Phát Biểu Vắng Mặt
Tác giả: Trần Nguyên Đán
Bài số 2969-28269-vb7082110
Trần Nguyên Đán là bút hiệu của Mục sư Lữ Thành Kiến, quản nhiệm Hội Thánh Fort Worth, Texas. Sau giải vinh danh tác giả Viết Về Nước Mỹ năm 2007, ông nhận thêm giải Việt Bút 2009 -hình bên- và là thành viên Ban Tuyển Chọn Chung Kết 2010. Họp mặt Viết Về Nước Mỹ năm thứ 10 có hai người quan trọng vắng mặt: Tác giả thắng giải chung kết Nguyễn Trung Tây , không thể rời công việc linh mục tại một buôn làng thổ dân Úc Châu, đã phát biểu qua video. Sau đây là “phát biểu vắng mặt” của giám khảo Trần Nguyên Đán, người không thể rời công việc mục sư tại giáo phận của ông.
***
Lễ trao giải thưởng Viết Về Nước Mỹ năm nay, năm 2010, kỷ niệm 10 năm giải thưởng. Con số 10 thường là con số người ta chọn làm một cái mốc. Để từ đó người ta làm một khởi đầu khác. Bạn lớn Trần Dạ Từ đã biết rằng tôi không thể về dư, nhưng ông vẫn viết trong một email: nếu bạn về được, xin sửa soạn cho 5 phút phát biểu. Tôi rất cảm động vì lời mời ...thật thà ấy nhưng con số 5 không phải là lý do thuyết phục tôi. Tôi vẫn thường được mời phát biểu lâu hơn 5 phút. Thường là khoảng 30 phút, thời gian lý tưởng cho một bài giảng. Tôi bị thuyết phục vì một điều khác. Tâm hồn tôi nôn nao muốn về. Tâm hồn nôn nao đòi về là sự thuyết phục không thể giải thích và có sức mạnh hơn cả. Tôi hỏi tôi rằng điều gì khiến cho tôi nôn nao muốn về. Có phải vì con số 10 là một con số đặc biệt" Quả có vậy. Dĩ nhiên là còn nhiều lý do tình cảm khác.
Tôi thấy rằng tôi nôn nao muốn về vì muốn tham dự vào niềm vui chung với anh chị em. Mười năm quả là một con số đặc biệt cho một công trình, rất đáng được kỷ niệm, tuyên dương, ca mừng. Vậy mà chính mình lại không thể về được. Khi biết tin “hoa hậu” năm nay, tác giả Nguyễn Trung Tây, cũng không thể về kịp vì ông đang làm công việc linh mục tại một buôn làng xa xôi bên nước Úc, tôi thấy mức nôn nao lên... gấp đôi, vì chắc ở nơi xa xôi kia, vị linh mục nhà văn cũng giống như tôi thôi. Cuộc đời của chúng tôi, một Linh mục và một Mục sư, cũng giống như mọi người, cũng ràng buộc vào một tập thể, cũng bị ràng buộc vào một kỷ luật, vào trách nhiệm, không phải muốn đi đâu là đi, muốn về đâu là về.
Tôi viết, không hy vọng bạn lớn trả lời, vì biết ông đang rất bận rộn với các tuyển tập Viết Về Nước Mỹ. Năm nay ngoài ấn bản bằng tiếng Việt bình thường, sẽ có một ấn bản bằng tiếng Anh, dành cho những bài viết đã từng nhận giải thưởng những năm trước. Lại thêm một cố gắng nữa, trong một thời điểm mà mọi người đều thấy là không thích hợp lắm vì nền kinh tế trì trệ của Mỹ và cả thế giới. Nhưng làm văn nghệ, đâu có phải là làm kinh tế. Văn nghệ là văn nghệ, kinh tế là kinh tế, khi những người làm văn nghệ với mục đích kinh tế, thì nó lại khác. Quả thật bạn lớn không trả lời. Tôi không chờ, không đợi, và dĩ nhiên là cũng không ...giận. Tôi biết là nếu tôi giận, thì cũng vô ích thôi, vì bạn cũng sẽ cười xí xóa như mọi lần. Tôi biết là tôi sẽ ...hỏi tội ông một ngày gần đây trong một quán ăn của vùng Little Saigon. Chúa dạy rằng hãy ...tha thứ cho nhau trước khi mặt trời lặn tắt ở chân trời. Đừng mang sự giận đi ngủ, vì sẽ không ...ngủ được.
