Hôm nay,  

Tuổi Thơ Và “Hiện Tượng Thời Đại”

01/07/201900:00:00(Xem: 13928)
Tác giả: Lê Nguyễn Hằng
Bài số: 5728-20-31535-vb2070119

Từ hôm nay, Thứ Hai 1 tháng Bảy 2019, bắt đầu phổ biến các bài Viết Về Nước Mỹ năm thứ Hai Mươi Mốt (XXI). Xin mời đọc bài viết mới nhất của Lê Nguyễn Hằng, một cây bút nữ kỳ cựu tham gia Viết Về Nước Mỹ từ nhiều năm qua. Năm 2017, với bài viết “Ba Người Đàn Bà Tuổi Dậu”, bà nhận giải Vinh Danh Viết Về Nước Mỹ. Bài đăng 2 kỳ.

***

Đang loay hoay dọn dẹp sau bữa cơm tối chủ nhật của đại gia đình, bà Tâm nghe từ máy truyền hình đang nói về “hiện tượng thời đại,” bà dừng tay tò mò nhìn xem.

Những cảnh phóng sự liên tục ào ạt chạy trên màn hình. Nào là cảnh mấy người vừa đang băng qua đường vừa chúi mũi vào điện thoại cầm tay, mặc kệ xe cộ đang chạy tấp nập ngược xuôi.  

Rồi cảnh một gia đình bước vào tiệm ăn. Sau khi chọn xong món ăn, tất cả năm người đều dán mắt vào chiếc điện thoại trên tay của mình mà không thèm để ý gì đến người khác và những sinh hoạt chung quanh.

Kế đến, hình ghi lại một đám con cháu về thăm ông bà, sau lời chào hỏi vắn tắt sơ sài là cả bố mẹ lẫn con cái đều chăm chăm nhìn vào những chiếc cell phone mà không ai nói chuyện gì với ông bà.

Bà Tâm nghĩ mà thương cho những ông bà nội ngoại này. Chắc là họ thất vọng ghê lắm! Hàng tuần nhớ con nhớ cháu biết bao, mong đợi biết bao, chờ đến cuối tuần có dịp chơi đùa trò chuyện cùng tụi nhỏ. Còn lui cui nấu nướng các món ngon mà các con cháu thích để chờ. Vậy mà khi chúng về chúng chẳng thèm ngó ngàng gì đến cả.

Đang vẩn vơ suy nghĩ “thương vay khóc mướn” cho thiên hạ, bà Tâm chợt nghe tiếng lao xao từ phòng khách, bà bước ra xem thì thấy hai thằng cháu ngoại Nam và Bắc đang quay hình bằng iPad và ghi âm những lời diễn giải chúng nó “tự biên tự diễn.”

Bà xoay qua hai đứa cháu gái, Sương và Linh. Mỗi đứa ngồi một đầu ghế sofa, mấy ngón tay đang vừa bấm thoăn thoắt lên chiếc iPhone vừa tủm tỉm cười. Bà Tâm hỏi:

- Hai đứa có chuyện gì vui thế! Sao không kể cho nhau và cho bà nghe ké luôn?

Sương chỉ vào chiếc phone tay và nói:

- Thì cháu đang kể cho Linh nghe bằng text đây nè bà.

Bà Tâm lắc đầu... hết biết:

- Trời đất! Hai đứa đang ngồi trước mặt, sao không nói với nhau mà lại phải kể bằng điện thoại?

Linh đáp:

- Text dễ hơn là nói, còn có hình nên vui hơn, bà ạ.

Bây giờ bà Tâm mới vỡ lẽ ra. “Căn bệnh thời đại,” họ gọi thế thật quả không ngoa. Căn bệnh này đã ...lây lan tới tận góc nhà của bà từ khuya rồi, mà lâu nay bà nào đâu để ý. Cả bốn đứa cháu đang ngồi trong cùng một căn phòng mà dùng những dụng cụ điện tử của thời đại để liên lạc và đối thoại thay vì nói trực tiếp với nhau. Như thế này thì riết rồi con người không còn dùng ngôn ngữ để nói chuyện với nhau nữa sao hả trời! Bà đau lòng nghĩ.

*

Chuyện này làm bà Tâm thao thức mãi khi vào giường ngủ. Nhìn thấy các cháu say sưa với những món đồ chơi hiện đại, đắt tiền, nhưng mất cả ngôn ngữ, bỗng nhiên bà nghĩ đến tuổi thơ của mình. Tuổi thơ thời bà tươi đẹp biết bao. Thánh thiện biết bao.

