Tranh Tài Hơn Thua
Tác giả: Nguyễn Thi
Bài số 2764-1628835- vb6102309
Tác giả đã nhận Giải Đặc Biệt
Viết Về Nước Mỹ 2009. Nguyễn Thi, cư dân San Jose, là một Facilitator cho những buổi hội thảo nói về Hệ Thống Học Đường tại California, đồng thời cũng tham gia việc dạy Việt ngữ cho cộng đồng, và đã góp nhiều bài viết giá trị về các đề tài giáo dục. Bài mới của cô kể về những sinh hoạt mùa lễ hội cuối năm, từ ngày lễ Halloween tới Tết Trung Thu...
***
- Già mà còn ham vui. Chơi từ nhỏ bên nhà rồi qua đây bằng tuổi này vẫn còn ham chơi!
- Vào đó chỉ thấy mệt chứ có níu kéo gì tuổi xuân được đâu"
Đại loại đó là những câu tôi thường nghe bạn bè ngay cả chính người thân thường dùng để ám chỉ tôi. Nhưng tôi cũng đâu có chịu thua, vì: Trăng bao nhiêu tuổi trăng già" Ớt bao nhiêu tuổi mới là ớt cay"
Đấy bạn xem ca dao tổ tiên đã chứng minh rành rành. Có nhiều điều ta không thể dùng thước thời gian để đo tuổi tác. Mà nói cho ngay, dù có cần đọ tuổi đời với thực tế tôi nghĩ tôi vẫn còn trẻ măng. Mới ba mươi mấy sao gọi là trung niên hoặc cao niên được" Vả lại trò chơi tôi tham gia hàng năm ai cũng thích chơi, từ con nít cho tới ông cụ bà cụ. Bên Việt Nam cũng có mà bên Mỹ cũng vậy.
Lòng vòng từ nẫy giờ chắc bạn sốt ruột không biết mục ăn chơi nào mà phổ thông đến thế" Nếu bạn đang ở Mỹ chắc chắn bạn khộng thể nào quên được ngày 31 tháng 10 hàng năm" Người bản xứ âu yếm đặt tên cho nó cái tên thân thiện "Halloween", riêng người Việt Nam tối ngày lu bu đi cày hai ba job thì gọi đó là ngày "Ma Quỷ". Nếu ngày này đi làm về đêm bảo đảm bạn sẽ gặp vô số ma quỷ nhởn nhơ ngoài đường phố. Chúng thấp thoáng sau bóng cây bên vỉa hè hoặc bất thình lình chạy xẹc ngang qua đường mà không đếm xỉa gì đến xe cộ. Bởi vậy những bạn yếu tim nên tránh đi đêm hoặc mở cửa ngày này nếu không muốn đứng tim tại chỗ.
Trước ngày lễ Halloween cả tháng, con nít lẫn người lớn đa số đều sắm cho mình một bộ đồ hóa trang càng kinh dị càng tốt. Con nít hóa trang để đúng tối 31, dù mưa hay tạnh, dù lạnh lẽo hay có tuyết rơi, đều đi gõ cửa từng nhà xin kẹo với câu "Trick or Treat". Có lần tôi đã gặp những em trai tuổi 13, 14 cao chồng ngồng gõ cửa xong đã xòe ngay cái túi đựng kẹo quá khổ, chính là những bao gối bằng vải dài cũng hơn nửa thước chứ không ít. Còn người lớn thì đây là ngày độc nhất trong năm họ có thể đường đường chính chính biến mình ra ai thì ra tại các buổi tiệc liên hoan, hoặc tại nơi làm việc (trường học, nhà thương, văn phòng, tiệm tạp hóa...) nếu chủ nhân cho phép. Trong nguyên ngày 31, nếu không phải là dân bản xứ bạn sẽ tưởng mình lạc vào một hành tinh khác vì sự hiện diện đây đó của các siêu nhân, người nhện, người dơi, công chúa Bạch Tuyết, nữ hoàng Cleopatra, tài tử điện ảnh, mụ phù thủy, ma cà rồng ... hoặc ngay cả tổng thống Hoa Kỳ với những mặt nạ và trang phục trông cứ y như người thật.
Bạn tưởng tôi nói ngày này à" Đúng, nhưng chỉ đúng một phần thôi. Ngày Ma Quỷ coi như là ngày của con nít nhưng người lớn ở Mỹ cũng chơi ké. Việt Nam mình cũng có ngày cho nhóm nhi đồng và người lớn ké theo. Nhưng đa số nó lại rơi vào khoảng giữa tháng 9 đến đầu tháng 10 vì ta thường dùng âm lịch cho ngày "Rằm tháng 8" hoặc còn gọi là Tết Trung Thu. Người Mỹ tặng kẹo bánh cho bất cứ ai khộng kể quen hay lạ khi gõ cửa vào đêm 31/10 tây lịch. Trong khi đó vào Rằm tháng 8 người Việt chỉ tặng bánh Trung Thu và trà xanh cho những người thân quen như ông bà, cha mẹ, thầy cô, bạn bè, và đôi khi xếp lớn của mình.
