Tác giả: Nguyễn Thị Hữu Duyên
Bài số 4035-14-29435vb2101413Tác giả còn sinh năm 1957, cư dân
Santa Ana, công việc: làm nail. Tham gia viết về nước Mỹ từ 2011. Với
bút hiệu Hữu Duyên Nguyễn và bài "Cám Ơn Bố", bà đã nhận
giải Đặc Biệt Viết Về Nước Mỹ 2012. Các bài viết của tác giả đều
thể hiện tình thương yêu và ý chí của một gia đình Việt Nam trên đất
Mỹ.“Mẹ và cháu”.
* * *
“Công cha như núi Thái Sơn / Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra /
Một lòng thờ mẹ kính cha / Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”(*)
Vậy mà lâu lắm tôi không được gần mẹ. Đây là lần đầu tiên tôi trở về
Việt Nam thăm mẹ. Niềm vui mừng và nỗi ray rứt như hoà quyện vào
nhau.
Khi đẩy xe ra khỏi vòng trong, tôi đưa mắt nhìn đám người đang ồn ào
náo nhiệt giữa sự chen lấn và kêu gọi nhau ơi ới bên ngoài, mà cảnh
này tôi không bao giờ thấy ở Mỹ. Tôi bước chậm lại như muốn ghi nhận
cảm giác hồi hộp này.
Máy bay trễ 15 phút. Đã 11 giờ khuya. Sân bay sáng choang như ban ngày.
Có tiếng reo bên góc trái:
- Dì tư kìa, dì tư kìa, dì tư ơi, dì tư.
Tôi nhìn về phía tiếng gọi mình (trong gia đình tôi là người con thứ
tư). Kìa! giữa đám đông các anh chị em và các cháu, một hình ảnh
sáng rực lên dưới ánh đèn: Bà mặc nguyên bộ bà ba bằng gấm trắng,
quàng cổ với chiếc khăn the trắng, nổi nhất là mái tóc bạc trắng.
Mẹ tôi đó. Mái tóc sáng ánh lên màu bạch kim. Tôi bỏ xe đẩy, nhào
đến ôm mẹ, nghẹn ngào không thốt nên lời. Vòng tay khẳng khiu, mảnh
khảnh của Mẹ ôm lấy tôi Mẹ chầm chậm rút trong túi chiếc khăn tay
nhỏ mềm mại cũng màu trắng, lau nước mắt rồi nhìn tôi thật kỹ:
- Con về bao lâu?. - Câu hỏi này tôi đã trả lời mẹ nhiều lần qua
phone.
Tôi ôm mẹ, hai giọt nước mắt nóng hổi nhỏ xuống mái tóc bạc.
- Má khỏe không? Tôi nghẹn ngào
- Má khoẻ, con khoẻ không? Mẹ nói trong nước mắt.
- Dạ khỏe. Tôi ôm cánh tay Mẹ vào ngực siết nhẹ.
- Xin lỗi vì máy bay đến trễ làm mọi người phải đợi lâu.
Tôi quay sang các anh chị em và các cháu thanh minh.
Tất cả đều lên xe, chiếc xe bốn mưoi lăm chỗ ngồi, chở cả đại gia
đình, để đi đón chỉ một người về từ nửa vòng trái đất sau chín năm
xa cách, chín năm thương nhớ dâng tràn.
Xe rời sân bay, hướng về tỉnh lỵ Tây Ninh. Tôi ngồi yên lặng nắm tay
Mẹ, nước mắt cứ giọt vắn giọt dài lã chã. Mẹ già như vậy sao? Tôi
thầm nghĩ.
Đã tám mươi sáu năm trôi qua đời Mẹ. Mái tóc bạc trắng này nói lên
bao nhọc nhằn Mẹ mang theo cho đến tận bây giờ. Suốt bao năm tháng lao
động vất vả đã biến mái tóc đen mượt thời con gái của Mẹ tôi thành
mái tóc màu bạch kim.
Sau biến cố lịch sử ngày ba mươi tháng tư năm bảy mươi lăm, Mẹ buôn
tảo, bán tần từng cái bánh ích, từng củ khoai lang để nuôi đàn con
chín đứa. Nỗi cơ cực nặng oằn trên đôi quang gánh kẽo kẹt làm chai
cứng đôi bờ vai nhỏ của Mẹ.
Tôi vuốt nhẹ tóc Mẹ:
- Tóc má trắng hết rồi, nhưng đẹp lắm, lần này trở về Mỹ con sẽ
không nhuộm tóc nữa, để cho trắng như má vậy.
- Nhưng tóc bạc nhìn già lắm bà Tư ơi. Cháu Hân, cháu nội của chị
hai cho lời nhận xét như vậy. Ngày tôi rời Việt Nam để theo chồng
đoàn tụ, Hân chỉ là đứa bé mới sinh được hai tháng nay đã được chín
tuổi rồi còn gì.
