Tác giả Lê Tường Vi, cư dân San Diego, nhiều năm là kỹ sư cho một hãng tele-communication, tự sơ lược tiểu sử: “Tôi qua US lúc 14 tuổi. Cả gia đình còn kẹt lại VN vào lúc đó. Tôi bảo lãnh cha mẹ sau khi ổn định và chúng tôi đoàn tụ năm 1995.”
Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ năm thứ tư, Lê Tường Vi được được trao tặng Giải Chung Kết Duy Nhất Trong Năm, với loạt bài “Một Mình Nuôi Con”, “Một Nhà Ba Thế Hệ”. Sau đây là bài viết mới nhất của bà: chuyện một đồng nghiệp đang là chồng, là cha, là ông nội, bỗng đổi giống thành phái nữ.
Âu ngồi chờ ở phòng tiếp nhận nhân viên mới, nàng tới sớm nên còn 10 phút nữa buổi hướng dẩn nhân viên mới bắt đầu.
Trên bàn giửa phòng bày sẵn khay bánh nướng đủ loại, nước cam, nước táo và bình cafe, bình thuỷ nước nóng pha trà, sữa, đường. Hãng này rất chu đáo trong việc chăm sóc ăn uống cho nhân viên. Điều này Âu biết rõ vì cách đây 6 tháng nàng đã là nhân viên tập sự nơi đây. Sau 4 tháng tập sự, ông Paul G, leader của đội Test đã vui vẻ cấp cho nàng một lá thơ tiến cử quan trọng. Đó là lý do chính Âu được phỏng vấn và mướn vô làm mau chóng tuy nàng chẳng có kinh nghiệm bao nhiêu vì mới ra trường. Hơi thất vọng vì không gặp ông Paul trong buổi phỏng vẩn cách đây 2 tuần, Âu tự nhủ sẽ liên lạc ngay sau khi ổn định để cám ơn ông ấy.
Suốt buổi sáng nghe người đại diện phòng nhân viên giảng giải quyền lợi nhân viên, cách lựa chọn bảo hiểm, điền giấy tờ linh tinh, năm người nhân viên mới kể luôn cả Âu phờ người. Cuối cùng mỗi người được phát cho một tờ giấy chỉ dẩn đường tới building làm việc. Hãng này lúc đó có tám buildings tản mác trong khu Sorento Valley nên dễ đi lạc nếu không được hướng dẫn rõ ràng.
Cầm tờ giấy phần mình, Âu vui vì nàng được phân vô làm đội Test, Building B. Nàng đã làm khu này trước đó, hy vọng sẽ gặp lại vài khuôn mặt quen thuộc. Âu nhớ tới chị Liên, chú Hiển và anh Thơm trong phòng Prototype.
Âu quen biết chị Liên khi nàng còn làm việc trong trường dạy Anh Văn cho người trưởng thành. Âu phụ trách lớp Survival English, chuyên dạy cư dân mới tới US và đầu niên kỷ 80 đa số học trò là thuyền nhân VN. Lớp của Âu chuyên chỉ dẫn những cách sống ban đầu như làm sao dùng điện thoại, mở điện, nước, cách xử dụng coupons, đi xe bus, bấm nút cột điện khi băng qua đường, thậm chí cách xử dụng các loại thuốc hóa học pha sẵn lau chùi phòng nhà cửa vv...
Trong giờ giải lao, đa số học trò mang luôn những giấy tờ tới nhờ coi hay dịch dùm nên Âu bận rộn liên tục không nghỉ ngơi từ 6:00 tới 9:00 tối. Tuy vậy, Âu vẫn đều đặn tới lớp mỗi thứ ba và thứ năm vì thấy sự có mặt của mình cần thiết. Nơi đây nàng đã gặp và quen với chị Liên. Chị có vẻ đẹp rất thánh thiện như nữ tu, ăn nói nhỏ nhẹ và lịch sự, không bao giờ chen lấn với ai. Chị kiên nhẩn đứng chờ tới phiên mình và cũng không trách ai nếu bị lấn ép. Âu đặc biệt để ý và bao giờ cũng nhín thời giờ cho chị.