Thuở nhỏ, bà Tâm là con của một công chức, gia đình đông anh em, tuy không đói khổ nhưng cuộc sống rất thanh bạch. Ăn tiêu dè sẻn, sách vở, vật dụng, quần áo đều lưu truyền từ anh chị xuống các em. Khi còn nhỏ, ngày ngày cùng bạn bè tung tăng vui đùa đi bộ đến trường, lớn lên đứa nọ đèo đứa kia trên xe đạp chạy thành hàng. Không được cha mẹ chở đi và cũng chẳng có xe buýt của trường đón về.

Thời cắp sách đến trường tiểu học, sau giờ học, đám bạn con trai chơi đánh đáo, đánh khăng, bắn bi, những hòn bi càng nhiều vân đẹp càng quý. Đám con gái thì chụm đầu mải mê chơi chuyền, ô quan, rải ranh, hoặc hai đứa căng giây nhảy thoăn thoắt theo đường quay nhịp nhàng đều đặn…

Lớn hơn tí nữa, con trai tham gia những trò chơi mạnh dạn như đánh cầu, quay vụ, đá banh, con gái đã biết mắc cỡ nên chỉ túm năm tụm ba chuyện trò và ăn me ăn ổi chấm muối ớt.

Những buổi chia tay nghỉ hè, đám học trò chuyền nhau những tập lưu bút có giấy pelure đủ màu, một loại giấy thật mỏng và mịn làm bằng những sợi bông tinh khiết, nắn nót viết những giòng chữ ngây thơ nói lên sự lưu luyến, tha thiết nhớ nhung bạn bè trong những ngày xa cách suốt ba tháng nghỉ hè, vì không biết sang năm có còn gặp lại, được học chung lớp, hay sẽ đổi trường hoặc theo cha mẹ dời đi tỉnh khác.

Có những câu trong lưu bút rất văn hoa chải chuốt, nhưng cũng có những câu thật ngây ngô, ngớ ngẩn của những anh chàng thiếu niên to xác, nghịch ngợm, phá phách, đọc tới ai cũng phải phá lên cười.

Lưu bút ngày xanh quả thật gói ghém nhiều màu sắc, chan chứa bao tình cảm thơ ngây vụng dại. Trải qua bao nhiêu năm, thỉnh thoảng bà Tâm và mấy người bạn khi gặp nhau lại lôi ra đọc và cùng cười rũ rượi với nhau, cười rồi thì buồn vì làm sao tìm thấy lại “cái tuổi học trò ngây thơ ấy” nữa?

Bà bâng khuâng nhớ lại những ngày nghỉ hè, đám kẹp tóc dịu dàng, đuổi bướm hái hoa để ép vào vở, đôi khi ngồi yên lặng đọc truyện hay cặm cụi làm thơ, chép thơ của những thi sĩ nổi tiếng như Xuân Diệu, Hàn Mặc Tử, Huy Cận, Chế Lan Viên…Trong khi đám húi cua lội sông, tắm biển, chạy đua xe đạp, hoặc chia làm hai đội đá banh, bầu không khí lúc nào cũng náo nhiệt, chẳng biết có phải các cậu muốn làm le với bọn học trò con gái không, nhưng trong đám bạn gái của bà cũng có vài đứa âm thầm ái mộ các “tay thể thao nhà vườn” và để lạc nhịp tim đâu đó...

Có nhiều đứa được về thăm quê nội, ngoại ở xa. Thỉnh thoảng nhớ  nhà, nhớ trường, viết thư cho bạn thân hay người mình mến mộ, chọn lựa loại giấy, màu mực để nói lên tấm lòng, ý tưởng của mình, ngồi nghĩ ngợi tìm từng chữ, lập từng câu, xé đi viết lại nhiều lần, gửi đi rồi thì hồi hộp, chờ mong hồi âm. Không biết bạn mình nghĩ gì hay có hiểu được tâm ý mình viết trong thư.

