Tác giả tên Linh Quang Trần, 42 tuổi, tốt nghiệp cử nhân kinh tế tại Việt Nam, hiện là cư dân Santa Ana. Công việc hiện nay: làm nghề tự do. Đây là truyện ngắn dự thi thứ ba của ông, sau " Cạn lòng" và " Nghiệp nail."
Tôi còn nhớ rõ, ngày đó, khoảng cuối năm 1979, tôi đã từng "đi vượt biên" tại Vũng Tàu.
Có thể nói những năm 1977, 1978, 1979 . . . kéo dài đến hơn 1980 là thời kỳ liên tiếp có rất nhiều người Việt rũ áo ra đi bằng con đường " vượt biển" mà chế độ cộng sản quen gọi là "vượt biên", đồng thời gán ghép cho họ cái tội danh tày đình là "phản quốc". Mặc, gán ghép thậm chí đe dọa người ta khắp nơi vẫn tìm cách ra đi. "Cái cột đèn mà biết đi, nó cũng sẽ bỏ đi ! " câu nói này lúc ấy, tôi nghe nhiều bà con cô bác nói thầm với nhau như vậy.
Năm ấy, tôi khoảng 17 tuổi, còn rất trẻ và ngây ngô. Một buổi chiều đi học về sớm (chừng 2 giờ trưa), người mệt nhoài bởi buổi họp "vô bổ" tại lớp sau ca học buổi sáng, tôi rất ngạc nhiên khi nghe mẹ tôi nói: "Con đi tắm, để kịp đi! . . .". Tôi ngơ ngác hỏi lại:
- Đi " . . . Mà đi đâu vậy mẹ"
Mẹ tôi không trả lời vội, đứng dậy nhìn ra ngoài ngõ trước sau, rồi mới buông rèm cửa xuống. Trong khi Cha tôi vẫn im lặng ngồi trên ghế, vẻ mặt đăm chiêu suy nghĩ. Từ ngày đi học tập cải tạo về, ông trở nên trầm lặng khác thường. Mẹ tôi hay nói có lẽ do ảnh hưởng những lần ông bị bộ đội quản giáo quản chế gì đó gọi dậy lúc nửa đêm để khai lý lịch, hay những lúc bị biệt giam trong cachot.
- Đi " vượt biên" con ạ! Mẹ tôi nói nhỏ.
- Cha mẹ đã lo tất cả . . . con sẽ đi ngay chiều tối nay! Cha tôi bỗng ngước lên nói vội giọng nghèn nghẹn.
Thế là khoảng 3 g chiều hôm đó, cha tôi chở tôi đi trên chiếc xe Suzuki cũ của ông, mẹ tôi chỉ kịp dặn dò:
- Con đi trước, không đem gì theo cả, mẹ sẽ mang đồ xuống sau.
Tôi được đưa đến một căn nhà gần đường Nguyễn Thiện Thuật - Phú Nhuận. Bàø H một người đàn bà đứng tuổi nghe nói là "chủ tàu" đứng ra tiếp nhận tôi. Sau đó khoảng 4g chiều, tôi được chở thẳng ra Vũng Tàu cùng với hai người khác: một thanh niên người Hoa tên Vĩ khoảng 18 tuổi và một cô bé xinh xắn tóc dài khoảng 17 tuổi. Chiếc xe con cà tàng, chạy chậm rì. Lão lái xe nói chuyện với mụ chủ tàu rôm rả suốt cuộc hành trình, còn mấy đứa chúng tôi ngồi phía sau chỉ im lặng, có lẽ mỗi đứa mỗi nổi ưu tư lo lắng riêng! Mãi đến tối mịt tất cả chúng tôi mới ra đến nơi.
Vũng Tàu đêm đó trời tối như mực. Gió lạnh như cắt. Chúng tôi được dẫn vào một căn nhà lá ở khá sâu và khuất sau những lùm cây.Thế là chúng tôi đã bắt đầu "một chuyến đi sanh tử".
