Trở Về California
Người viết: Khanh Phan
Bài số 2993-28293-vb6091710
Tác giả là một kỹ sư và nhà giáo tại Louisville, Kentucky, đã tham dự viết về nước Mỹ từ năm đầu tiên. Một trong những bài viết của bà rất được bạn đọc hưởng ứng là "Chồng Tôi Bị Sạn Thận". Sau hơn 2 năm nghỉ viết, tác giả trở lại với Viết Về Nước Mỹ năm thứ 11, bằng bài viết về “Vườn Rau Sau Nhà.” Sau đây là bài viết mới nhất.
***
Theo chồng về sống xa California bao nhiêu năm nhưng California có cái gì đó mà làm tôi vẫn quyến luyến. Thật ra thỉnh thoảng tôi cũng có về thăm nhưng lần nào cũng đi về vội vàng. Lần nầy, có ba ngày thong thả, tôi viết bài nầy với một hy vọng người Việt viễn xứ khắp nơi cùng ghi lại dòng lịch sử dân ta ở xứ người.
Cách đây hai năm, tôi về ăn tết ở California đi được từ Nam ra Bắc trong vòng một tuần. Bạn bè hẹn tái ngộ trước cổng Phúc Lộc Thọ. Hôm đó là ngày giao thừa, nên ngoài trước cổng có đông người mua sắm. Bạn bè lâu ngày không gặp mà cũng không ai gởi cho ai một tấm hình. Có cô bạn và tôi đến trước. Hai đứa đi ngược chiều nhìn nhau không nói một lời vì xa nhau lâu quá, có ai nhận ra ai đâu! Một vài vòng, bỗng cô bạn nhe răng cười. Cái cười không bị xóa theo thời gian như dung nhan. Tôi nhận ra cô ấy ngay. Thế là hai đứa ôm chầm lấy nhau mừng rỡ. Tôi cảm thấy cả chợ đang dừng mua sắm và đang nhìn chúng tôi. California nổi tiếng là tiểu bang có nhiều đồng tính luyến ái. Chúng tôi bất cần dư luận, để cho ai nghĩ sao thì nghĩ. Chúng tôi bao nhiêu năm không gặp lại mà!
Rồi cả bọn bạn cũ dành cho nhau một buổi chiều, lân la qua mấy hàng quán, tranh nhau kể chuyện. Lần nầy không còn chuyện đời học sinh mà là chuyện chồng con và công ăn việc làm. Có lẽ để lâu hơn mới gặp lại chắc sẽ nói chuyện hưu trí, răng ai còn răng ai mất.
Lần đó về cốt ý thăm thân nhân và bạn bè nên không để tâm vào mấy vấn đề khác. Lần nầy về tâm tư khác lạ. Có lẽ vì có họp mặt bạn cùng tàu, có lẽ vì bạn bè gặp nhau trong những căn nhà tư nhân không gặp nhau ngoài chợ làm cho trái tim chan hòa. Có lẽ vì cô chú của tôi về hưu nên sống trong những căn nhà nhỏ khiêm tốn nhưng đựợc bày trí theo cảnh nhà Việt Nam.
Đặt chân lên đất Cali kỳ nầy lúc trời tối nhưng so với Kentucky thì đã vào sáng sớm ngày hôm sau. Nếu ngày nào không đi làm tôi có thói quen đi ra vườn ngoại trừ mưa hay mùa đông vì mùa đông ở Kentucky lạnh và mảnh vườn không còn hồn. Nhưng hôm nay tôi cảm thấy hình như ngọn gió mát nầy từ Việt Nam của những ngày đầu xuân đến với tôi. Gió làm tôi cảm thấy dễ chịu và yêu đời lạ. Sau vườn nhà chị bà con của tôi có cây bơ và cam đang khoe đầy trái. Tôi nhớ lại ngày còn là học sinh trung học thỉnh thoảng cùng đám bạn đi vườn trái cây. Lúc đi vườn chôm chôm lúc viếng vườn măng cụt Lúc ngồi rang đậu phộng dưới tàn cây đều nặng đầy trái. Và tụm năm tụm bảy dưới cây soài đầy trái trong sân trường của tôi. Bây giờ tôi mới hiểu tại sao ta hay quay về kỹ niệm đẹp như vậy. Tôi có cảm tưởng tôi đang sống cho ngày xưa đó.
