Người viết: HOÀNG YẾN
Bài số 672-1246-16-vb8-230105
Tác giả tên thật là Nguyễn Hoàng Yến, sinh năm 1949 hiện cư ngụ tại San Jose và đang là nhân viên thẩm my. Bài viết về nước Mỹ đầu tiên của bà là “Tìm bạn bốn phương”, một chuyện tâm tình. Lần này là tự truyện về một phong cách sống tại Mỹ.
*
Ở Việt Nam bán ve chai là nghề nghèo nhất.Song tôi có biết vài người nhờ bán ve chai, lông vịt mà nên cửa nên nhà.
Thứ nhứt là Dì Bảy tôi. Dượng Bảy làm việc cho Ngân Hàng Việt Nam Thương Tín. Sau năm 75 bị ung thư gan, chết vội vàng. Dì tôi và các em vốn quen "lên xe xuống ngựa". Bây giờ, vất vả gian nan.
Con trai cả của Dì là Sĩ quan Biệt Động Quân, đi cải tạo dài lâu. Con trai kế là sĩ quan Biệt Kích Dù, chết trong trại tù Cộng Sản. Cô con gái kế có chồng về Đà Nẳng, ít lâu sau lâm bạo bịnh rồi mất. Còn lại hai cô con gái nhỏ. Một cô Út trắng như bông bưởi có biệt danh là "Công Chúa Nước Xiêm". Cô gái áp Út tự dưng quyết định bỏ học đi bán ve chai, lông vịt kiêm nghề móc bọc nylon.
Sáng sớm, cô quảy gánh ra khỏi khu nhà ở Dạ Nam Cầu Chữ Y vui cười nói "Chào Má, con dong ruổi trên đường định mệnh đây". Đến tối mịt mới về nhà.
Tuần lễ đầu, "gót đỏ chân son" trầy xước nhiều làm cô khóc lặng lẽ. Dì tôi cũng khóc theo. Được vài tuần đã thấy quen "dầm mưa dãi nắng". Lần đổi tiền thứ nhứt làm cho bao nhiêu gia đình tư sản dở sống, dở chết. Nhưng em họ tôi gặp maỵ Đàng sau khung hình cũ kỷ, kiếng bể làm năm làm ba chưa lấy ra hết, chờ về nhà đập vụn, em nhặt ra giữa chồng sách báo cũ. Oằn vai gánh về thật không uổng công. Hai chục miếng vàng một lượng nằm sau lớp bìa cứng.
Em tôi phủi chân cái rụp, mở một tiệm tạp hoá nhỏ, sống an nhàn.
Người thứ hai là một ông lão vừa già vừa hom hem. Ở một căn chòi trong khuôn viên Trường Đua Phú Tho. Hàng ngày bà vợ cũng đã già đi bán ve chai, lông vịt và vải vụn kiếm cơm.
Một chiều kia ngồi phá chiếc nệm cũ ra, định sửa lại nằm thì bắt gặp bó bạc. Ông bà có của trời cho. Đi mua liền căn nhà ổ chuột thay cho căn chòi. Bán ve chai phát giàu -chuyện khó tin- nhưng có thật.
*
Mười ba năm nay, tháng nào em tôi cũng gởi về năm chục, một trăm đô. Đủ lo tiền thuốc men cho mẹ tôi và đủ tiền chợ cả nhà. Bà con còn có người chê em tôi "kẹo".
Qua Mỹ gần hai năm, chị em tôi chỉ gặp nhau trên điện thoạị Lần nầy, tôi dành kỳ nghỉ ngắn đi từ Virginia qua San Jose thăm gia đình em. Tôi ở chơi hai tuần. Ngày nào em cũng hỏi tôi thích ăn món gì, em đãi. Nào là gỏi ngó sen, bún riêu, bún bò Huế. Nào là chả giò, bún thịt nướng, nem nướng. Rồi bò bía, gỏi cuốn.
Bữa trước, ngồi ôn lại kỷ niệm hồi đi học ở trường làng. Hai chị em tôi thích nhất món xôi bánh phồng bà Bưởi. Đó là thứ xôi nấu bằng nếp nhum màu nâu thẫm hoặc có khi xôi màu xanh lá dứa. Mà phải nấu bằng nước dừa. Rồi đậu xanh đãi vỏ nấu hơi nhão một chút. Nước cốt dừa thắng cho thơm.
Sáng sớm, đứng chờ bà gói xôi mà thèm quá chừng. Bà trải miếng bánh phồng nướng đã mềm dẻo trong bàn tay, trên lớp lá chuối. Dùng đũa bếp vít xôi ém đều lên miếng bánh phồng. Phết đậu xanh lên mặt xôi. Sau cùng là nước cốt dừa và muối mè. Món ăn sáng rất bình dân mà mãi đến bây giờ chúng tôi không quên được.