Dù sống ở Mỹ lâu năm nhưng tôi thích Tết Trung Thu hơn ngày Halloween. Dĩ nhiên Tết Trung Thu thường được tổ chức một cách chu đáo tại những nơi có đông cộng đồng người Việt như Nam và Bắc Cali chẳng hạn. Hầu như các ban tổ chức đều chọn một ngày thứ bẩy nào gần nhất với ngày rằm để làm một cái Tết nhi đồng nguyên ngày từ trưa đến 10, 11 giờ đêm. Chương trình bao gồm những trò chơi, thi vẽ, thi viết, thi quốc phục tài năng, văn nghệ, ẩm thực, múa lân và dĩ nhiên cao điểm của đêm Trung Thu là rước lồng đèn với những ngọn nến lung linh, hoặc những lồng đèn đủ màu sắc chạy bằng pin và đôi khi có nhạc kèm theo. Tùy theo kinh tế từng vùng và tùy theo hầu bao của những nhà hảo tâm mà người ta ăn Tết to hoặc Tết nhỏ, điển hình là các giải thưởng cho những cuộc thi trẻ em.
Đó là những cái Tết nhi đồng mà mọi người thường biết đến. Sau mấy mươi năm sống tại vùng San Jose, Bắc Cali, nơi được mệnh danh là thung lũng điện tử, thung lũng hoa vàng, thung lũng tình thương, tôi phải hãnh diện mà nói rằng chưa có nơi nào tại hải ngoại có được những ngày Trung Thu cho tuổi choai choai liên tục mười mấy năm như tại nơi này.
Tôi nhớ cách đây cũng bằng bấy năm, tuổi trẻ ham chơi, tôi theo lũ bạn cùng trường tham gia cuộc thi cho "người nhớn". Dựa theo ban tổ chức Trung Thu thì "người nhớn" đây bắt buộc phải trong lứa tuổi trung học từ lớp 9 đến lớp 12. Các cuộc thi bao gồm đố vui để học, thi đua trò chơi nhóm, thi diễn văn nghệ, và mấy năm gần đây lại có thêm chương trình thi hùng biện.
Thoạt nhìn thoáng qua bạn có thể nói sao trông giống chương trình tổ chức trong dịp Tết Nguyên Đán vậy! Thôi, chắc tôi phải đi sâu vào chi tiết từng cuộc thi thì bạn mới thấy cuộc chơi này đòi hỏi khá nhiều trí thông minh, tài năng và nhân lực.
Với mục "Đố vui để học" mỗi trường được cử 3 thí sinh đại diện và 2 người dự bị. Trước ngày thi các thí sinh được trao cho một danh sách khoảng vài trăm câu hỏi cả tiếng Anh lẫn tiếng Việt với các đề tài về sử ký và địa lý Việt Nam. Các em phải tự tìm câu trả lời cho nhóm mình. Trong ngày thi 30 câu hỏi được đặt ra để làm vòng loại và năm trường vào chung kết phải trả lời 20 câu hỏi đúng nhất và nhanh nhất cho giải nhất, nhì, và ba. Theo kinh nghiệm dự thi, các hội học sinh Việt Nam hay đề cử những bạn nổi tiếng "mọt sách" và phải thông làu sử địa cũng như ngôn ngữ Mỹ Việt. Tôi nhớ có một năm, một trường trong vùng đoan chắc trường mình chắc chắn chiếm giải quán quân vì trong đội toàn những em tiếng Việt như gió vừa theo gia đình định cư mấy năm tại Mỹ nên sử địa không ôn cũng biết, trong khi đó anh trưởng nhóm tiếng Anh khỏi chê, tiếng Việt thì bập bẹ. Xong cuộc thi cả nhóm vỡ mộng vì đa số câu hỏi bằng tiếng Anh, em Việt thì ú ớ, anh Anh chưa thông sử địa, hoặc nói tên danh nhân sai vì không bỏ dấu.
"Thi đua trò chơi nhóm" hoặc thi thể thao thì dễ rồi. Để được các mề đai vàng, bạc, hoặc đồng, bạn không cần ngôn ngữ chỉ cần khoẻ mạnh và chú ý lời chỉ dẫn trò chơi của trọng tài thay vì lo đứng ngắm các chàng điển trai trường bạn hoặc các em váy ngắn chân dài cổ võ xung quanh. Coi vậy mà không phải vậy. Trò chơi kéo co với 6 8 hội viên mỗi bên sợi dây thừng có đường kính gần 2 inch (5 cm) đòi hỏi sức chịu đựng, biết tiến biết lùi đúng lúc, nhất là đừng bị chia trí vì lời trêu ghẹo hoặc chọc cười của phe đối phương. Chạy bao bố 3 chân hai người, 2 chân trong bao và 2 chân ở ngoài cần sự tập luyện để buớc đi thật nhịp nhàng và nhanh nhẹn. Thẩy trứng cho nhau với khoảng cách càng lúc càng xa mà không bể trứng, chạy tiếp sức và trao trứng bằng muỗng mà không được dùng tay. Các trò chơi mỗi năm thay đổi tùy theo óc sáng tạo và linh động của điều hợp viên cuộc thi năm đó. Mấy năm đầu tiên, các trọng tài phải đi tìm vài bác sĩ hoặc y tá túc trực vì có trò chơi làm kim tự tháp bằng người. Nhóm nào xếp được nhiều hội viên và cao nhất mà không bị té là nhóm đó thắng.