Thời ấy, khoảng cách xa xôi mà phương tiện di chuyển khó khăn, nên lâu lắm thư mới đến tay người nhận. Ngày ngày nhìn ra cửa ngóng chờ ông đưa thư đi ngang nên sự mong đợi càng lâu càng nung nấu hơn để rồi thất vọng khi ông ấy hôm nay không ghé qua, rồi lại tiếp tục chờ đợi. Khi nhận được hồi âm thì ấp ủ lá thư, đọc đi đọc lại gần như thuộc lòng từng chữ từng câu.

Nghĩ mà buồn, bây giờ thời đại văn minh cái gì cũng dùng điện tử và kỹ thuật cao, nó đã thay đổi một trời một vực cái cách người ta liên lạc với nhau. Người gửi không còn mân mê tờ giấy viết thư gửi gấm tấm lòng vì thư qua bưu điện mất thời gian quá lâu, lỗi thời rồi. Đến email cũng chậm và bất tiện nên phần lớn người ta gửi “tin nhắn” (text) là phương cách như là trực thoại, vừa nhanh, ngắn gọn, có hiển thị hình ảnh hoặc âm thanh.

Theo trào lưu tiến bộ của kỹ thuật điện tử, cái cell phone ngày xưa chỉ dùng để gọi điện thoại, bây giờ ngoài nhiệm vụ ấy, phần lớn là lướt trên mạng, nhất là để gửi và nhận email cũng như text.

Nghe tiếng “boong boong,” mở điện thoại ra là thấy ngay lời nhắn hiện trên màn hình chứ không phải qua bao nhiêu bước mới đọc được như email. Viết trả lời xong, chỉ một cái click là lời nhắn gửi đi ngay tức khắc. Con người hiện đang trở nên vô cùng vội vàng, nóng nẩy, không còn kiên nhẫn nữa.

Ngày xưa trong gia đình có người thân đi du học là hoàn cảnh xa xôi vạn dặm, đi tàu thủy hay gửi thư phải đợi thời gian cả tháng mới tới nơi. Bây giờ, sự tiện lợi của phương tiện truyền thông xã hội đã nối kết con người trên toàn thế giới với nhau quá nhanh nên đã làm giảm mất sự trông chờ, lãng mạn của thời xưa.

Riêng đối với các em nhỏ, tuổi thần tiên thơ ngây của các em đã bị rút lại quá ngắn, các em trở thành người lớn quá sớm. Những cách hành xử, ứng xử của các em giống như người máy. Nhanh, lẹ, chính xác, nhưng quá vô tình. Những đồ dùng, đồ chơi các em có được một cách dễ dàng, nên các em không biết quý trọng nó như thời đó của bà.

Ngày xưa cha mẹ không có tiền mua đồ chơi nên các em trẻ phải vận dụng đầu óc, tìm sáng kiến, lấy những thứ có sẵn trong nhà hay đi tìm kiếm nhặt nhạnh, để tự chế ra đồ chơi. Những món đồ chơi đầy óc sáng tạo và tình cảm mà bọn trẻ bỏ bao tâm huyết vào đó. Con gái thì vo báo cũ cho tròn rồi lấy dây thun cuốn chung quanh làm trái banh và lấy những đôi đũa đã cũ hay sứt mẻ để chơi chuyền, nhặt từng viên sỏi đá về chơi ô ăn quan, rải ranh, lấy giây thừng chơi nhảy giây… Con trai hơ lửa quả bưởi cho mềm thay trái banh để đá, lấy giây nối hai vỏ lon sữa bò làm phương tiện liên lạc với nhau, dán giấy làm diều thả cho những mơ ước của tuổi thơ được bay cao, bay xa… Thần tiên là ở chỗ chúng dùng sự suy nghĩ, thông minh và sáng tạo, tự làm ra được những thứ đồ chơi để khoe và chơi chung với bạn bè.

Cho đến khi chúng bị bể, bị hư, là cả bọn xúm nhau lại, đứa nào cũng đưa ra sáng kiến, nào sửa, nào dán, nào cột, nào túm… Khi không còn cách nào cứu nổi, bất đắc dĩ lắm mới chịu vứt đi mà trong lòng tiếc ngẩn ngơ. Đâu có như bây giờ, hễ hư, hỏng là bị quẳng vào thùng rác ngay, không cần biết món hàng đó đắt giá đến bao nhiêu...

Nghĩ để mà nghĩ, nhớ để mà buồn, chứ cái thân già làm được chi đây cho lớp mầm non hậu thế.

