Thụy Nhã là tác giả hai truyện ngắn Viết Về Nước Mỹ đã được phổ biến: “Im Đi Bà Ơi” và “Mắt Nâu”. Tác giả cho biết cô 21 tuổi, định cư tại Utah, đang học Psychology năm cuối, làm việc bán thời gian tại Security Check Point, nơi kiểm soát hành lý, hành khách trong Salt Lake International Airport. Bài viết lần này của Thụy Nhã là những ghi nhận đặc biệt từ chính công việc hàng ngày cô và các đồng nghiệp đang làm, để bảo vệ an toàn cho các chuyến bay.
1:20p.m, choàng vội cái áo uniform, mang đại chiếc vớ rách, con bé lao ra khỏi nhà. Bước ra cửa, giật mình thấy mùa đông đã tới, cái lạnh làm nó co ro. Cái blazer mỏng dính không đủ ấm, vậy mà nó lại quên mang áo khoác, rõ khổ! Vừa phóng như bay trên Bangerter Highway, nó vừa đếm từng phút...
1:29p.m, bãi đậu xe dành riêng cho nhân viên ở phi trường hiện ra. Giờ này ca sáng chưa tan tầm, nên để tìm được một chỗ đậu là cả một vấn đề nan giải. Nó lái xe vòng vòng giữa năm trạm xe, chín, mười, mười một...mười ba, trạm nào cũng chật cứng. Không kịp giờ nữa rồi.
Hôm nay nó phải tới sớm để giúp cô Thanh học chạy cái máy x-ray. Hôm qua cô Thanh đã dặn dò: "Hà ơi, cháu nhớ tới sớm giúp cô, sao từ trước tới giờ, chưa có cái nghề nào làm cô thiếu tự tin như nghề này". Tối qua nó nhớ đã nói chắc như bắp, đã cam đoan thế nào cũng tới chỗ làm đúng giờ của ca trưa để giúp cô Thanh, thế mà...
Cuối cùng nó cũng trèo lên được chiếc shuttle dành riêng cho employee, trên xe rực rỡ đủ màu đủ sắc. Màu xanh nước biển dành riêng cho công nhân viên Delta, màu xanh lá cây dành cho mấy đứa nhóc tỳProspect, màu trắng xám dành cho nhân viên security, màu navy và màu trắng dành riêng cho công nhân viên Southwest, màu trắng sọc xanh dương dành cho nhân viên công ty Management Calhoon... Người tài xế già vui tính hát vang: "God Bless America, Hi...Ho..." Chú Josh, mặc cái áo nâu lấm tấm dầu máy bay hào hứng hát theo. Nó vội vàng nhìn qua cửa sổ, rùng mình: "Mùa đông đã về rồi đây!" Tuyết đang phủ vội vã trên những con đường vừa được mở rộng, tuyết ngập tràn trên những công trường dở dang, sắp hoàn tất để chuẩn bị cho Olympic 2002. Tuyết háo hức đón chào mùa đông! Người dân Utah háo hức đón chào mùa đông! Mùa đông năm nay Thế Vận Hội sẽ được tổ chức ở đây, ngay tại cái sân bay tỉnh lẻ, heo hút này... bất chấp những đe dọa, bất chấp bọn khủng bố hoành hành, bỏ mặc chiến tranh đang đến hồi gây cấn. Người Utah yêu thể thao, yêu chuộng sự an bình. Và nó, con bé nhỏ xíu, gió thổi cũng bay, đang đóng góp một phần để mang tới sự bình an đó.
Năm nay là năm thứ ba nó làm tại Security Check Point.
Hai ngày sau lễ Tạ Ơn, phi trường đông nghẹt người. Hàng đoàn người với những túi đựng dụng cụ trượt tuyết khổng lồ đang xếp hàng dài trước tấm bảng check in. Một số đông khác tụm năm, tụm ba trước khu vực dành riêng những người đưa đón thân nhân, không còn nữa những nụ hôn từ giã khi phi cơ gần cất cánh.
1:35p.m, nó tới được Terminal. Hành khách lũ lượt thay phiên nhau xếp hàng, mọi người thủ sẵn vé máy bay và picture ID trên tay. Chênh chếch phía trên những chiếc cổng nhấp nháy xanh đỏ, một lô "hàng cấm" được liệt kê. Mặc dù mấy cái monitors chiếu rất rõ các vật dụng bị cấm, nhưng người Mỹ "vô tư", vẫn mang vô sân bay như thường.
