Tác giả Nguyễn Lê cư ngụ và là chủ một quán ăn Việt Nam tại Philadelphia, đã góp nhiều bài viết về nước Mỹ ngắn gọn. Sau đây là bài viết mới của ông dành cho thời điểm kỷ niện 30 năm tháng Tư.
*
Hàng năm cứ vào cuối Đông, tuyết ngoài đường trắng xóa một vùng và trên không những đám mây lảng vảng, lòng tôi lại nôn nao nhớ lại những kỷ niệm của ngày 30 tháng 4 năm 1975.
Đã 30 năm qua đều đặn, cứ đến ngày này người Việt tha hương nhớ nhà, nhớ nước lìa bỏ quê cha đất tổ lại nhớ về cố hương, nhớ tới ngày đau buồn bỏ nước ra đi.
Hội đoàn chống cộng Bắc Cali, Nam Cali qua hội đoàn vùng Houston, Texas đến vùng đông bắc Mỹ Virginia, Washington DC, Maryland, Philadelphia, New Yersey, New York, Boston và còn rất nhiều hội đoàn trên khắp các tiểu bang nước Mỹ và trên thế giới đều nhất loạt tổ chức những ngày kỷ niệm mất nước vào ngày 30 tháng 4.
Họ ôn lại những biến cố đau thương, kêu gọi tự do, dân chủ tự do tôn giáo, tự do báo chí, tôn trọng nhân quyền. Họ yêu cầu phóng thích những người can đảm dám khơi động lên quyền làm quyền. Họ đã bị giam giữ vô thời hạn chỉ vì dám nói lên tiếng nói của lương tâm, khát vọng tự do dân chủ.
Ngày 30 tháng 4 dưới con mắt của những người kém may mắn bị kẹt lại, kẻ ra đi bị chết trên biển cả, người vượt biên chết trên rừng sâu là những kỷ niệm chua xót đau thương, họ không thể nào quên được những mất mát to lớn quá nên họ tưởng nhớ ngày này như một ngày giỗ cho những oan linh đã về bên kia thế giới.
Những hình ảnh sống động lại từ từ xuất hiện. Dân chúng bu quanh tòa đại sứ Mỹ trên đại lộ thống nhất đông nghẹt vòng trong vòng ngoài. Những người lính thủy quân lục chiến Mỹ đứng trên tường thành tòa đại sứ xua đuổi đám dân tìm đường tỵ nạn. Những người may mắn từ từ leo lên chiếc thang để vào máy bay trực thăng đậu trên nóc tòa đại sứ, hết chiếc này đến chiếc khác.
Dân chúng nháo nhác tìm nhau kiếm đường ra bến tàu Sài Gòn vào căn cứ hải quân tại bến Bạch Đằng hoặc đi ra vùng biển như Vũng Tàu, Bà Rịa, Rạch Giá, Cà Mau chuẩn bị ra đi.
Một chính phủ dân cử sụp đổ, một quân đội hùng mạnh tan hàng mau lẹ khi người bạn đồng minh tìm được thế chiến lược toàn cầu bỏ rơi không thương tiếc người bạn cùng chiến tuyến.
Nhiều tin đồn rỉ tai, chính phủ 3 thành phần, chính phủ liên hiệp, chính phủ hòa hợp hòa giải dân tộc vv....
Các chính khách xa lông, mưu cầu danh vọng hão huyền tìm chiếc ghế trong chính phủ khập khiễng, mơ tưởng viễn vong. Những người có kinh nghiệm với cộng sản nhất là dân Bắc di cư năm 1954 bằng mọi giá tìm cách ra đi. Họ lại phải một lần nữa bỏ lại nhà cửa, tài sản, mồ mả tổ tiên sau hơn 20 năm xây dựng, lại lên đường ra đi với hai bàn tay trắng.
Vàng, đôla, hột xoàn là những món hàng mọi người đi tìm mua để có một chút hành trang đem theo trên đường tỵ nạn. Đô la hiếm quý như giọt nước trên sa mạc bỏng cháy, người khát nước đang tìm kiếm, vàng lên giá vùn vụt ngoài sức tưởng tượng hột xoàn biến mất trên thị trường. Nhà cửa xuống giá thê thảm rao bán không ai thèm mua. Xe hơi bỏ lại ngổn ngang trên đường vào phi trường, giới nghiêm 100 phần trăm tránh cho dân chúng cảnh dày xéo lên nhau mà chết như cảnh chạy loạn tại miền Trung khi chính phủ Nguyễn Văn Thiệu tuyên bố chiến thuật đầu to đít bé, từ từ rút lui bỏ lại các tỉnh miền Trung vùng cao nguyên.
Nguyễn Le