Nguyễn Viết Tân
Bài số 2039-1902-606vb4110707
Tác giả Nguyễn Viết Tân sinh năm 1950 tại Dầu Tiếng Bình Dương. Quê quán: Rạch Giá, Kiên Giang. Trước 1975, phục vụ tại Phi Đoàn 253 Sói Thần, Đà Nẵng. Công việc của ông ở Mỹ là cùng với các bạn thầu landscaping cho freeway tại vùng Nam Cali, nhận job trải dài qua ba quận hạt Los Angeles, San Bernadino và Orange County. Năm 2001, với bút hiệu Tân Ngố, và bài “Bên Bờ Freeway” ông là tác giả đã nhận một trong 4 giải thưởng chính Viết Về Nước Mỹ năm thứ hai. Sau đây là bài thứ ba trong loạt du ký nước Mỹ ông mới viết.
Từ Garden City lên Wichita chừng 4g lái xe, mà GreensBurg nằm ở giữa hai thành phố này. Dọc hai ven đường từng cánh đồng lúa mì đã chín rập rờn theo gió, thỉnh thoảng có những khu ngập nước, quang cảnh y như miền Tây của VN vào mùa nước nổi. Xe đang chạy với vận tốc 65 mile, bỗng trên đường có nhiều cone màu cam và bảng giảm tốc độ, tôi nghi là đã đến vùng bị bão lốc trước đây vài tháng.
Tôi ít khi nghi, mà hễ đã nghi là đúng chóc. Cây cối, nhà cửa hai bên đường bị vặt trụi, những xe sửa đường, xe cần cẩu và xe xúc loại lớn đang làm công việc dọn dẹp các cao ốc và nhà ở một cách tất bật.
Thành phố Greensburg nổi tiếng vì một cái giếng đào bằng tay lớn nhất thế giới -Chỉ đào với xẻng cuốc, ròng rọc và những thùng barrel mà thôi- Chứ không có sự trợ giúp của máy móc gì cả.
Cách đây gần 10 năm, tôi có ghé nơi đây. Trên cùng là một bồn nước thật lớn, dưới chân nó là một căn nhà trệt làm chỗ bán vé và shop bán đồ lưu niệm, có cầu thang bằng sắt uốn lượn xuống sát mặt nước. Giếng sâu tới 109 feet và đường kính rộng 32 feet.
Tại sao người ta đào cái giếng quá lớn như thế làm chi"
Hồi cuối Thế kỷ 19, ở vùng này có hai công ty xe lửa cạnh tranh nhau rất khốc liệt là Santa Fe và Rock Island, hãng nào kiếm ra nước nhiều thì sẽ thắng. Xe lửa với nồi súp-de tiêu thụ rất nhiều nước mà vùng này lại ít sông. Hãng Santa Fe đào giếng này ròng rã ba năm trời, ngoài sự cung cấp đủ nước cho công ty, nó còn có khả năng cấp nước cho toàn thành phố này mãi đến 50 năm sau mới biến thành một Museum.
Cũng trong khuôn viên Viện Bảo Tàng này, còn có một thiên thạch nặng nhất thế giới (Pallasite Meteorite) được tìm thấy hồi năm 1949, nó nặng đến 1,000 pounds.
Không hiểu tại sao mà vùng sa mạc và bình nguyên của Mỹ lại hứng nhiều thiên thạch đến như thế, rải rác trong mấy tiểu bang bình nguyên này, người ta đã tìm thấy hàng ngàn thiên thạch.
Khi còn bay ngoài không gian vô tận, chúng là những khối đá rất lớn mà cấu tạo bởi phần lớn là kim loại, khi lao vào vùng khí quyển của trái đất với tốc độ kinh hồn, đã bị lực ma sát nên cháy đỏ và hao mòn đi rất nhiều, chứ nếu nó còn giữ nguyên khối lượng, thì có lẽ sẽ tạo nên một tiếng nổ rung chuyển địa cầu và tạo nên một hố rất sâu hàng mấy cây số. Người ta e rằng sẽ có một ngày nào đó, có một vẩn thạch quá lớn sẽ làm vỡ tan trái đất mà chúng ta đang sống.