Chú Hiền có con gái làm sở Mỹ nên vợ chồng chú theo cô ấy di tản thoát VN trong ngày cuối tháng tư. Anh Thơm làm nghề đánh cá ban ngày, ban đêm kiếm thêm chút đỉnh bằng cách đưa dân vượt biên ra ghe lớn. Hôm cuối cùng đưa người ra tàu lớn chờ sẵn ngoài khơi, bị động sao đó, anh vừa xoay người tính chèo về thì bị ai đó dộng cái rầm trên đầu. Anh tỉnh dậy thì thấy ra khơi rồi. Anh tiếc hùi hụi mấy lượng vàng còn dấu trong kẹt tủ. Qua tới đảo, anh theo người ta, ai sao mình vậy. Sau khi đến Mỹ, anh bắt chước thiên hạ ghi tên đi học khóa assembler, vô làm hãng này 5 năm rồi. Hay cái là anh tuy không biết viết tiếng Việt, nhưng vì chịu khó đi học mấy năm nay nên Anh văn kha khá. Anh khoe với Âu rằng nếu trời thương, tiếp tục đi học chừng 2 năm nữa là anh có cái bằng mua bán địa ốc.
Cả ba người thấy Âu đơn thân nên thương hại, hay đem thức ăn trưa dư để Âu cùng ăn cho vui. Từ ngày quen họ, Âu đâm ra ngán ngẩm mấy thứ bánh mì thịt nguội hay bơ đậu nàng vẫn thường dùng hàng ngày.
Bấm thang máy lên lầu 3, kiếm phòng 347L ấn định trong tờ hướng dẫn. Đọc tiếp, Âu thấy mình còn phải làm vài chuyện lặt vặt khác như đi gặp bà thư ký Shirley biết để lấy hộp dụng cụ văn phòng, gọi phòng kỹ thuật hẹn ngày giờ mở đường dây điện thoại, máy vi tính.
A, gặp lại nhau chắc bà Shirley vui lắm. Bà dành cảm tình đặc biệt cho Âu vì trong thời gian tập sự, chưa bao giờ Âu tỏ ý khó chịu khi bà phàn nàn chuyện gì. Bà lớn tuồi, phải đi làm nuôi ba đứa con vì ông chồng tự nhiên dở chứng, một buổi sáng nọ ông đi làm như thường ngày nhưng không bao giờ trở về nữa. Chuyện xảy ra hơn 20 năm rồi nhưng bà đâm ra nghi ngờ phái nam, không bước đi bước nữa.
Âu bước tới bàn làm việc của bà Shirley, chờ bà ta gác máy điện thoại Âu gõ nhẹ mặt bàn. Ngẩng lên, thấy Âu bà kêu nhỏ, vui mừng:
- Ô kìa, Âu đó ư" Thật là vui gặp lại you.
Trao cho Âu hộp dụng cụ văn phòng, bà vui vẻ bảo rằng thấy tên Âu trong danh sách nhân viên mới tuần trước. Âu hỏi bà số phòng của ông Paul vì hình như đã dọn chổ khác, hồi nãy đi ngang Âu thấy có ai khác ngồi trong phòng cũ của ông ta. Chắc mới được thăng chức nên có phòng tốt hơn chăng"
Bà Shirley nhìn Âu với ánh mắt hơi khác, hạ thấp giọng:
- You chưa biết gì sao"
Âu ngơ ngác nhìn bà Shirley. Mấy tháng nay Âu rất bận, những ngày cuối niên học nàng chạy khắp nơi nộp đơn xin việc làm, kiếm chổ ở mới vì phải trả phòng cho trường, dọn nhà vv… Âu không còn thời giờ cho chuyện gì khác hơn. Nàng hơi lo ngại:
- Bà nói sao" Ông Paul bị chuyện gì hả"
Hạ thấp giọng, bà Shirley nói khẽ:
- You về phòng đi, lát tao ghé qua kể cho you nghe. Ở đây không nói được.
Âu chào bà Shirley và băn khoăn ôm hộp dụng cụ quay đi. Nàng đoán có chuyện không lành đã xảy ra cho ông Paul. Ông ta vốn hiền lành, cầu xin may mắn đến với ông ấy.
Về phòng riêng, Âu mở hộp, sắp dụng cụ trên bàn. Nàng lôi trong ba lô riêng ra vài món trang trí: khung ảnh gia đình chụp chung, quyển lịch, vài quyển sách phần mềm computer …
- Úi da, lạy Chúa tôi ơi!
Ủa, giọng ai như chị Liên" Tiếng kêu của chị làm Âu giật mình, suýt làm rơi tấm ảnh xuống đất. Nàng luống cuống xô vội cái ghế qua bên cạnh, kéo toang cánh cửa phòng tính chạy ra ngoài thì đụng phải bà Shirley đi tới. Bà nắm tay Âu kéo tuột vô trong, đóng cửa cái rầm:
- You ngồi xuống đây, tao giải thích cho you biết kẻo lại hết hồn như Liên hai tuần trước thì khổ.
