Sáng thứ ba 17-7, từ 10 tới 11 giờ sáng, chương trình JUDGE MATHIS, đài truyền hình số 9 đã cho chiếu hình vụ xử BALLARD v. DOANH. Phiên toà truyền hình này xử vụ một tiệm Nail do người Việt làm chủ bị kiện. Bị cáo Doanh chính là tác giả Nguyễn Kinh Doanh một trong những bỉnh bút từng cộng tác với Việt Báo từ lâu. Ông cũng là người nhiệt thành hỗ trợ giải thưởng Viết Về Nước Mỹ. Ngay đợt đầu, đã góp bài “Viết Báo Tại Mỹ” kể chuyện viết báo Mỹ thời du học trước 1975. Lần này, ông Doanh viết về vụ xử kiện truyền hình kể trên.
*
Hiền thê của tôi nói giọng đùa giỡn: “Có một phong bì Federal Express gởi khẩn cấp cho anh. Chắc phải là chuyện gì khẩn cấp.”
Tôi đọc lá thơ đề ngày 19 tháng 3 năm 2001 của Karolyn Kelly, Giám Đốc Chương Trình Tòa Aùn “JUDGE MATHIS” gởi:
“Bây giờ có lẽ ông hiểu rằng có người kiện ông. Những vụ kiện nhỏ là tài liệu công cộng và chúng tôi tìm ra vụ của ông khi sưu khảo những vụ kiện trong vùng của ông.”
“JUDGE MATHIS” là một chương trình tòa án đã xử nhiều vụ từ nhiều năm trước. Trong năm 1995, Thẩm phán Greg Mathis được chọn là một trong các Chánh Aùn trẻ nhất Hoa Kỳ. Trước kia là dân du đãng bỏ trường trung học, được chọn làm Chánh Aùn là chuyện thành công của quốc gia.
Là bị cáo trong một vụ kiện, ông có quyền nói chuyện gì xảy ra. Nếu chúng tôi chọn vụ của ông được Thẩm Phán Greg Mathis xử, ÔNG KHÔNG THỂ THUA!
Nếu vì lý do nào đó, Nguyên cáo thắng, Thẩm Phán Mathis hứa với ông là ông không phải trả một xu nào vì chúng tôi trả Nguyên cáo cho ông! Chúng tôi lo về chuyện báo cho tòa địa phương và phí tốn di chuyển tới Chicago và trở về.
Hy vọng chúng tôi có thể làm ông khỏi ưu phiền về chuyện mất nhiều tiền hay credit của ông bị ảnh hưởng trong những năm tới về vụ này. Xin vui lòng gọi điện thoại cho tôi miễn phí nếu ông muốn chúng tôi xử vụ của ông. Càng sớm càng tốt vì lịch trình những vụ xử của chúng tôi đầy rất nhanh.
Số điện thoại miễn phí của tôi là 1-877...”
Chúng tôi có tiệm Nail ở Los Angeles. “Làm Nail” là từ ngữ thông dụng để chỉ làm móng tay và móng chân. Trong số trên hai triệu người Việt Nam ở quốc ngoại, hàng chục ngàn gia đình Việt nam “làm nail” trong khắp 50 tiểu bang ở Mỹ. Do thiên phú, vì rất cần cù, khéo tay, có khiếu thẩm mỹ nên kỹ nghệ làm nail của chúng ta rất thành công.
Hơn hai mươi năm trước, khi những tiệm Nail của người Việt Nam mở ra, giá một bộ “Full set” từ 50 đôla trở lên. Full set là làm móng bột, dùng móng tay giả gắn vào và đắp bột lên. Chân tay nước (gọi là manicure và pedicure) giá cũng tương đương như vậy. Chân tay nước có nghĩa là ngâm tay và chân vào nước để da mềm rồi cắt móng cũng như da chết rồi sơn lên. Những năm đầu tiên đó, chủ nhân các tiệm Nail rất khá. Chỉ sau vài năm nhiều người đã mua nhà mới, tậu xe Mercedes, du lịch khắp nơi....
Thời vàng son tuy không còn nữa vì sự cạnh tranh gay gắt, giá hạ xuống, nhưng thương mại Nail vẫn bành trướng. Ngày nay, ở Los Angeles, một bộ full set ngắn hoặc làm manicure và pedicure chỉ khoảng 15 đôla. Nhiều người mạo hiểm qua những tiểu bang khác có ít tiệm Nail để làm nhiều tiền hơn khi giá một bộ full set hoặc làm tay chân nước có thể được trên 30 Mỹ kim. Chịu khó làm 6 ngày một tuần, sau khi chia tiền với chủ, có thể bỏ túi từ 3 tới 5 ngàn một tháng.
Tôi nhớ vào ngày 1 tháng 4 năm 2000, tôi không có ở tiệm. Vợ tôi Hellen và Victoria, người làm Nail kể cho tôi nghe chuyện xảy ra. Một khách hàng, về sau tôi được biết tên là Kenya Ballard tới tiệm của chúng tôi và hỏi Victoria. Theo lời, Victoria trước đây cô đã làm tay chân nước cho Kenya nhiều lần. Kenya kiên nhẫn đợi Victoria và khi tới lượt cô ta, Kenya nài nỉ Victoria dùng dao cạo Credo để cạo da chết ở chân. Khi Victoria dùng Credo , Kenya than phiền là chân bị đau. Kenya xin bớt 5 đôla và Hellen đồng ý. Rời khỏi tiệm, Kenya cười hài lòng.
Một tuần lễ sau, khi tôi đang mua vật liệu cho tiệm, Hellen gọi tôi. Lúc tới tiệm, tôi thấy Kenya ngồi đó. Hellen vắn tắt nói: “Tiệm đông đúc mà cô ta la lối mình làm chân cô ta thương tích.” Tôi mời Kenya và Hellen ra sau tiệm và hỏi Keney cần gì. Kenya nói chân bị thương tích vì “pedicure” và cô sẽ viết thơ cho chúng tôi. Tôi trả lời: “Chúng tôi đợi thơ của cô”.
Vài ngày sau, Kenya trở lại với một người đàn ông và yêu cầu chúng tôi ký một tờ giấy ghi rằng chúng tôi chịu trách nhiệm hoàn toàn về giấy tính tiền bác sĩ của Kenya. Tôi từ chối yêu cầu phi lý này và yêu cầu họ cho tôi và địa chỉ của y sĩ điều trị. Họ không chịu.
Vào ngày 1 tháng 8 năm 2000, một người tự giới thiệu với tôi là cậu của Kenya tên Donald Ballard và đưa cho tôi mấy tờ giấy trong đó có giấy ghi chú của bác sĩ về tình trạng chân của Kenya. Ông ta nói: “Tôi không muốn dính líu vào vụ này, tôi cố gắng giúp đỡ cháu gái của tôi. Tôi làm những vụ cả trăm ngàn, cả triệu bạc chứ vụ này chẳng nhằm nhò gì đâu. Ông đưa cho tôi 6,500 đôla là chuyện chấm dứt. Quá rẻ mà.”
Nguyễn Kinh Doanh