Tôi có những thứ đồ dùng ít khi xài đến, nên để vào trong chiếc rương nhỏ, khi nào có thì giờ rảnh rỗi lại mang ra, xem như những thứ sưu tầm, có khi là các con tem cũ, chiếc bì thư... Nhưng tuần rồi tôi nhớ có một thứ đang cần mang ra xài ngay, là chiếc cờ nhỏ Hoa kỳ có cái cán bằng gỗ, mạ vàng mà vị Chánh án của tiểu bang Maryland đã tặng khi tôi tuyên thệ làm công dân Hoa kỳ năm 1983.
Chiếc cờ nhỏ tôi tưởng không bao giờ sẽ có dịp dùng đến, chỉ cất như một món đồ kỷ niệm, ngày mình được quê hương thứ hai nhận làm công dân, không ngờ hôm nay, nó lại quý phái lộng lẫy, hãnh diện phất phơ trước gió trên hộp thơ nhà tôi. Những người Mỹ láng giềng hỏi tôi mua lá cờ ấy ở đâu, vì các tiệm bán cờ đã hết sạch ngay tuần sau vụ khủng bố tại New York và Ngũ giác đài. Tôi đã hãnh diện trả lời họ về xuất xứ của nó.
Chiếc cờ ấy là một kỷ niệm khó quên trong đời. Nó đến với tôi như một sự tình cờ, như một duyên phận đã sắp đặt từ trước, là ngả rẽ giữa hai con đường, nơi đã chấp nhận cho mình làm quê hương thứ hai, không còn chọn lựa, vì quê hương thứ nhất của mình đã mất, tuy sự mất mát chỉ tạm thời vì có chế độ nào trường tồn vĩnh viễn, nhìn lại lịch sử Lý Trần, những thời oanh liệt của tổ tiên ta, cho dân, vì dân cũng không thể thoát khỏi sự thay đổi, huống hồ đằng nầy...dòng tư tưởng của tôi tạm ngưng ở đó.
Dù chỉ chấp nhận như quê hương thứ hai, Hoa kỳ đã rộng rãi đối xử với tôi nói riêng và cư dân người Việt nói chung những tình cảm khó thể quên. Cứ tưởng tượng một người xa lạ, áo quần rách bươm, tinh thần hoảng hốt, man dại vì chiến tranh, không một đồng xu dính túi, không một bộ áo quần thứ hai để thay đổi, như anh họ Chữ khi xưa, đến Mỹ vì mất quê hương... chỉ không đầy vài năm sau đã áo quần tươm tất, nhà cửa, xe cộ, công ăn việc làm có cả hàng trăm người bản xứ làm dưới quyền. Sự thành công đó không đến dễ dàng như nhiều người tưởng, nhưng đến được với bất cứ ai, nếu chịu khó học, tin tưởng và làm việc hăng say.
Nhiều người thành công về học vấn, thương mãi, nhà hàng, khách sạn, và gần đây có một thương gia Việt nam, họ Trần đã tặng cho hội Hồng thập tự Hoa kỳ 2 triệu đô giúp nạn nhân vụ khủng bố tại Nữu Ước, người Việt khắp nơi gởi tiền về cứu trợ. Nói chung có người thành công cách nầy hay cách khác, nhưng nếu không nhờ xứ sở tự do, phương tiện đầy đủ, không phân biệt đối xử... thì dẫu có làm việc cả ngàn giờ một ngày cũng chưa chắc thâu lượm kết quả tốt.
Sau biến cố, dù muốn dù không, người Mỹ có lẽ sẽ nhìn người ngoại quốc sống trên xứ sở mình bằng một ánh mắt khác, thiện cảm hay ác cảm tùy người đối diện. Ông xếp cũ người Nhật sinh ra và lớn lên tại Mỹ của tôi lúc nào cũng nhớ đến những gì xảy ra sau trận Trân Châu Cảng năm 1941. Ngày 11 tháng 9 năm nay có lẽ sẽ làm nước Mỹ thay đổi, và ngay cả những cư dân trọ làm quê hương thứ hai như chúng ta cũng không khỏi bị ảnh hưởng...
Dù đã trải qua bao thảm khốc của thời chiến tranh, chia cắt đất nước 1954, vụ Mậu Thân ở Huế năm 1968, đại lộ kinh hoàng Hè 1972, rời bỏ quê hương 1975... chúng ta không ai khỏi ngậm ngùi cho số phận thảm thương của những nạn nhân biến cố 11 tháng 9, bao nhiêu kẻ vô tội, bao nhiêu em bé ngây thơ, đã bỏ mình chỉ vì một vài kẻ cuồng ngông, giết người để tính con số. Những nạn nhân trên 4 chiếc máy bay, những nạn nhân trong hai tòa nhà chọc trời, có cả nạn nhân đến Mỹ tìm tự do, nạn nhân trong văn phòng được mệnh danh là an toàn nhất thế giới: Ngũ giác đài, có ai ngờ đâu, một buổi sáng chỉ trong chốc lát đã biến thành tro bụi, những thảm khốc mà người ta chỉ nghĩ đến với những nước chiến tranh tàn phá không phân biệt...
Mậu Thân ở Huế chỉ chưa đầy một tháng, cả mấy ngàn người chết oan, vô tội, nhưng đang trong thời kỳ chiến tranh, còn đây là thời bình trên xứ sở thanh bình, chỉ trong tiếng đồng hồ, cả ngàn người vô tội chết oan uổng, điều giống nhau trong hai vụ thảm sát, nạn nhân đều là những kẻ vô tội... đây chính là Giải khăn sô cho Mỹ.
Những câu chuyện thương tâm đang dần dần được kể lại trên báo chí, truyền hình. Có cả đoàn nhân viên sở chữa lửa số 6, chỉ suýt chết cả nhóm vì chậm lại trong lúc phải cứu một người đàn bà không xuống cầu thang kịp! Tình thương đã cứu họ. Nhân quả đã thấy ngay không cần chờ đợi. Dù bất cứ một tôn giáo nào cũng tin tưởng có những sự hộ trì, nhưng không thiếu hoàn cảnh thương tâm, có kẻ cứu người mà sống, thì cũng có người chỉ vì cứu người mà mất mạng, ai cũng quý trọng mạng sống của mình, thế mà khi biết vào đất chết, vẫn không sờn lòng, xem cái chết nhẹ tựa lông hồng. Ôi cao quý thay những tấm lòng anh hùng cao cả.
Xuân Phượng
Florida tháng 10/2001