Sau đó tôi đi thăm nhà gia đình một ông chú. Cô chú đã về hưu nên bán căn nhà to về khu mobilehome, trong đó có rất nhiều gia đình Việt nam. Bên ngoài trông nhỏ, nhìn chung quanh thấy ngăn nắp như những khu cư xá hay khu gia đình lính ở. Nhưng bên trong khá rộng rãi. Còn cảm thấy rộng hơn vì chỉ có hai vợ chồng già. Bao nhiêu gia đình sống được giấc mơ như vậy" Họ như cặp tình nhân trong túp liều lý tưởng với hai quả tim vàng. Dĩ nhiên cô chú đã lớn tuổi nên câu chuyện vòng quanh con cháu và cách chống hay trị bệnh tật cho người lớn tuổi.
Rồi cô chú dẫn tôi ra ngoài nhà. Chỉ cần đi một vòng là tôi có một bữa ăn trưa hoang dã. Nhà cô chú có trồng đủ loại trái cây. Tôi ăn được nào là nho, sung, cam, chanh ngọt, chanh leo vv. Ngoài ra còn những cây trái khác đang đơm bông hoặc chưa đến mùa. Có cả bầu, bí, mướp và khổ hoa. Có cây ớt cao gần bằng tôi. Không phải tôi lùn mà là cây ớt trồng đã bao nhiêu năm nên cao và tôi chưa bao giờ thấy cây ớt cao như vậy. Ngoài ra cô chú còn trồng hoa như hoa lài, sứ, hoa lan v.v. Có một đám lục bình trông thơ mộng như thơ Nguyễn Bính tôi học ngày nào:
"Bèo lục bình mênh mông màu mực tím."
Cách đây vài tháng tôi đi lại một chỗ bán cây, tôi thấy có cây lục bình đang có bông. Lần đầu tiên tôi thấy tận mắt bông lục bình. Bông lục bình đẹp thật. Không biết có bao nhiêu màu hoa lục bình, nhưng màu hoa tôi thấy không có màu tím như màu mực học trò tôi viết ngày nào. Chắc tôi phải suy ngẫm lại câu thơ của Nguyễn Bính. Hay có vị nào biết nhiều về hoa lục bình mách tôi dùm. Dĩ nhiên tôi mua lục bình mặc dù chỉ một cây thôi. Vừa về nhà tôi đặt nó ngay trong chậu sún nhỏ và đứng ngắm lục bình thật lâu đến khi một con muỗi cắn quá đau tôi mới chợt nhớ là phải vào nhà vì bầy muỗi đang cố bám lấy tôi. Ngày hôm sau tôi ra ngắm lục bình nữa. Ôi thôi! Hoa đã chết thảm thê, và cây lục bình của tôi vàng úa tong teo như sắp thành phân bón cho cây hoa sún. Tôi kêu la sửng sốt. Chồng tôi chọc tôi; "You killed the beauty." Và anh ấy bày cho tôi làm cho cây hồi sinh. Mất một tuần cây hồi sinh lại và cho tôi thêm được một hoa. Tuy nhiên cây ốm yếu như kẻ bị đói lâu ngày. Lần nầy tôi học được bí quyết trồng lục bình từ cô tôi. Hy vọng nó sống được qua mùa đông ở đây.