Tôi nói với bạn lớn rằng tôi không về được kỷ niệm lần thứ 10 này vì tôi đã đi khá nhiều trong năm, đã hết những ngày nghỉ hiếm hoi được cho phép, và vì công việc tôi làm có ...khác thường hơn công việc của mọi người, cái ngày mà mọi người nghỉ việc, thì tôi lại làm việc. Tôi ước giá mà buổi lễ được tổ chức vào giữa tuần để mình có thể đi được, nhưng điều đó sẽ không bao giờ xảy ra. Trong một thế giới tự do, quyền lợi và ích lợi của đa số phải được ưu tiên hơn. Tôi cũng nói với bạn lớn rằng tôi không về được kỷ niệm lần thứ 10 này vì tôi còn một chuyến đi dài vào cuối tháng 8, lần này thì không phải là đi chơi, mà đi công tác. Thêm một lý do nữa là tôi đã mua vé về Little Saigon vào những ngày cuối tháng 8, lần đầu tiên khi Việt Báo công bố ngày phát giải thưởng. Không thể nào đi giữa tháng 8 rồi lại đi cuối tháng 8. Âu cũng là...duyên số cả. Nói theo cách của tôi thì Chúa đã định vậy. Nhưng cũng nói theo cách của tôi là nhờ vậy mà tôi mới viết được bài viết này, như một lời tạ lỗi của một giám khảo vắng mặt, như một lời phát biểu vắng mặt. Dầu vậy, tôi cũng có một ngày hẹn với bạn lớn (bạn Thi sĩ), bạn vừa (bạn Mục sư) và bạn nhỏ (bạn Nha sĩ) vào một ngày California nắng ấm sắp tới.
Khi tôi ngồi một mình, sau Chúa Nhật, sau buổi thờ phượng, sau bài giảng, sau các buổi họp, tôi nghĩ đến Việt Báo, người bạn mới mà cũ rồi, nghĩ đến giải thưởng, nghĩ đến những người đã bắt đầu giải thưởng, và vẫn tiếp tục miệt mài với giải thưởng, như đang làm một công việc mang tính cách lịch sử, không biết là có nói hơi lớn hay không, nhưng tôi tin rằng ngay cả sau khi giải thưởng này chấm dứt, nó sẽ để lại trong lịch sử văn học Việt Nam hải ngoại một dấu ấn đậm nét. Điều này thì có lẽ tôi không cần nói nhiều, vì US Senator Jim Webb đã nói rồi, vì Congesswoman Loretta Sanchez đã nói rồi. Để xem bà Sanchez nói gì"
The writtings have become more than just a compilation of shared, collective philosophical values - they are means to preserve historical values. Bà ta nói vậy tại diễn đàn Quốc Hội Hoa Kỳ, khi nơi này tuyên dương mười năm giải thưởng Viết Về Nước Mỹ ngày 28 tháng Bẩy vừa qua.
Thật ra, không phải chờ đến ngày này, từ lâu rồi, tôi thấy mình cũng đã nghĩ như vậy. Nhiều người khác chắc cũng đã nghĩ như tôi. Cùng một suy nghĩ và phát biểu giống nhau, dù không hề quen biết. Ấy là vì thành quả mười năm Viết Về Nước Mỹ tự nó cho thấy vậy. Giải thưởng tự nó đã lập một kỷ lục, như Roger Federer đã lập kỷ lục đoạt 16 giải Grand Slam của tennis và vẫn còn đang bước. Tôì hy vọng giải thưởng Viết Về Nước Mỹ sẽ đoạt kỷ lục 20 năm và còn tiếp tục.
Tôi cũng nhớ lại những ngày đầu tiên khi đến với Việt Báo. Điều này tôi đã nói nhiều lần rồi, trong “Nước Mỹ Và Trăng”, trong “Chúc Mừng Năm Mới”, thỉnh thoảng, đâu đó, những bài khác. Tôi đến với Việt Báo bằng một cái tên khác, dấu mặt đi, nhưng vẫn là mình. Điều đó cũng chẳng có gì quan trọng. Quan trọng là từ đó tôi đã bắc một nhịp cầu đến với thế giới văn học mà tôi không nghĩ đến từ khi bước chân vào trường Thần Học và nghĩ rằng từ đây, mình sẽ chỉ ẩn mình trong những bức tường của nhà thờ. Nhưng Đức Chúa Trời cho phép tôi bước ra ngoài, vì biết rằng mình sẽ có thêm nhiều người bạn dễ thương khác.
Thế giới văn học cũng là một con đường khác để tôi đi ra khi một vài con đường bị đóng lại. Là một exit khi mình muốn rời khỏi freeway để đi đường local về nhà một cách ung dung dù đôi khi bị traffic light làm cho trễ nải đôi chút. Đang chạy tự do trên freeway, đột ngột một exit hiện ra không hề báo trước, đó là câu chuyện của một cái nhà thờ mới của người Việt Nam ở thủ đô nước Mỹ và cuộc thi Viết Về Nước Mỹ, khởi đầu bằng truyện ngắn “Buổi Chiều Rất Ngắn”, một truyện mà một Mục sư lẽ ra không nên viết, nhưng tôi đã cố ý đánh mạnh vào cuộc thi viết bằng những đề tài ...táo bạo để hy vọng có một số tiền cho một cái nhà thờ vẫn còn dang dở, với cái tháp chuông nằm úp mặt vào đất buồn rầu từ tháng này sang tháng khác.