Hiện tại bà Tâm đã về hưu, được hưởng an nhàn, không còn phải lo toan với cuộc sống bon chen cơm áo gạo tiền ngoài kia nữa.  Thỉnh thoảng, bà đi bộ trên những con đường nhỏ trong công viên, dẫm nhè nhẹ lên những cành lá khô xào xạc, thấy lòng mình hòa cùng với thiên nhiên, đất trời, quên đi những khó khăn, mất mát trong cuộc đời. Mỏi chân thì ngồi nghỉ trên ghế đá nhìn các em bé chơi đùa trền cầu tuột hoặc chạy theo những cánh diều, để hồn mình nghe và nhớ lại thuở ấu thơ thiếu thốn đã mờ nhạt theo năm tháng dài mà thấy lòng rưng rưng.

*

Thứ Hai vừa rồi, ngày gặp nhau hàng tháng của nhóm bạn già. Bà Tâm ra bàn trang điểm, thoa một tí kem, dồi một tí phấn. Dù gì cũng phải trông tươm tất một chút chứ, “đẹp lão” vẫn hơn là bèo nhèo nhăn nheo như quả táo tầu khô thì coi làm sao được. Giấy rách vẫn giữ lấy lề mà! Bà mỉm cười thầm nghĩ.

Bà vừa chuẩn bị xong là nghe tiếng chuông cửa, vội chạy ra đón các bạn. Mới ngồi xuống bà Hồng đã than thở:

- Chuyện từ hôm qua mà bây giờ vẫn còn thấy buồn và lo. Con gái tôi nó phàn nàn là thằng con trai của nó cả ngày ngồi ôm cái điện thoại, hỏi gì nó cũng ngơ ngơ ngác ngác, mặt mày “nghệt” ra đờ đẫn, trông nó cứ “mụ” đi, cái gì cũng phải lập đi lập lại nó mới hiểu.

Bà Tâm gật đầu tán đồng:

- Tôi cũng đang lo đây các bà ạ! Vấn đề này đang là một “căn bệnh thời đại” chứ chẳng phải chuyện chơi!  Dạo này khắp thế giới mà thiên hạ cho là “văn minh” này, cả người lớn và trẻ em đều mê mệt với những thiết bị điện tử và các trang mạng xã hội. Những người quyền cao chức trọng cũng không xoay lưng trước những tiến bộ của khoa học kỹ thuật, ngay cả Tổng Thống Hoa Kỳ cũng thế  kìa.

(Còn tiếp một kỳ)