Âu tròn mắt nhìn bà ta, chị Liên ra sao" Không còn kiên nhẫn được, Âu thúc bà Shirley:
- You nói đi, chuyện gì đã xảy ra"
Bà cắt ngang:
- Chúa tôi! You không thể tưởng tượng nổi đâu. Ông Paul của you không còn…
Âu hết hồn:
- Sao" Ông Paul" Trời ơi, ông ta mất rồi"
- Không, không phải vậy, chúa ôi, tao không biết nói sao … ghê gớm quá…
Âu nín hơi, thở ra từ từ, kiên nhẫn mím môi chờ, nhớ rằng bà này càng hối bà càng ấm ớ thêm.
Hạ thấp giọng, bà Shirley thì thầm như sợ ai nghe dù cửa phòng đang đóng kín:
- Ông Paul sắp đổi thành Paula! Hiểu không"
Âu nhíu mày, lập lại:
- Cái gì là ... Paula" Paula là ai"
Cái bà này sao nói lăng nhăng không đầu đuôi thế này" Paula là tên con gái mà. Bộ con gái ông Paul có chuyện không hay"
- You hiểu chưa" Bà Shirley lập lại.
Thấy Âu vẫn còn ngơ ngác, bà Shirley chép miệng thông cảm:
- Vẫn chưa hiểu" Thật ra có ai hiểu được đâu. Chẳng là cách đây 3 tuần, ông Gary họp mọi người trong phân khu này và cho hay rằng Paul đang tiến hành thay đổi thành Paula, yêu cầu mọi người thông cảm, cộng tác với ông ta như bình thường. Paula là tên con gái, Paul trở thành phái nữ, hiểu chưa"
Mô phật! Trời đất thiên địa ơi! Sao có chuyện lạ đời vậy nè" Âu còn đang lĩnh hội cái tin động trời thì bà Shirley đúng dậy:
- Thôi, tao phải trở về bàn làm việc. Cầu nguyện cho Paul sớm tỉnh táo lại nhé, linh hồn nó thất lạc rồi.
Bà ta mở cửa, hối hả đi ra trở về bàn thư ký.
Âu thừ người, cố tiêu hóa dần tin tức mới nhận được. Nhớ tới chị Liên, Âu đứng dậy mở cửa đi về hướng khu Prototype. Chú Hiền vừa cúi hàn bản điện tử, vừa khuyên:
- Kệ người ta đi cô Liên, sợ thì đừng có nhìn, nhìn làm gì cho hết hồn vía thế kia"
- Ai mà muốn nhìn" Đang đứng chờ thì thang máy mở cửa, ổng đứng lồ lộ ra đó, làm sao tránh"
Nghe tiếng chân bước vô phòng, chị Liên quay lại, thấy Âu chị vui mừng kêu lên:
- Kìa Âu! Vô làm lại rồi hả" Khỏe chớ em"
Anh Thơm, chú Hiền vui chào làm Âu cảm động:
- Dạ, em khỏe, gặp lại mọi người em vui quá.
Đứng bên cạnh chị, Âu hạ thấp giọng:
- Hình như hồi nãy em nghe tiếng chị kêu" Chị có sao không"
Chị Liên nhắm mắt làm dấu thánh giá ngay, nói nhỏ đủ cho Âu nghe:
- Âu ơi, chuyện kinh khủng đã xảy ra. Ông Paul sắp trở thành đàn bà em ơi! Mỗi lần gặp ổng là chị như thấy ác mộng.
Chú Hiền, anh Thơm đồng ý:
- Ai mà kỳ cục quá đi. Chắc thằng chả chạm giây rồi. Vợ con chình ình ra đó tự dưng nổi chứng, muốn thành đàn bà.
Âu vẫn chưa thấm hết tin sửng sốt này:
- Ủa , sao chị nói ổng sẽ trở thành đàn bà" Nghĩa là hiện tại …
Chị Liên ngắt lời:
- Nghĩa là hiện tại ổng đang tập sự thành đàn bà. Hàng ngày phải ăn mặc, chải chuốt, nói năng, đi đứng như phái nữ trong vòng 12, 13 tháng gì đó. Trong thời gian này ổng phải đi bác sĩ tâm lý, phải có 5 ông bác sĩ cùng đồng ý ổng là đàn bà đội lớp đàn ông, ổng mới được giải phẫu, em hiểu không"
À, ra vậy. Chú Hiền lẩm bẩm:
- Ăn no rửng mỡ mà.
