về văn hóa, ngôn ngữ của hai dân tộc. Duyên tình khởi đầu chính là chai nước mắm Việt Nam
***
Tác giả Tammy DeWitt Le và chai nước mắm Việt Nam.
*
Khi tôi khởi sự dùng nước mắm - fish sauce - trong hầu như bất cứ và mọi thứ món ăn, tôi biết rằng tôi bắt đầu trân quí lối nấu bếp của dân Việt Nam rồi đó. Cái món gia vị đậm đà tuyệt hảo này đã cung hiến cho thực phẩm một mùi vị ngon ngọt và mặn mòi, khiến ta một khi ghiền nó rồi, thựcï khó mà bỏ quên nó khi nấu ăn. Thịt, cá, rau cỏ ...hầu như tuốt luốt mọi thứ chỉ cần rẩy chút nước mắm đều ngon trội hơn lên. Nhiều người thường khuyến cáo tôi chớ kê mũi ngửi hay tệ hơn là rây vãi nó ra ( Tôi đã từng kinh nghiệm cái nỗi khổ này khi tôi đánh vỡ tung tóe cả chai nước mắm trên sàn bếp, làm cho mùi hôi khắm lừng lên cả mấy ngày sau tẩy không hết.)
Câu chuyện tôi kể sau đây cho quí bạn biết tôi đã hâm mộ món nước mắm thế nào và cái điều tôi kỳ vọng minh chứng hơn cả là lý do làm sao một cô gái Mỹ cao lớn, mắt xanh như tôi lại trân quí và trọng vọng thức ăn và văn hóa Việt Nam. [Tác giả đang cầm chai nước mắm trình bày]
Kinh nghiệm đầu lưỡi của tôi với thức ăn Việt là món súp bò phổ biến của Việt nam - mệnh danh thông thường là Phở. Tôi được một cô bạn thân người Việt làm cùng sở đưa tới tiệm phở Công lý. Bạn tôi đã kỹ lưỡng dạy một điều quan trọng là muốn ăn “Phở “ngon thì phải tìm đến một nơi chuyên môn nấu phở. Bước vào tiệm này, tôi vẫn còn nhớ dai đẳng cái mùi thơm nồng của nước dùng phở nấu với đại hồi và các mùi rau thơm tươi. Cái mùi này nực nồng khiến bạn thực sự phải thay áo mình mặc sau khi ăn Phở vì y trang của mình quả tình đã ướp tràn trề với đủ thứ hương thơm. Thế là chúng tôi ngồi xuống và gọi món ăn trong khi tôi lắng nghe thích thú cô bạn tôi líu lo trao đổi bằng tiếng Việt gọi “ một tô Phở tái lớn” giá chỉ có $ 4.95 thôi. Khi phở dọn ra, tôi hơi kinh hãi thấy thịt bò tươi sống nằm vắt vẻo trên miệng tô khiến tôi hoảng hốt ngó về phía cô bạn. (Tôi vẫn tự hào mình chút ít đảm lược trong chuyện nếm món ăn , nhưng không ngờ rằng mình sẽ ăn thịt bò còn sống nhăn!). Cô bạn bèn trấn an tôi bằng cách nhúng thịt bò của mình trong tô phở nóng, làm cho nó chín ngay tức khắc. Giây phút chân lý quả đã đến, nên tôi xúc ngay một muỗng đầy nào giá sống, nào thịt bò, nào bánh phở, nào nước dùng và nếm cái món súp cổ truyền của Việt Nam. Mùi vị nói giản dị là ngon tuyệt và kể từ đây tôi là một đệ tử hâm mộ Phở. Kinh nghiệm này cũng dạy tôi cái điều mà tôi gọi là “ ba căn bản” cho thức ăn Việt Nam: 1) Rẻ 2) Ngon 3) Nhiều.
Có lẽ cái chuyến du hành vỡ lòng này vào địa khu của Phở đã dọn đường đắp lối cho tôi lấy chồng là một thanh niên Việt Nam. Tôi thực tình nói không hẳn chắc, nhưng tôi biết rằng Thái chồng tôi là Đấng Phu Quân xứng đáng cho tôi. Kết hôn với chàng ta đã khiến tôi như có một giấy thông hành độc nhất vô nhị vào cái lãnh thổ mênh mông và muôn hình sắc của thực phẩm và văn hóa của nước Việt Nam. Cái viễn kiến của chàng đã chỉ dạy cho tôi làm sao yêu mến cái tinh thần về một quốc gia của con người bất khuất và học hỏi càng lúc càng tăng về mối duyên tình thắm thiết của họ về chuyện thực phẩm. Từ Bánh Cuốn cho tới Bò Nhúng Dấm và Cá Kho Tộ, bao nhiêu món ăn yêu chuộng của tôi bây giờ là món Việt Nam. Dù tôi là người Mỹ, gia đình của chúng tôi là gia đình Việt Nam. Nhà tôi bây giờ đã ngửi thấy cái mùi cơm nấu chín đặc thù cho một mái nhà Á Đông và ít khi mà chúng tôi không trữ trong nhà một bao gạo thơm hảo hạng kếch xù và Nước Mắm. Và đương nhiên chúng tôi không mang giầy dép đi trong nhà và có rất nhiều đũa. Ngay cả con chó chúng tôi nuôi cũng có khuynh hướng Việt Nam, và thường đớp ngồm ngoàm nhanh như chớp những thức ăn thừa đã được nấu với nước mắm.
TAMMY DeWITT LÊ