Lê Nguyễn Hằng

Ý kiến bạn đọc
08/07/201917:49:02
Khách
Chân thành cám ơn Tien, na Tím và Hoàng Chi Uyên đã đọc, cảm thông và cho tác giả những lời khích lệ quý báu.
Chúc các bạn mọi điều tốt lành.
02/07/201904:52:05
Khách
Đây quả là tâm sự của những bậc ông bà, cha mẹ... những người đang lo ngại cho "căn bệnh thời đại" như tác giả đã bày tỏ. Câu truyện nhắc lại những trò chơi ngây thơ thần tiên của tuổi thơ dại ngày xưa, nghe sao mà êm đềm, trong sáng quá! Hy vọng được xem tác giả trình bày nốt trong phần 2 những phương cách giải quyết cho vấn nạn này. Cám ơn tác giả đã nêu lên hộ nỗi lo lắng của nhiều bậc phụ huynh.
01/07/201922:32:44
Khách
"Căn bệnh thời đại,” họ gọi thế thật quả không ngoa. Căn bệnh này đã ...lây lan tới tận góc nhà của bà từ khuya rồi, mà lâu nay bà nào đâu để ý. " Căn bịnh này cũng đã chễm chệ trong nhà Tím nữa chị Hằng ơi!!!
Vẫn cách hành văn điềm tỉnh, vững vàng, từng dấu hỏi ngã chính xác, từng cách chấm câu, chấm phẩy , xuống hàng, cùng những chi tiết có thật từ thuở ấu thơ mà nhiều người trong chúng ta đều đã từng trãi qua, tác giả đã dẫn dắt người đọc lý thú từ mở đầu câu chuyện cho tới kết thúc. Cám ơn chị Hằng, tác giả mà Tím rất quí mến. Chờ đọc tiếp phần 2 , chắc chắn thú vị không kém.
01/07/201916:07:45
Khách
Đề tài mới đáng chú ý cho những bậc cha mẹ,vì tuổi trẻ bây giờ chú ý quá nhiều vào các thiết bị high tech quá nhiều nên xao lãng những câu lễ nghĩa thông thường mà các ông bà cha mẹ chờ mong nơi con tr. Một bài viết hay, tôi dang chời để đọctie61p phần hai, chắc chắn phải thú vị lặm Cám ơn tác giạ
Tiên
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> http://youtu.be/J5Gebk-OVBI
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tạo bài viết
Tổng số lượt xem bài: 833,073,730
Con đường dài nhất của người lính không phải là con đường ra mặt trận, mà chính là con đường trở về nhà. Đúng vậy, con đường trở về mang nhiều cay đắng, xót xa của vết thương lòng, của những cái nhìn không thiện cảm của người chung quanh mình, và nhất là những cơn ác mộng mỗi đêm, cho dù người lính đã giã từ vũ khí mong sống lại đời sống của những ngày yên bình trước đây.
Khanh con gái bà chị họ của tôi, sinh năm Nhâm Tý xuân này tròn 48 tuổi, ông bà mình bảo, Nam Nhâm, Nữ Quý bảnh nhất thiên hạ. Mẹ nó tuổi Quý Tỵ, khổ như trâu, một đời vất vả gánh vác chồng con, con bé tuổi Nhâm mạnh mẽ như con trai nhờ ông ngoại hun đúc từ tấm bé.
Nhìn hai cây sồi cổ thụ ngoài ngõ cũng đủ biết căn nhà đã trả hết nợ từ lâu. Hai cái xe Cadillac của người già không lên tiếng nhưng nói biết bao điều về nước Mỹ. Khi còn trẻ thì người ta không có tiền để mua những cái xe đắt tiền như Cadillac, Lincoln. Những cô cậu thanh niên mắt sáng, chân vững tay nhanh, chỉ đứng nhìn theo những chiếc xe bóng loáng, mạnh mẽ…
Tác giả đã nhận giải Danh Dự Viết Về Nước Mỹ 2014. Bà định cư tại Mỹ từ 26 tháng Ba 1992, hiện là cư dân Cherry Hill, New Jersey. Sau đây, thêm một bài viết mới của tác giả
Tác giả đã nhận Giải Đặc Biệt Viết Về Nước Mỹ 2019. Là con của một sĩ quan tù cải tạo, ông đã góp 3 bài viết xúc động, kể lại việc một mình ra miền Bắc, đạp xe đi tìm cha tại trại tù Vĩnh Phú, vùng biên giới Việt-Hoa Sau đây là bài viết mới nhất của Ông nhân ngày lễ Tạ ơn
Tác giả lần đầu dự Viết Về Nước Mỹ từ tháng 9, 2018. Ông tên thật Trần Vĩnh, 66 tuổi, thấy giáo hưu trí, định cư tại Mỹ từ năm 2015, hiện là cư dân Springfield, MA. Sau đây là bài viết mới nhất của ông.
Tác giả tên thật Nguyễn Hoàng Việt sinh tại Sài Gòn. Định cư tại Mỹ năm 1990 qua chương trình ODP (bảo lãnh). Tốt nghiệp Kỹ Sư Cơ Khí tại tiểu bang Virginia năm 1995. Hiện cư ngụ tại miền Đông Nam tiểu bang Virginia. Tham dự Viết Về Nước Mỹ từ cuối năm 2016.
Tác giả đã kề cận tuổi 90 và lần đầu nhận giải Danh Dự Viết Về Nước Mỹ 2019, với bài về Washington D,C. Mùa Lễ Chiến Sĩ Trận Vong và Bức Tường Đá Đen khắc tên các tử sĩ trong cuộc chiến Việt Nam.
Tác giả đã kề cận tuổi 90 và lần đầu nhận giải Danh Dự Viết Về Nước Mỹ 2019, với bài về Washington D,C. Mùa Lễ Chiến Sĩ Trận Vong và Bức Tường Đá Đen khắc tên các tử sĩ trong cuộc chiến Việt Nam.
Tác giả lần đầu dự Viết Về Nước Mỹ từ tháng 7/2018, với bài “Thời Gian Ơn, Ngừng Lại”. Tên thật: Nguyễn Thị Kỳ, Bút hiệu: duyenky. Trước 30.4.1975: giáo viên Toán Lý Hoa-Tư thục-Saigon-VN.