Thú Uống Cà Phê và tôi

Tác giả sinh năm 1959 tại Sài Gòn, đã viết một số bài trên báo chí Saigon trước 1975. Định cư tại Canada vào năm 1984 và sang Mỹ vào năm 1994, hiện làm việc trong lãnh vực điện toán.

Tôi bắt đầu uống cà phê từ sau năm lớp 11. Những năm sau 75, gia đình miền Nam nào cũng có những tin buồn: bố mẹ bà con anh em bị đi tù cải tạo (10 ngày thành mười năm!), thi đại học rớt vì không có lý lịch tốt, gia đình bị đánh tư sản mại bản vv. và vv..

Thời ấy, những chàng học sinh trung học dù không nói ra nhưng đứa nào cũng bất mãn và có những nỗi buồn về thân phận và gia đình.... Chúng tôi bắt đầu tập tành hút thuốc và uống cà phê. Vì không có nhiều tiền, nên chúng tôi chỉ uống ở những quán cóc. Quán thường là vài chiếc bàn ở Vỉa Hè và dăm chiếc ghế bày lèo tèo ở bên đường. Cà phê thì không biết làm bằng gì mà uống đắng nghét lúc đầu hơi khó chiu lâu dần rồi cũng quen. Ngồi trong quán cà phê chúng tôi bàn đủ thứ chuyện trên trời dưới đất từ chuyện vượt biên tới chính trị, triết học, tóan học. Nói chung là toàn những chuyện đội đá vá trời..... Mà sau này tôi thấy trong một bài nhạc của nhạc sĩ Anh Bằng diễn tả rất đúng tâm trạng của chúng tôi lúc đó: “Mộng với tay cao hơn trời....”

Có nhiều quán sau này bắt đầu để nhạc của những nhạc sĩ Pháp Anh Mỹ lừng danh như Lobo, Sylvie Vartan.... Nhạc sĩ Việt Nam như Phạm Duy, Ngô thụy Miên, Nhật Trường, Phạm đình Chương.... Những bài nhạc này đã len lỏi vào tâm hồn chúng tôi và tao cho chúng tôi những khoảnh khắc thơ mộng để khỏi phải nghe những bài nhac đỏ ca ngợi một chủ nghĩa mà không một ai ở miền Nam cảm thấy ưa thích và hát được.

Thỉnh thoảng có được tiền nhiều hơn chúng toi mới vô ngồi ở những quán có để nhạc "không lời" hay nhạc nhẹ để nghe Paul Mariat với những bài nhạc hòa tấu lừng danh như Love is Blue, La vie en Rose, Speak Softly Love, Serenade.

Rồi phong trào vượt biên ờ Sài Gòn dâng cao. Bạn bè tôi từ từ thưa thớt dần, kẻ ra nước ngoài đứa phải đi thanh niên xung phong, bộ đội. Ly cà phê nhiều khi đắng thêm khi nghe tin buồn của những đứa bạn bị bắt bớ hay chết khi vượt biển.

Rồi tôi cũng qua được nước ngoài. Ở Canda là nơi tôi tới định cư, mùa đông chỉ thấy tuyết trắng xóa. Tôi vừa đi làm vừa đi học và lại lê la đi uống cà phê với những đứa bạn mới sang tỵ nạn. Thưở ban đầu vì ít tiền, không có xe và vì đứa nào cũng phải lo dành giụm gửi quà về gia đình nên chúng tôi chỉ uống ở những quán Donut gần nhà trước khi đi làm (hút bụi, rửa chén ở down town).