Tôi chép miệng:
- Thì bà cũng già rồi con!
- Con thấy bà Tư còn trẻ mà, bà đâu có già như bà nội con và bà cố
mà bà lại đẹp nữa, bà đừng để tóc trắng nghen, con không muốn đâu.- Hân
phản đối.
Tôi quay lại cười với Hân:
- Cám ơn con, bà sẽ suy nghĩ lại, được không ?
- Dạ.- Hân cười khoái chí như vừa lập được chiến công.
Hơn hai giờ trên xe, tôi phải trả lời nhiều hơn nói chuyện. Những gì
thắc mắc về nước Mỹ đều được mọi người đem ra hỏi.
Xe đến nhà. Tôi đứng ngẩn ngơ giữa sân đảo mắt nhìn bốn bên hàng
xóm, cái xóm nhỏ ngày nào giờ đây không còn nữa. Nó đã thay đổi
quá nhiều. Bước vào căn nhà mình đã lớn lên với biết bao kỷ niệm
vui buồn, lòng tôi dâng trào một cảm xúc khó tả đến lạ lùng.
Tôi gọi điện thoại về Mỹ báo tin cho chồng con biết đã đến Việt Nam
bình an. Mọi người đều muốn nói chuyện với chồng và con tôi. Tôi vui
lắm:
- Nè, cứ tha hồ mà nói đi, nói cho ảnh nôn nao mà mau thu xếp một
chuyến về thăm gia đình.- Tôi trao phone cho mọi người.
Cả nhà quây quần bên nồi cháo gà thật to, thơm phưng phức. Mùi hành
tiêu xộc vào khứu giác, chưa ăn đã nuốt nước miếng ừng ực. Mọi
người vừa ăn vừa tiếp tục phỏng vấn Việt Kiều - là tôi đó.
Đới sống Mỹ thế nào? Con người nước Mỹ tốt, xấu ra sao? Việc làm,
việc học ở nước Mỹ? Văn hoá Mỹ khác Việt Nam ra sao ? Tiểu bang nào
lạnh nhất, tuyết nhiều nhất? Tóm lại hầu như trong một thời gian
ngắn mà các anh chị và các cháu tôi đều muốn được đi du lịch vòng
quanh nước Mỹ. Thấy vậy anh Ba đằng hắng:
- Nếu phải nói chỉ một điều duy nhất ấn tượng về nước Mỹ thì cô Tư
nó sẽ nói đều gì để mọi người biết điều đó chỉ nước Mỹ mới có
mà thôi?
Anh Ba như muốn giúp tôi thoát ra khỏi vòng vây này. Anh là hiệu
trưởng một trường tiểu học thuộc thị xã, anh đã tốt nghiệp Cử nhân
chuyên nghành giáo dục. Tóm lại anh là đại diện cho tầng lớp trí
thức trong gia đình tôi. Mọi ánh mắt đều nhìn từ anh sang tôi, chờ
đợi. Câu hỏi này nghe có vẻ hấp dẫn khiến tiếng ồn ào cũng im bặt
vì ai cũng muốn nghe rõ câu trả lời. Tôi miên man suy nghĩ xem phải
nói điều gì cho chính xác. Để kéo dài thời gian, tôi đảo mắt nhìn
từng người đang ngồi xung quanh.
- Nếu chỉ được chọn một điều để nói thì em xin nói về đồng đô la
Mỹ. Tôi vừa trả lời vừa lấy ra mấy tờ đô.
- Tại sao? Tiền thì nước nào cũng có đâu riêng gì nước Mỹ. Anh ba
cười khẩy.
- Đúng, mỗi quốc gia đều có đồng tiền riêng của mình, nhưng tuyệt
nhiên chỉ có đồng đô la Mỹ mới có một hàng chữ thể hiện cho niềm
tin của họ.
Tôi vừa nói vừa trao mấy tờ đô la Mỹ vào tay những người đang ngồi
gần. Anh ba cũng cầm một tờ.
- Mọi người thấy chữ “IN GOD WE TRUST” in ở mặt sau phía trên “Nhà
Trắng” không? – Tôi chỉ vào hàng chữ cho mọi người xem.
Anh ba gục gật đầu.
- Đồng đô la Mỹ là đồng ngoại tệ mạnh có giá trị khắp thế giới vì
họ biết tôn vinh Thượng đế nên Ngài ban phước cho đồng tiền của họ
một cách lạ lùng.
Tôi nhẹ nhàng giải thích. Mọi con mắt đều tròn xoe thích thú khi
biết được điều này và lập tức chuyền cho nhau những tờ đô la để xem
cho rõ.
Những tiếng á, à, ùm phát ra trong sự thích thú. Mấy phút sau, thêm
một câu hỏi.