Sau một đêm nằm ngủ nằm chèo queo vì lạnh và lạ chỗ, chúng tôi giật mình thức giấc khi ánh nắng chói chang chiếu nghiêng qua những chỗ loang lỗ rách nát của mái nhà. Đó là một căn nhà lá nghèo nàn nhưng khá rộng. Có khoảng hơn 15 người năm ngủ trên nền đất trải chiếu. "Đều là dân đi vượt biên cả" tôi nhớ mãi câu nói của Chị Hoa người có nước da trắng trong nhóm cùng đi. Hàng ngày chúng tôi được chủ nhà cho ăn hai bữa cơm, toàn cá khô kho ăn với canh bí đỏ. Chủ nhà là một người đàn bà mù khoảng 45 tuổi, tên gọi bà Sáu, có hai cô con gái tên là Thoa và Mỵ.
Hơn một tuần trôi qua chúng tôi vẫn chưa ra đi. Ngày ở căn nhà đó, đêm phân tán ra ngủ nhiều nhà khác, chờ "đêm xuất phát ". Tôi, anh Vĩ - người Hoa, cô bé xinh xắn tên Hồng Hạnh và hai cô bé nhí nhảnh khác: Hương, Chi và chị Hoa ở chung nhóm thường ở đêm tại nhà bà Sáu mù. Gã tài công tướng như hộ pháp đêm nào cũng ghé nhà bà Sáu mù, trước là thông báo cho chúng tôi biết "đêm nay chưa thể đi vì biển động . . .", sau là "hú hí" với đám con gái bà Sáu. Chúng tôi đám thanh niên chỉ khoảng 17, 18 tuổi là cùng, ăn ngủ lẫn lộn thật vô tư không e thẹn và cũng không đứa nào có dụng ý xấu cả. Lạ thật lúc ấy, chúng tôi hoàn toàn ngây thơ, không biết gì đến chuyện nam nữ, dù đứa nào cũng to xác. Chị Hoa hay chọc tụi tôi: "Tụi bây chỉ được cái lớn xác mà cái đầu rỗng tếch". Khi đó, tôi chỉ nghĩ đơn giản chị nói chúng tôi còn con nít, chứ không biết chị ám chỉ mấy chuyện "nam nữ" .
Hơn một tháng trôi qua mà việc "ra đi" vẫn chưa có động tĩnh. Thân nhân của những người đi vượt biên lên xuống thăm nom đều đều, trong trạng thái bồn chồn lo âu. Mẹ tôi mỗi lần lên thăm đều dặn dò tôi kiên nhẫn chờ đợi, mỗi bận khi đến thăm mẹ tôi luôn chuẩn bị chu đáo: khi thì bánh trái khi thì quần áo, có lần mẹ tôi nhét vào tay tôi năm chỉ vàng dặn giữ kỹ phòng khi hữu sự có mà chi dụng. Tôi nghiệp, mẹ tôi ngày hai buổi đi bán thuê đồ gỗ cũ ở Bảy Hiền cho người ta, còn cha tôi mới xin được chân đi dạy học ở một trường tiểu học vùng xa, nhà luôn thiếu thốn khó khăn. Để có tiền cho tôi "đi", mẹ tôi phải góp nhặt trong nhà được một cây rưỡi còn lại phải mượn bên nội một cây rưỡi nữa, nghe nói khi nào sang tới đảo hay nước ngoài phải trả tiếp hai cây nữa cho chủ tàu. Quả là một gánh nặng quá sức của gia đình tôi!
Mụ chủ tàu lâu lâu ghé lại luôn miệng nói với mọi người tối nay sẽ đi, yên tâm . . . cứ vậy . . . tối đến gã tài công lại ca bài "biển động" để dỗ dành mọi người. Mọi việc cứ trôi đi trong vô định
Có lần, vào buổi chiều tối nọ, khi mọi người chuẩn bị ăn cơm chiều, thì có tiếng quát to:
- Đưa tay lên ! Mọi người bị bắt . . . Vì đi vượt biên"! . . .
Một gã đàn ông cao lớn, đen đúa như cột nhà cháy, không hiểu từ đâu xuất hiện như hung thần, chỉa súng ngắn với nhóm chúng tôi ra vẻ giận dữ và đe dọa.
