Dấu Chấm Hỏi
Tác giả: Nguyễn Trung Tây
Bài số 3052-28352-vb7112710
Tác giả là một linh mục viết văn, giải Chung Kết Tác Giả Tác Phẩm Viết Về Nước Mỹ 2010. Ông tự tự sơ lược về mình "Sinh tại Saigon, trưởng thành tại Sài Gòn và San Jose, CA. Hiện đang làm việc tại Úc Châu." Thông tấn xã công giáo VietCatholic cho biết thêm "Linh mục nhà văn Nguyễn Trung Tây thuộc dòng Truyền Giáo Ngôi Lời thuộc tỉnh dòng Chicago." Hiện đang làm công việc truyền giáo tại Alice Springs, Northern Territory, Úc Châu." Muốn biết thêm về tác giả, mời vào địa chỉ trên mạng Webpage: www.nguyentrungtay.com. Hình bên: bữa tiệc Lệ Tạ Ơn ngày Thứ Năm 25-11-2010 tại gia đình bà bạn người Phi chồng Mỹ và hai cô con gái của họ tại sa mạc Úc Châu.
***
Tháng Mười Một năm 2010 ghé về thăm hỏi cư dân địa cầu hơn hai mươi ngày rồi. Từ những giây phút đầu tiên tháng Mười Một, nó đã lúng túng như gà mắc đẻ, đi ra đi vào tự hỏi năm nay không biết có nên ăn mừng Thanksgiving hay không"
Thời gian trôi qua.
Chúa Nhật thứ Tư tháng Mười Một năm 2010 rồi cũng tới. Chỉ còn bốn ngày nữa thôi là Lễ Tạ Ơn. Càng gần tới ngày Lễ, câu hỏi nên hay không nên bỗng nhiên dồn dập, hối thúc, sau cùng biến thành dấu chấm hỏi (") to tròn.
Nên" Không nên"
Cứ thế!
Nhớ, lần đó, chị gái tên bạn thân bên Việt Nam mới đặt chân tới Mỹ. Nó ghé vào nhà chào mừng, hỏi thăm. Chỉ mới chuyện qua chuyện lại được có mấy câu, bà chị bỗng dưng to tròn đôi mắt, giọng đậm nét ngạc nhiên, "Cậu này ở Mỹ, giờ khác quá sức, miệng tía lia!". Nguyên văn! Nó không chịu, phản đối ngay, "Chị cứ ưa nói quá!". Khác như thế nào thì không biết, bởi dòng đời đẩy tới, ai mà chẳng khác đi! Nhưng miệng tía lia thì chắc chắn là không đúng, bởi nó cũng chỉ nhã nhặn hỏi thăm người mới tới về đời sống bên Việt Nam. Rồi cũng chỉ ngồi đó cầm canh đếm nhịp, bảo dạ thưa vâng. Có thế thôi.
Nhưng không ai ngờ, câu nhận xét năm nào được những người bạn trung học thân thiết một thời Nguyễn Thượng Hiền 10C3 lập lại. Lần đó năm 2005 nó quay về... Bạn bè, nghe tin, rủ nhau hội ngộ ở công viên Lê Thị Riêng, Sài Gòn. Hai mươi năm không gặp. Giờ gần như đủ mặt. Nhìn những người bạn ba năm chia sẻ ngọt bùi dưới một mái trường, nó e lệ như chú rể mới ra mắt mẹ vợ. Nó, lòng dặn lòng, phải cẩn thận, bạn bè thân, nhưng cũng phải giữ gìn lời ăn tiếng nói, kẻo không mang tiếng...chảnh... Nghĩ là làm, nó ngồi đó lắng nghe, nhã nhặn gật đầu, cười mỉm, cười te, cười toe toét, đôi khi cười hăng hắc, nếu cần, để hòa đồng hợp điệu. Có thế thôi. Vậy mà con gái cũng như con trai, trong bữa tiệc hội ngộ, có tên không cầm được lòng, lại phán ngay một câu nghe xanh rờn, "Thằng này ở Mỹ, giờ khác quá sức! Cái miệng tía lia!".
Rồi họ hàng nội ngoại xa gần, nhiều người gặp nó cũng hứng chí buông lời, "Cậu này, quá sức, giờ miệng tía lia!".
Ơ hay! Nó có nói gì nhiều hơn những điều cần thiết đâu, mà tại sao thiên hạ cứ phán cùng một câu, chữ nghĩa nghe đến là táo tợn!