Sau khi chìa cái thẻ employee cho một nhân viên Delta kiểm soát, nó tiến đến Gate số 1, ông Chris cười đôn hậu: "Ha, are you cold"". Lạnh không" Lạnh chứ! Nhưng lạnh thế nào nó cũng cởi cái áo blazer ra để vào x-ray. Trong áo có chùm chìa khóa, nó không muốn làm cái Gate ring inh ỏi. Pass được cái Gate, Jeremy chặn nó lại ngay tại x-ray: "Ha, What do you have in your jacket"" Trong jacket có gì đâu, chỉ vỏn vẹn chùm chìa khóa, nhưng nếu thắc mắc, cứ check tự nhiên. Làm nhân viên ở đây, nó thừa hiểu nguyên tắc căn bản: "Nhân viên cũng bị check, ai khả nghi đều đáng bị check, muốn check cái gì, cứ check". Jemery tìm ra được đồ gắn chìa khóa hình thánh giá bằng sắt của con bé, cái thằng láu táu cứ tưởng con bé mang dao gọt xoài, gọt táo vô sân bay. Thường ngày Jemery là một người lười biếng, lâu lâu nó còn ngủ gà, ngủ ngật trên máy chạy x-ray, nhưng kể từ cái ngày kinh hoàng đó, không những Jemery mà tất cả những nhân viên khác của Security Check Point đều bỏ hẳn tánh lơ là, thiếu cảnh giác.
Con bé nhớ ông già Chris đã từng nói: "Trên nước Mỹ này, bất kỳ làm việc tại công ty nào, công nhân đều có thể biểu tình, đình công để đòi thêm quyền lợi, nhưng chúng ta thì không. Chúng ta không có quyền bỏ đi, vì nếu chúng ta làm vậy, ai sẽ bảo vệ cho sân bay" Chúng ta phải làm việc hết sức mình, đôi khi không phải vì tiền, nhưng vì sự an toàn của mọi người. Đối với tôi, mạng sống hàng ngàn lần quan trọng hơn tiền." Chris nói đúng.
Cô Thanh lắc đầu nhìn con nhỏ: "Sao tới trễ vậy, Hà" Cô còn chờ cháu train cô chạy cái máy x-ray đó. Cô vẫn sợ nó quá hà." Con bé cười bù trừ, xin lỗi. Nói chuyện được hai phút, hai cô cháu được nhận ngay nhiệm vụ trong ngày: "Chạy chiếc máy monster-xray".
Cô Thanh đứng. Cái máy chạy nhanh như chớp, con bé căng mắt:
-Cô Thanh, xì tóp nó chút, cháu thấy cái spot màu xanh blue này nhìn lạ lắm.
Cô Thanh kinh hãi:
-Hình như cái pocket knife ha.û Hà, sao cháu nhìn ra hay vậy"
-Hay gì đâu cô ơi, dù gì cháu cũng làm đây ba năm rồi. Làm lâu có nhiều kinh nghiệm mà cô.
Con bé cười hì hì, lôi cái bag ra khỏi x-ray machine. Hai cô cháu đứng hiên ngang trước bà passenger. Con bé lên tiếng:
-Is this your bag mam" May I take a look inside please"
Bà Mỹ già khó chịu:
-Do I have any choice" Go ahead!
Dĩ nhiên bà ta còn sự lựa chọn nào, ngoài việc để con bé lục soát cái giỏ. Bà ấy cũng có thể say "no", nhưng say "no" có nghĩa là ở lại trên mặt đất, khỏi bay. Con bé rờ rẫm, lục lọi. Cái pocket knife nằm ngay trong chùm chìa khoá nên nó không mất thời gian lắm đã lôi ra được ngay. Nó vung vẩy chiến lợi phẩm, nói từ tốn:
-Thưa bà, pocket knife này không được phép mang lên máy bay. Bà có thể vui lòng mang ra xe hoặc check in trước khi vào khu vực an toàn này, nếu không, xin lỗi bà, chúng tôi đành tịch thu của bà vậy.