Hương, Chi hoảng hốt giơ tay lên. Anh Vĩ thì cuống cuồng lắp bắp " . . . ông . . . ông" . còn Hồng Hạnh không hiểu sao nhào tới ôm chầm lấy tôi đầy vẻ sợ hãi.
Tôi bình tĩnh, nhìn kỹ gã đàn ông. Ông ta khoảng chừng hơn 45 tuổi, da đen dòn, đầu đội nón cối, lưng đeo bao súng ngắn. Chỉ có chị Hoa là vẫn cười, nói liền một mạch :
- Đừng sợ! Chú Ba Đen chủ tịch ấp đó mà...
Gã đàn ông cười nham nhở, buông súng, nhưng mắt gã vẫn nhìn chằm chằm về phía Hồng Hạnh đứng bên cạnh tôi.
Chị Hoa là người đi vượt biên "nằm ở đây chờ chuyến đi" khá lâu, nên chị biết rõ mọi chuyện. Thì ra mụ chủ tàu ăn chịu với bọn cán bộ địa phương ở Vũng Tàu để tổ chức các chuyến đi "vượt biên" với tên gọi mỹ miều "đi bán chính thức", lão trưởng ấp Ba Đen là một trong những tay cán bộ nằm trong số đó. Ba Đen là người gốc Miên, nói tiếng Việt khá sõi. Nhà bà Sáu mù là một trong những địa điểm " tập kết" dân đi vượt biên, chờ dịp đi, do mụ chủ tàu thuê bao hàng tháng. Hắn chỉ hù chúng tôi thôi, chưa thấy có ý định làm khó. Dù sao, tôi khá dị ứng với cách ăn nói hàm hồ, oang oang của lão Ba Đen. Tôi có cảm giác bất an trước cái nhìn là lạ của hắn khi nhìn chúng tôi, nhất là khi hắn nhìn chết trân Hồng Hạnh mỗi khi gặp.
Cái không khí chờ đợi ngày một ngột ngạt hơn. Vẫn vậy. Mỗi đêm gã tài công khổng lồ đều mò đến, khi thì hắn đú đởn với Thoa con gái lớn của chủ nhà. Khi thì cợt nhả với Mỵ cô con gái thứ hai của bà mù. Hắn ăn ngủ với cả hai cô gái, như chỗ không người. Tiếng cười nói rúc rích, đùa bỡn giữa gã và cả hai cô gái hàng đêm, làm tất cả chúng tôi đều rất khó chịu nhưng không ai nói ra. Tội nghiệp Hương, Chi, Hồng Hạnh . . . con gái mới lớn, nghe thấy cảnh đó, cứ che mặt xấu hổ mãi. Anh Vĩ - người Hoa hay lẩm bẩm: "Mẹ nó, . cứ kiểu này . . . biết bao giờ mới đi . . . không khéo mất toi ba cây vàng dồi!"
Có một đêm, có tiếng súng nổ lung tung quanh căn nhà chúng tôi trú ngụ, cùng tiếng chân chạy thình thịch. Thoa con gái lớn của bà mù, la to hối thúc mọi người chạy ra khỏi nhà:
- Chạy hết đi ! Công An đặc khu xuống rồi!
Mọi người như chim vỡ tổ chạy tứ phía khỏi căn nhà là xiêu vẹo. Nhưng biết chạy đi đâu, khi chung quanh trời tối đen như mực, không một ngọn đèn! Cả nhóm suốt ngày trong nhà chẳng ló mặt ra đường, chẳng ai biết mình đang ở đâu nữa . . . chỉ biết loáng thoáng mình đang ở Vũng Tàu . . . vậy thôi. Riêng tôi tánh hay để ý, tôi đoán cả nhóm ở rất gần biển bởi gió luôn thổi lồng lộng về. Thỉnh thoảng sáng sớm có tiếng chuông nhà thờ đổ, tôi nghi rằng chúng tôi ở gần khu Lam Sơn của Vũng Tàu. Tôi đoán điều này vì trước 1975 cha tôi có thời gian được điều động ra đây.
Linh Trần