Hôm sau, em nấu nồi xôi. Cả nhà ăn vui vẻ. Mấy ngày sau cùng cả nhà em đưa tôi đi ăn cháo vịt Thanh Đa. Ăn cơm tấm Đạt Thành. Nhưng phải nói có những kỷ niệm tôi sẽ giữ trong tim cho đến cuối đời. Khi em đưa tôi đi thăm "chợ trời" lớn nhất ở San Jose. Vé vào cửa tính theo xe mỗi chiếc $5. Đi hai tiếng đồng hồ chiều Chúa Nhật chưa giáp vòng. Hơn 17 giờ chiều, chợ thưa vắng nhiều. Bỗng em kéo tay tôi chạy nhanh về phía trước. Tôi còn ngơ ngơ ngác ngác, em tôi thở hổn hển: - Giựt đồ. Mà hỏng phải. Lẹ lên! Lượm đồ. Em giải thích:- Người ta chở quần áo, giày dép cũ ra đây bán. Bán ế thì bỏ. Họ không chở về. Mình lượm, giặt ủi lại mặc.
Em tôi có 4 đứa con. Đứa lớn nhất nay là bác sĩ. Cậu thứ hai là kỹ sư bên computer. Cậu kế làm ngành địa ốc. Cậu út sinh tại Mỹ còn đi học. Tôi học bài học từ em:-- Nhờ ăn mặc như vậy mà ngày nay các con em thành danh ở xứ người. Em lại có ít tiền lo cho mẹ mình ở quê nhà. Chị thấy không, đua đòi là một thứ bịnh làm cho biết bao gia đình đổ vỡ. Mặc hàng hiệu. Đi giày dép cũng hiệu. Mà gia đình tan nát có ích gì"
Sáng hôm sau là thứ hai. Em gõ cửa phòng tôi sớm:
-- Chị ơi, dậy ăn sáng rồi đi shopping.
- Thôi,chị không đi đâu. Chuyện shopping dành cho bọn trẻ. Chị thích ở nhà.
Em tôi dụ khị:
- Thì đi với em cho biết. Tôi theo em ra xe.
Em lái chiếc Luxes màu trắng chạy lòng vòng một lúc rồi dừng lại một chỗ. Tôi không thấy bảng Wal*Mart hay là Cosco. Lại thấy có ông già chào em: -Hello.
Em tôi bước xuống. Mở cốp xe. Tôi phụ em khiêng mấy bao rác đen. Tiếng thuỷ tinh và hộp thiếc va chạm nghe ghê răng quá. Ông già người Philippinne bảo chị em tôi xé mấy bọc nylon ra. Phân loại và xếp những vỏ chai bia: trắng theo trắng. Xanh ve chai theo xanh ve chai. Còn vỏ bia lon bỏ qua thùng khác.
Hai chị em tôi lụi hụi khiêng phụ ông già để lên bàn cân. Em tôi cười, hỏi:-- Chị mắc cỡ hôn" Sợ bị người ta cười hôn" Tôi chưa kịp trả lời thì em tiếp: - Tích thiểu thành đa mà chi. Ông bà mình nói tiểu phú do thiên, đại phú do cần là vậy đó.
Ông già tính tiền xong đưa em tờ giấy. Em cầm và lẩm nhẩm: - $18.95 xu. Bây giờ mình đi shopping. Họ không trả tiền mặt. Bán ve chai đi đổi thức ăn. Nhìn mấy cái thùng đựng ve chai dơ quá chị có ghê hôn" Câu hỏi của em dính dáng đến vấn đề vệ sinh. Làm tôi nhớ lạị. Sau 75, Hiệu trưởng trường cấp I I & III tôi đang dạy là Giáo viên A chi viện. Nghĩa là từ Bắc vào. Có thể nói ông ta không có chút gì để gọi là nhà mô phạm cả. Đã thế lại còn ra chỉ thị: toàn thể giáo viên học sinh cấp 2,3 của trường mỗi tuần phải có điểm hai giờ lao động. Một giờ gieo trồng lúa miến, rau lang. Một giờ nữa khiêng phân và nước tiểu từ nhà vệ sinh của trường đi tưới. Dơ hết chỗ nói mà không ai dám cãị. Tôi về bỏ ăn cả ngày. Nghe nói còn có nhiều thầy trò nôn mửa vì quá gớm. Thùng rác của ông già thu ve chai nầy có thấm thía gì. Hơn nữa, cân xong ông còn có sẵn chai xà bông và bình nước rửa tay mà.
Hai chị em tôi tung tăng đi vào khu đổi lấy thực phẩm. Rau cải. Mì sợi. Kẹo chocolate. Vài thứ đồ hộp cho cháu ngoại. Em tôi cười tít mắt:- Lượm ve chai bán mà mình phải cám ơn ông hàng xóm. Ổng uống bia như uống nước lã vậy. Qua Mỹ mười mấy năm mà cứ lo nhậu hoài. Trên đất Mỹ mình bán ve chai mà đi Luxes nghĩ cũng thú vị quá hả chị"
Tôi định bụng: trở về Virginia chắc tôi sẽ tìm chỗ người quen nào hay nhậu để xin vỏ bia về bán ve chai cho vui.
Lên xe rồi em tôi còn cười đong đưa:
- Luxes chở ve chaị Sang thiệt! Ở Mỹ cái gì cũng ngược đời, người ta nói vậỵ Biết có đúng không"
-
HOÀNG YẾN
Gửi ý kiến của bạn