Nhưng... Bạn bè cũ một thời Nguyễn Thượng Hiền đã tạo cơ hội để nó nhìn thấy lại hình ảnh chính nó, thời xưa. Trong lớp 10C3, khoảng bốn mươi mấy tên, nó học dốt nhất. Môn nào cũng đội sổ! Cuối lớp! Hạng bét! Dốt dột! Dốt đặc! Trong giờ thi, thi lớn thi nhỏ, thi giữa khóa, thi cuối năm, thi tú tài, thi vô đại học, nó chuyên viên chìa tay năn nỉ bạn trai cũng như bạn gái 10C3 cho cọp dê bài! Ôi thôi, thật là xấu hổ! Thế đấy! Nhưng, tình thiệt mà nói, những người bạn 10C3, nếu có cơ hội tới Mỹ như nó, giờ này, nói theo ngôn từ mắng mỏ mẹ nó hay mắng, "Mày chỉ có nước mà đi xách dép cho người ta!".
Nhưng dòng đời xoay tròn cơn lốc, vươn cao đẩy tới, thuyền tỵ nạn mang nó dạt vào bến cảng Marang tháng 10 năm 1982. Nó sống trong trại tỵ nạn Pulau Bidong, Sungai Besi của Mã Lai, rồi bay sang Bataan của Phi Luật Tân, sau cùng phi cảng quốc tế San Franciso mở ra, ôm chặt vào lòng thằng thanh niên tỵ nạn vào một buổi chiều tháng 5 năm 1984.
Và cuộc đời nó đổi thay. Một trong nhiều điều đổi thay, nó vẫn nghĩ là không phải, nhưng thôi, cứ tin lời thiên hạ liên tục phán, là giờ này cái miệng nó tía lia.
Tía lia hay không thì không biết. Nhưng nó nghĩ chủ quan, ở Mỹ mà không biết ăn biết nói, dù chỉ là động từ "to quơ", thì cầm chắc cái vé lang thang đầu đường thổi ống tiêu; sáng ăn cơm thí, tối ngủ chân cầu.
Có thời nó phụ trách môn Kinh Thánh tại Đại Chủng Viện Ngôi Lời, Iowa. Trường cũng có nhiều sinh viên gốc Việt Nam. Có mấy cậu hay đi theo chọc, "Cha mà ở Việt Nam, giờ dám làm giám mục".
Nó, thiếu điều muốn phá ra cười sằng sặc, ôm bụng mà cười, chết đứng giữa trời vì cười, bởi có mấy người biết được gốc tích dốt nát của nó bên Việt Nam. Nói có Trời cao chứng giám, Cha Giám Đốc Tiểu Chủng Viện Sài Gòn hồi đó có lần giận quá, ngài mắng nó mấy mắng, "Nhìn mặt sáng sủa mà sao lại dốt như thế!". Nhưng bây giờ, bên Mỹ, bị chọc, nói theo ngôn từ bạn bè đã từng phán, nó "tía lia" đáp ngay, "Có mà giám mục! Mục đảo thì có!". Nó tính nói tiếp, nhưng kịp giữ lại lưỡi. Thắng ngay! Hãm phanh! Đừng tầm xàm, chết mất xác! Nghĩ thế, nhưng dòng tư tưởng hiện thực vẫn cứ tấu nhạc vang vang trong đầu, "Có mà! Giờ còn ở Việt Nam, dám chỉ cũng trà đá mía ghim!".
Mà thật tình là như vậy, chứ cũng chẳng có khiêm nhường hay khiêm tốn chi hết!
Thì đấy, hồi đó ngơ ngơ ngác ngác chui ra từ bụng mẹ tại bệnh viện Hùng Vương, Chợ Quán. Vừa mới nhinh nhỉnh lớn lên được một chút thì biến cố 75 buông màn, vãn tuồng. Nó sinh ra trong Nam, thế là lãnh đủ, dính trấu, dính nợ, dính nguyên con đuôi sao chổi bay qua quẹt ngang mặt, nát đời thanh niên! Từ những năm 1978 cho tới năm 1982, nó vào tù ra khám vì tội vượt biên như cơm bữa. Tù Gò Công, tù Tiền Giang, tù Hàm Tân. Bột mì trại giam nó ăn trắng con mắt. Hồi đó, bước chân ra khỏi nhà tù Tiền Giang, nó thanh niên trắng cả hai tay. Gia sản duy nhất dính trên người chỉ còn cái quần jean bạc thếch, áo thun lủng lỗ, và tờ giấy Lệnh Tạm Tha cầm chặt.
Ơi bần cố nông đời tù!
Bước chân ra khỏi nhà tù, nó không có tiền để mua vé về lại Sài Gòn. Niềm vui được thả giờ biến mất. Trời xanh, mặt nó cũng xanh, xanh xao vì thời gian tù, xanh xao vì đói, xanh xao vì không có tiền mua vé xe đò.
Và nó mặt dầy mặt dạn lần bước ra chợ Mỹ Tho chìa tay ăn mày! Ơi quê! Ơi độn thổ! Nhưng biết sao bây giờ" Cứ giữ sĩ diện thì cầm chắc cái vé đi bộ một lèo từ Mỹ Tho về lại Sài Gòn.