- Nếu cho nói thêm điều thứ hai thì bà Tư nói gì, con muốn biết. Lại
bé Hân một lần nữa nhanh nhảu.
Cả đám trẻ hùa theo bé Hân, đòi tôi nói điều thứ hai, mấy anh chị em
tôi dường như cũng đồng tình và hứng thú với câu hỏi này nên không ai
la rầy bọn trẻ mà lại im lặng chờ nghe.
Tôi biết rất rõ điều gì, đưa mắt nhìn quanh một vòng.
- Nếu phải nói điều thứ hai thì nói về những ngôi nhà thờ. Không có
quốc gia nào xây nhiều nhà thờ để thờ phượng Đức Chúa Trời như nước
Mỹ. Đó là điểm nổi bật của nước Mỹ, vì vậy nên họ được Đức Chúa
Trời ban phước đặc biệt.
Tôi vuốt tóc bé Hân nhìn mọi người chờ phản ứng. Ai cũng ngạc nhiên
về điều này.
Đêm tàn, mọi người chia tay, ai về nhà nấy. Sáng hôm sau, thấy tôi mẹ
ấp úng:
- Ủa, …con …về hồi…hồi nào vậy?
- Dạ con về đêm qua, má đi đón con ở sân bay, má quên rồi sao.
Tôi thật ngạc nhiên hỏi lại mẹ.
- Vậy hả.- Mẹ nhìn chằm chằm vào tôi.
Tôi nắm tay mẹ, nhìn kỹ từng nếp nhăn trên trán mẹ mà nghe lòng xót
xa. Chị Hai đã cho biết trước mẹ lúc này hay quên lắm nhưng tôi không
tưởng tượng được mẹ quên như thế nào.
Gia đình nhộn nhịp với tiết mục khui các thùng hàng từ Mỹ về, mẹ
ngồi nhìn, niềm vui tràn ra khoé mắt thành những giọt nước long lanh.
Món quà nào mẹ cũng thích.
Ai cũng có quà, cả nhà vui như ngày Tết.
Đến giờ cơm trưa, mẹ ngồi bên cạnh, tôi xới cơm cho mẹ:
- Má đói bụng chưa?
Tôi trao mẹ bát cơm. Mẹ đón chén cơm:
- Từ sáng đến giờ có ăn gì đâu mà không đói.
Tôi nhìn mẹ, nhíu mày:
- Sáng nay má ăn bánh mì với bơ đậu phọng và uống sữa con mang về,
má khen ngon đó.
- Có hả, má tưởng ăn hôm qua.
Chị Hai nháy mắt, ra dấu đừng bận tâm. Tôi thẫn thờ, bây giờ tôi đã
dần hiểu sự quên của mẹ, tôi thầm tạ ơn Thượng đế đã cho mẹ còn
biết "tôi là ai".
*
Ba tuần trôi qua thật nhanh, rồi cũng phải đến lúc chia tay. Đêm đó tôi
ngủ chung với mẹ, giữa khuya thức giấc thấy mẹ đang ngồi nhìn tôi
chăm chăm, tôi ôm mẹ:
- Sao má ngồi dậy, má ngủ không được hả?
- Má không ngủ được vì ngày mai con đi rồi... Mẹ ôm chầm tôi nghẹn
ngào.
Hai mẹ con cùng thút thít khóc, mẹ không quên việc ngày mai tôi sẽ
rời xa mẹ, vậy chuyện gì mẹ quên và chuyện gì mẹ nhớ? Tôi thật
không thể hiểu được bộ óc của con người được Thượng Đế tạo nên qúa
bí hiểm. Lúc nào nhớ và lúc nào quên? Tôi không biết bao giờ thì mẹ
sẽ quên hẳn không còn nhận ra tôi là ai?
Có một nhà văn đã viết:
“Phù vân, hư ảo! Hư ảo, phù vân! Trí người không hiểu nỗi mọi việc
xảy ra trên đời này! Cát bụi trở về với cát bụi.
Ba tuần lễ, hai mươi mốt ngày, năm trăm lẻ bốn giờ, mà tưởng như mới
hôm qua. Tôi chỉ còn gần bên mẹ một ngày nữa thôi. Suốt ba tuần nay
tôi chỉ quanh quẩn ở nhà với mẹ và chơi với gia đình. Ngày mai tôi
lại rời xa mẹ, bay hơn nửa vòng trái đất về lại với cuộc sống tất
bật mà chín năm qua tôi đã sống với bổn phận của người vợ và người
mẹ.
Đã qua “kỳ sum họp” đến “kỳ chia xa”.
Chiếc xe bốn mươi lăm chỗ lại đưa đoàn người đi tiễn một người. Bịn
rịn, kẻ xịt mũi, người lau nước mắt, những tia chớp như điện xẹt
của máy chụp hình giữa đám đông nhốn nháo càng thêm nao lòng người.