Anh Thơm chen vô:
- Nghe nói bảo hiểm không có trả đâu nghen. Tui nghe bà Kay –bà supervisor- nói là tốn hơn $20,000.00 đó. Chu mẹt, để tiền đó trả xuống mua căn nhà mới toanh phải hay không"
Âu thăm hỏi thêm dăm ba câu rồi chào tất cả trở về phòng làm việc. Mọi người hẹn trưa mai đem thức ăn vô phòng Âu nói chuyện nhiều hơn.
Trở lại phòng làm việc, Âu nhận được điện nhắn chào đón nàng vô đội Test của ông Gary, Director phân khu, và ông hẹn gặp Âu 2:00 chiều nay. Còn 20 phút nữa mới tới giờ hẹn nên nàng mở mấy tờ khai báo bảo hiểm, điền cho xong những điều linh tinh cần thiết.
Đúng 2 giờ chiều, ông Gary gỏ cửa nhẹ trước khi bước vô. Mời ông ngồi, Âu cám ơn ông đã nhận nàng vô hãng. Ông tươi cười, nồng nhiệt trả lời:
- Không, tất cả vì you là nhân viên tốt và Paul.. à, hem, à.. Paul…a tiến cử you mà.
Nhắc tới Paul, Âu thấy ngay sự ngập ngừng nơi ông Gary và bầu không khí thoáng vẻ ngột ngạt. Nhìn Âu với ánh mắt có phần dè dặt, Gary ngập ngừng:
- Hôm nay tôi muốn đề cập tới một đồng nghiệp của chúng ta, Paul.
Tằng hắng nhẹ, Gary nói tiếp:
- Hãng chúng ta bao giờ cũng cố gắng ủng hộ nhân viên trong lãnh vực cá nhân. Paul, đồng nghiệp của chúng ta đang trải qua một giai đoạn khó khăn trong cuộc đời và mong muốn được có sự cộng tác và thông cảm của mọi người. Cô sẽ làm chung nhiều với Paul trong tương lai. Tôi hy vọng cô vẫn giữ mối liên hệ tốt với ông ta như ngày xưa, bất kể là phái nam hay phái nử.
Âu nhìn ông ta chờ đợi. Khuôn mặt Gary hơi ửng đỏ:
- Chắc cô cũng đã nghe qua chuyện Paul đang tiến hành để trở thành Paula"
Thấy Âu gật đầu, ông ta vội nói tiếp:
- Sự thay đổi này sẽ không ảnh hưởng tới công việc hàng ngày và nhiệm vụ của Paula. Nếu cô cảm thấy khó khăn xin mời lên phòng nhân viên hay nói chuyện với tôi để tìm giải quyết thích đáng. Còn nếu chỉ là vấn đề cá nhân riêng tư thì xin tranh cãi sau giờ làm việc.
À, một nhắc khéo lịch sự. Âu trả lời:
- Thật ra tôi chỉ mới nghe nói chớ chưa gặp lại Paul, ơ… Paula. Tôi sẽ cố gắng chú tâm vào việc làm với. .. bà ta. Xin ông yên tâm.
Gary thở ra, vui vẻ trở lại:
- Tốt, tốt lắm. Ngày mai Paula sẽ gặp cô và thảo luận công việc của cô nhé. Chào, chúc ngày đầu tiên vui vẻ, cần gì cứ nói cho Shirley biết, ok"
Thật ra Âu chưa hề có sự trò chuyện hay trao đổi cá nhân riêng tư với Paul ngoài việc làm hàng ngày. Ông ta rất kín đáo, vẻ mặt lúc nào cũng tư lự. Có khi đi ngang nhau ngoài hành lang, Âu vui vẻ chào ông nhưng ông chỉ gật đầu hay có lúc chỉ nhìn xhống đất, lầm lủi đi, chẳng để ý thân thiện với ai. Mỗi khi có thắc mắc công việc, Paul kiên nhẩn giải thích cho Âu kỷ càng, có khi thao thao hàng 30 phút nhưng tuyệt nhiên không bao giờ tỏ vẻ thân thiện gì hơn. Mãi rồi Âu quen với bản tính lạ này nên cũng chẳng thắc mắc.
Sáng hôm sau, Âu tới sớm và mở computer, vô internet đọc tin tức chờ Paul. Khỏang 9 giờ, có tiếng gỏ cửa nhẹ và chuyện gì phải tới đã tới. Người bước vô mặc bộ đồ đầm và xức nước hoa thoang thoàng. Sau vài giây ngượng ngùng, bà ta cất tiếng:
- Hello, Âu.