Bà già trừng mắt, dữ giằn thấy rõ:
-What do you mean" It is only a pocket knife.
Nghe giọng nói vô tâm của bà già, con bé muốn...hét lên cho đỡ tức. Nhưng không, nó đang làm việc, đang mặc áo Security, nó không có quyền la hét. Phải ráng nuốt hết cục tức vô người, nuốt xuống, dịu xuống để tiếp tục hòa nhã theo kiểu: "Khách hàng là thượng đế":
-Thưa bà, chỉ vì cái pocket knife mà hơn năm ngàn người đã thiệt mạng. Bà có muốn một September 11th khác xảy ra không"
Bà già chày cối tiếp tục cãi:
-Mấy cái airport kia nó OK hết, chỉ có mày. Có phải mày muốn làm khó dễ tao không"
Nó không biết mấy cái airport kia đã OK cái pocket knife này hồi nào. Trước đây những pocket knife với độ dài ngắn hơn 4 inches được phép pass security, nhưng bây giờ, nó phải dứt khoát thôi, hết giờ rồi:
-Sorry Mam, we have to take it otherwise I afaid you might not be able to flight today.
Mẹ Mỹ già hậm hực rút con dao ra đưa cho nó, trước khi đi còn nói lại một câu giữ thể diện:
-This is a present for you.
Con bé không vừa, nó la lớn:
-This is not a present.
Mọi người nghe con bé la, cười xòa. Một người passenger khác chứng kiến từ đầu tới cuối vụ gấu ó vừa rồi cười khoái chí:
-Mày giỏi, hay quá. Cảm ơn mày đã thẳng cánh cò bay như vậy. Có người làm việc năng nổ, hết lòng như mày tao mới thấy an tâm.
Không cần cảm ơn tôi đâu bà ơi, chỉ cần mấy bà đừng giở thói mệnh phụ phu nhân ra là tui mừng húm rồi. Cô Thanh nãy giờ yên lặng đứng cạnh con bé, lên tiếng:
-Trên báo, trên Tivi, ngay cả trước sân bay cũng có để bảng list những thứ đồ cấm, vậy sao mấy người này còn mang vô, Hà"
-Cô Thanh ơi, người Mỹ mau quên. Thương đó, xúc động đó, căm phẫn đó, gào thét đó, nhưng khoảng một tuần sau là họ quên hết trơn. Không chỉ có pocket knife đâu nha cô Thanh, có bữa cháu còn thấy nguyên một hộp dao cắt beef steak trên x-ray nữa.
Cô Thanh hoảng hốt:
-Thôi thôi Hà ơi, chắc cô không làm ở đây được đâu, ghê quá.
-Bình tĩnh cô Thanh. Cô phải ở lại với cháu, mấy năm nay, cháu là người Việt duy nhất bám trụ lại ở sân bay này, buồn lắm cô ơi!
Sân bay là nơi hội tụ mọi sắc dân, từ Mễ, Mỹ, tới Pakistan, Indian, Native American, Cambodian, Chinese, Korean, cho tới Samoan, Philippino... nhưng hiếm hoặc không hề thấy bóng dáng người Việt. Người Việt ít thích làm tại Security Check point. Có nhiều lý do dẫn tới tình trạng này, lý do thứ nhất vì làm ở đây có quá nhiều Stress, bất cứ công việc có liên quan tới sự an toàn của người khác, đến tánh mạng của người khác, đều là một công việc khó nuốt. Lý do thứ hai, nhân viên Security đi làm với một mức lương cố định, chỉ dừng lại ở mức lương tối thiểu. Trước September 11th, lương giờ của nó vỏn vẹn bảy đồng, còn rẻ hơn lương của một anh đứng bán Burger King, và không có bất kỳ một benefit nào cả. Làm ở đây ba năm, nó nhiều lần "đau lòng" nhìn cảnh "đến rồi đi" của vô số người. Nhưng sau biến cố September 11th, sau khi Congress tán thành nghị luật phải tăng lương và chính phủ hóa hệ thống Security, hàng loạt người đã thay phiên nhau tới nộp đơn (riêng công ty Security Huntleigh tại Salt Lake city đã nhận được hơn bảy trăm lá đơn), và cô Thanh là người Việt duy nhất đã được nhận.