Đồng hồ báo đến giờ vào kiểm tra hành lý. Tôi ôm thân hình mỏng manh
của mẹ, lau những giọt lệ đang lăn xuống đôi má nhăn nheo, không nói
nên lời. Mẹ ngước nhìn tôi qua màng lệ:
- Bao giờ con lại về thăm má?
- Năm tới con sẽ về, nhất định.- Tôi cương quyết.
Giọng mẹ pha nước mắt:
- Má già rồi, chết nay, sống mai, chỉ sợ ngày má nhắm mắt không
được gặp con…hu hu hu…
Trái tim tôi như đang bị ai đó bóp nghẹt. Hít một hơi dài tôi cố lấy
giọng vui vẻ:
- Má còn sống lâu mà, con luôn cầu nguyện cho má sống hơn trăm tuổi
đó, má đừng lo.
Đã đến giờ lên máy bay, tôi vừa đi vừa quay lại nhìn gia đình cho đến
khi không còn thấy được Mẹ nữa.
Ngồi nơi phòng đợi tôi miên man suy nghĩ và chợt nao lòng vì nhớ Mẹ.
Mẹ sống với đứa em trai và em dâu tôi. Các em gái và chị gái ở gần
đó khoảng mười phút lái xe Honda nên việc chăm sóc mẹ không riêng phần
cô em dâu mà hầu như mấy chị em cùng chung tay góp sức.
Ngày nào cũng vậy, cứ bảy giờ sáng thì cô em thứ bảy mang thức ăn
sáng đến cho mẹ. Đến khoảng mười giờ chị hai ghé cho mẹ uống sữa,
uống thuốc. Mười hai giờ thì cô em dâu cho Mẹ ăn cơm trưa. Ba giờ xế
trưa, anh ba mang chè, cháo hoặc bánh đến cho mẹ. Sáu giờ cô em dâu
lại lo cơm chiều, sau đó mẹ xem tivi với các con cháu rồi uống sữa đi
ngủ. Chính vì được các con săn sóc chu đáo, cẩn thận mà mẹ tôi sống
vui khoẻ để mà có ngày này tôi còn được gặp gỡ Mẹ.
Tôi nhớ đến cảnh người già ở Mỹ đa số họ ở viện dưỡng lão, con
cháu mỗi tuần vào thăm một vài lần. Người Mỹ họ quen với việc này,
vì chính họ đã từng đưa cha mẹ họ vào viện dưỡng lão và họ cũng
chuẩn bị tinh thần để đến ngày cũng tới lượt họ. Do vậy họ thấy
việc này như một lẽ tự nhiên như là một phần của văn hóa Mỹ vậy.
Vả lại ở viện dưỡng lão tốt hơn cho người già vì họ có bạn bè,
có bác sĩ, y tá nên sẽ không cảm thấy cô đơn. Họ cũng biết con họ
phải đi làm kiếm tiền trả góp nhà, xe và mọi thứ vật dụng trong gia
đình. Nếu họ ở nhà một mình ngộ nhỡ có ốm đau bất ngờ thì không
ai phát hiện, và chăm sóc cho họ.
Tôi có một số khách hàng người Mỹ. Họ so sánh, đối chiếu và cho
rằng văn hóa Việt Nam trong việc ứng xử với người già chưa được tốt.
Con người không thể đoán được điều gì sẽ xảy ra với mình ngày mai.
Thế nên việc những người con để cha mẹ già ở nhà một mình như chúng
ta vẫn thường thấy ở Việt Nam trong lúc họ đi làm là điều không nên
vì những bất trắc có thể xảy ra cho cha mẹ chúng ta như bị trượt
chân té ngã hay bị tai biến.
Tôi vui mừng vì mẹ ở Việt Nam có các anh chị em lo lắng, săn sóc.
Riêng về phần tôi ở xa nên lo gửi tiền về gọi là chia sẻ gánh nặng
phần nào trong sự phụng dưỡng mẹ già.
Giọng mẹ ru con như đang văng vẳng đâu đây:
“Ầu ơ…Đố ai đếm được lá rừng
Đố ai đếm được mấy từng trời cao
Đố ai đếm được vì sao
Đố ai đếm được công lao mẫu từ”(*)Điều răn thứ năm Thiên Chúa dạy rõ về bổn phận làm con: “Hãy hiếu
kính cha mẹ con hầu cho con được sống lâu trên đất” (**).
Ơn mẹ cao sâu, nghĩa mẹ rộng dày.
Lòng con thương nhớ mẹ khôn nguôi. Mẹ ơi.Nguyễn Thị Hữu Duyên
(*) Ca dao Việt nam
(**) Kinh thánh
Cảm ơn HD đã chia xẻ.