Không còn giọng nói của ông Paul ngày trước, giọng mới này có âm vực cao, Âu cố trầm tỉnh đáp lại:
- Ơ.. à, chào …
Kéo ghế ngồi xuống, Paula nói tiếp với âm thanh không hẳn thuộc phái nam hay nữ:
- You cứ gọi tôi là Paula. Xin lổi đã làm you bất ngờ.
Thái độ lịch sự và cố gắng nhẹ nhàng của Paula làm Âu lấy lại phần nào sự bình tĩnh. Nàng trả lời:
- Mừng… gặp lại you. You ... nhìn thấy khác ngày xưa.
Paula cười nhẹ. Sự thành thật của Âu làm giảm đi bỡ ngỡ của hai. Lấy lại phần nào tự nhiên, Âu ngắm sơ qua Paula. Mái tóc giả nâu nhạt dài chấm vai, hơi cong phần cuối, cặp lông mày được tỉa gọn và vẽ khéo hai vòng cung. Cặp mắt, ồ, cặp mắt được chăm sóc kỹ với lông nheo giả, viền đen kéo đuôi quết lên, ít phấn nâu tô nghệ thuật chung quanh. Đôi môi viền, tô son hồng nâu nhạt và khuôn mặt đánh phấn trắng, che đậy hoàn toàn viền râu mép đặc biệt của phái nam. Bộ đồ đầm màu nâu nhạt dài quá đầu gối, có hoa nhỏ viền lai. Sợi dây thắt lưng hơi thụng che khéo léo cái nây không thon mấy và hai ống chân mặc vớ da bó sát mang bởi đôi giày đen bóng rất yểu điệu với gót nhọn 4cm.
Trước đây Paul vốn là người đàn ông không được đẹp trai, bây giờ Paula trong vóc dáng mới vẫn còn vẻ gượng gạo. Nhưng nhìn Paula chịu đựng, chấp nhận tia nhìn chăm chú của người khác tự dưng trong lòng Âu dấy lên một nỗi thấu cảm. Âu chuyển ánh mắt qua quyển sách Paula đang cầm trên tay:
- Uh, you cho biết tôi cần làm gì cho đội Test chúng ta"
Thoáng vẻ nhẹ nhỏm, Paula nhập đề ngay. Bàn tay được sơn, dủa cẩn thận mở quyển Test Plan:
- Ok, ok, hiện giờ chúng ta đang trong thời kỳ chuẩn bị cho phát hành phần hai của Project USTS...
Sau nửa tiếng thảo luận, Âu hiểu thấu đáo công việc cô cần làm. Paula chào và xô ghế tính đứng dậy, chắc quên đang mang đôi giày cao gót nên đứng lên hơi nhanh, loạng choạng làm Âu phản ứng tự nhiên, đưa tay ra đỡ:
- Cẩn thận..
Mặt ửng đỏ, Paula đứng yên lấy lại thăng bằng, lí nhí cám ơn và xoay lưng đi ra khỏi phòng. Nhìn dáng Paula chầm chậm đi xuống cuối hành lang, Âu không khỏi dấy lên niềm thương hại và tự hỏi lý do nào thúc động mạnh tới nổi Paul đánh đổi tất cả để trở thành cái đích cho mọi người xầm xì như vậy"
Âu quay về ghế riêng, mắt chăm chăm nhìn cái Test Plan nhưng tư tưởng vẫn chưa tập trung được. Bên ngoài hành lang có tiếng chân người bước mạnh, David -người làm chung đội với Âu mấy tháng trước- đi ngang. Liếc thấy Âu trong phòng, David ngừng bước, nói lớn:
- Hey Âu, welcome back! Khỏe chứ"
Hất càm về phía Paula đang đi, David nói tiếp, giọng nhỏ hơn:
- Sao" You gặp .. nó chưa"
Âu nhún vai:
- Hi David. You nói Paula đó hả" Có, mới gặp nói chuyện về USTS...
David nhăn mặt:
- You sẽ làm chung với hắn" Nó là kẻ loạn thần kinh, sắp điên rồi đó. Xin đổi qua project khác đi.
Âu chợt cảm thấy muốn bênh vực Paula:
- Đâu có sao. Ông...ơ...bà ta vẫn tốt với tao mà. Nhưng ông Gary nói không được bàn cãi chuyện này ở đây.
David nhún vai:
- Tội nghiệp you, phải làm chung với nó. Tao vừa nghe là xin đổi chỗ mới ngay.
Lê Tường-Vi