Khi những đứa bạn đầu tiên có xe, chúng tôi kéo nhau đi cà phê bằng một chuyến xe. Bây giờ ngồi nghĩ lại thấy VN hồi thời đầu tị nạn thương nhau và đùm bọc nhau nhiều lắm. Ở chỗ tôi ở ít người Việt nên gặp ai là người Việt là tay bắt mặt mừng. Chúng tôi cũng cùng nhau làm báo ở Community College và tổ chức những buổi văn nghệ với ca sĩ thường là ở bên Cali đe ủng hộ chương trình cứu nguy người Vượt Biển và những hoạt động cộng đồng khác. Những ly cà phê sữa VN đã giúp đám học sinh lưu lạc thức trắng đêm vật lộn với những bài thi cuối khóa, những bài viết ngoại ngữ khó khăn sau những giờ làm việc mệt mỏi ở những tiệm ăn nhà hàng.

Rồi tôi qua Mỹ, định cư ở vùng Cali nắng ấm. Mất một thời gian rồi tôi cũng lò mò xuống thủ đô tỵ nạn của người Việt Cali. Tôi cũng tìm được một số quán cà phê mà tôi ưng ý. Ở quán Factory, tôi đã gặp anh nhac sĩ Trầm tử Thiêng, với những bài ca tràn đầy tình yêu quốc gia, dân tộc, nhạc sĩ Lê Uyên Phương và nhiều những nghệ sĩ khác... Tôi yêu thich Cali với khí hậu tuyệt vời, những quán cà phê với những cung cách riêng của nó. Bên ly cà phê sữa nóng, tôi ngồi nghe nhiềugiọng hát ngọt ngào với những bài hát yêu thích.

Tách cà phê cũng đã thay đổi nhiều. Những năm 80, bạn uống ly cà phê "với cái nồi ngồi trên cái ly" hay ly cà phê phin và có thể đếm từng giọt cà phê chảy xuống rồi mới pha đường vào ly cà phê của mình. Sau này để tiết kiệm thời gian cho cả chủ và khách, cà phê được pha sẵn với đường và sữa. Thời gian uống cà phê cũng ngắn đi nhiều so với VN, vì công việc và bận bịu với gia đình ngày cuối tuần.

Dạo này công việc bận rộn, nên tôi hay uống ở những quán cà phê Starbuck gần nhà, sở để viết những bài khảo luận. Bạn sẽ cảm thấy được những sự khác biệt nhiều trong những quán ca phê Mỹ và Việt Nam ở Cali. Từ cung cách phục vụ cho tới vị cà phê. Mỗi style có những đặc điểm riêng.

Câu chuyện bên ly cà phê cũng thay đổi nhiều từ chuyện bầu cử năm 2012, chuyện nhạc sĩ Việt Khang và tự do và công bằng cho Việt Nam cho tới tình hình kinh tế, thất nghiệp ở Mỹ. Đó là những đề tài nóng hổi bên những ly cà phê cũng nóng hổi và tràn đầy tình cảm khi nhắc tới những người đã ra đi và đã cống hiến nhiều cho quốc gia va cộng đồng (nhạc sĩ Trầm Tử Thiêng, nhạc sĩ Nguyễn đức Quang, nhạc sĩ Trịnh Lâm Ngân và rất nhiều người.....).

Nếu bạn ở xa ghé Cali nhớ đừng quên ghé thăm những quán cà phê danh bất hư truyền như Factory, Mái tây Hiên (tên cũ là Mái Hiên Tây), hoặc những quán cà phê thường có giới ca nhạc tài tử lui tới như Gipsy, với những tay guitarist như James, Thăng, Khoa, Thắng và những giọng hát ngọt ngào Diễm, Linh, Hoàng.... hoặc cà phê ca nhạc Lạc Cầm, với các nhạc sĩ Sỹ Dự, Hoàng công Luận, các ca sĩ như Bích Vân, Đinh trung Chính...

Xin ngừng chuyện cà phê và nhắc bạn, có về thăm Little Saigon xin uống dùm tôi một ly, bạn nhé.

Nguyễn Mạnh Cường

• Nổi Đau Còn Đó
• Cố Tri Ii: Thư Viết Từ Nước Mỹ
• Mình Ôi, Đi Ăn Cơm Hội Già!
• Khi Hãng Cắt Giảm Người