Kế đó tôi đi thăm một nhà người bạn thân. Nhà nầy cũng vậy, mặc dù nhà to nhưng cũng dành chỗ trồng cây ăn trái khá nhiều. Khác với Kentucky, dân Việt nam ở Cali thích trồng cây ăn trái hơn cây rau Có lẽ vì khí hậu lạnh nửa năm không hợp cho cây nhiệt đới, nên dân Kentucky trồng cây ngắn hạn để còn thu hoạch trước khi mùa đông tới. Nhà có hai ao nuôi cá và một suối phun nhỏ. Vì thế anh làm một con rạch chạy quanh vườn sau nhà để khi cần thay lọc nước hồ cá. Con kênh anh đào rộng có độ hai gang tay nhưng cong cong trông rất ngoạn mục. Anh lại trồng rau thơm, rau muống dọc theo con kênh nầy. Vườn nhà anh cây cóc và nhản đang kết trái. Chuồi đã nặng buồng và cây hồng dòn chi chít những trái. Bưởi và chanh nở hoa thơm phức cả vườn. Ngoài ra còn rất nhiều cây ăn trái khác chưa ra hoa như khế, ổi, mận. Anh cũng trồng vài cụm hoa đây đó trông rất xinh
Tôi lại đi thăm nhà một người cô khác. Hình ảnh quanh nhà vẫn như các nhà kia. Lúc nầy con gái nhỏ của tôi thốt lên: "Con sẽ mua nhà cho ba má ở đây lúc ba má về hưu." Con gái nhỏ của tôi mới vào tuổi 13 mà đọc được tư tưởng của tôi rồi, cảm động làm sao!
Trước khi đi Cali, chồng tôi hay hỏi đùa với mấy đứa con: khi ba má về hưu, các con để ba má ở đâu. Cô bé nầy nhỏ nhất nhà nhưng hay dành nói những đề tài có tính cách gia đình lắm. Bé nói, con sẽ mua nhà cho ba má ở, không để ba má vô viện dưỡng lão. Cô bảo rằng cô không nuôi ba má đâu nhưng sẽ mướn người trông ba má vì cô sẽ bận rộn với công việc làm. Rồi cô hỏi chúng tôi thích sống ở đâu. Chúng tôi chưa biết nhất định nơi nào. Khi qua nhà nầy, cô reo vui lên và gọi ba cô ấy ngay: con tìm được nhà cho ba má rồi. Chắn chắn đầu dây điện thoại, chồng tôi phải cảm động lắm. Rồi cô kể đủ điều là nhà như thế nào, có cái gì cho bá thích mà sống v.v. Cô làm như cô biết rành về chúng tôi lắm. Lúc lái xe về, tôi cố tình đi lạc trong khu nhà nầy mong tìm thêm những dư ân ngày xưa. Con tôi hiểu ý, a dua với tôi, chỉ cho tôi xem nhà nào có cây gì khác với nhà kia. Cô còn chọc tôi thêm, ngày mai má đến chào tạm biệt để về Kentucky, má có muốn đi lạc như hôm nay không!
Chiều đến tôi lại đi họp bạn tại một nhà chị bạn thân khác. Vừa vào nhà ngồi xuống ghế là chị cắt trái cây đủ loại ra mời ăn. Tôi có cảm tưởng như tôi từ Hà Nội vào miền Nam trù phú những trái cây. Chị ấy rất hiếu khách. Một lát sau chị dẫn tôi ra sau vườn. Nhà có cây lê đang sum xuê trái. Chị vừa hái vài quả cho tôi vừa than phiền mấy chú sóc phá cây ăn trái của chị. Mấy chú nầy tham ăn lắm. Cứ hái một quả, ăn chưa xong, đi hái quả khác. Rồi chị chỉ tôi một quả sóc ăn còn phân nửa đang nằm phơi nắng trên tường xi măng nhà. Đối với tôi, hình ảnh đó rất vui tươi hoang dã như còn thú vật quanh đây trong một xã hội thật hòa bình. Tôi bỗng nhớ những tháng ngày sau 30-4-1975. Việt Nam hòa bình rồi đó mà dân đói đến nỗi phải ná chim sẻ mà ăn. Rất lâu tôi không còn nghe tiếng chim kêu chiều, thậm chí không còn thấy một cánh chim nữa. Qua Mỹ tôi có dịp ngắm nhìn chú sóc trong những khuôn viên trường đại học. Sóc ở cái xứ hoà bình không biết sợ người, còn lân la đến gần, hy vọng được cho ăn.
Khanh Phan
Louisville, KY