Tác giả: Nguyễn Anh Nguyên
Bài số 3731-17-30231vb7012316
Tác giả là một Kỹ sư Dầu Khí làm việc cho một Công ty Liên Doanh tại Việt Nam, đã tham gia khóa tu nghiệp một năm tại Chicago (2014, 2015). Là con của một sĩ quan Võ Bị Đà Lạt, ra đời trong mùa hè đỏ lửa, từng trải qua nhiều khó khăn sau 1975 để có thể tồn tại, học hành và phát triển nên anh rất trân trọng những gì đã và đang có cũng như những cơ hội được đi đây đi đó biết thêm những vùng đất mới, văn hóa và con người mới. Sau khi rời nước Mỹ, anh lại có dịp sang Cartagena, Colombia bên bờ biển Caribê tham gia On Job Training mấy tháng tại Nhà máy Lọc Dầu của EcoPetrol và đây là một bài viết của anh về Thành phố đầy màu sắc này.
Nằm cách thủ đô Bogota khoảng 1000 km về phía Bắc, thành phố cảng đối diện với biển Caribê là điểm du lịch nổi tiếng nhất Colombia và cũng được xem là một trong những điểm đến cuốn hút ở Nam Mỹ. Cartagena nằm trên một bán đảo được nối với đất liền bằng tuyến đường độc đạo.
Khu thành phố cổ ở trung tâm (Centro) được bao quanh bởi tường thành với nhiều pháo đài phòng thủ bố trí khá nhiều súng thần công được xây từ thế kỷ 16. Khu thành phố mới, còn gọi là Bocagrande (Tiếng Tây Ban Nha nghĩa là Miệng Lớn), nằm giữa vịnh Cartagena và biển Caribê với rất nhiều khách sạn cao tầng san sát bờ biển, các cửa hàng, hộp đêm, casino và các bảo tàng xen kẻ bên trong.
Các bãi tắm phía Bắc - Tây Bắc Bocagrande hướng ra biển Caribê sóng lớn hơn nhiều so với các bãi biển phía Tây - Tây Nam hướng về vịnh Cartagena, khá giống với bãi Trước và bãi Sau ở Vũng Tàu. Cát biển ở đây có nguồn gốc từ núi lửa màu hơi xam xám nhưng rất mịn và khá sạch. Nhìn trên Googlemaps, Bocagrande như hàm trên của một con mãnh thú đang nhe răng với vịnh Cartagena nằm gọn trong miệng đúng như tên của nó. Trong lịch sử đây cũng là nơi mà nhiều chiến thuyền của Hải tặc và các đội quân xâm lược tấn công Thành phố bị đánh chìm, hay nói cách khác là bị nuốt chửng trong Miệng lớn.
Do vị trí thuận lợi về hàng hải lại có nhiều vàng bạc, đá quý và các của cải quý giá khác, Cartagena chính là thuộc địa đầu tiên của người Tây Ban Nha ở Châu Mỹ. Pedro de Heredia là người đã tìm ra nơi này, đánh chiếm và thành lập thành phố năm 1533. Từ đó Cartagena nhanh chóng trở thành một thương cảng nhộn nhịp và sớm được gọi là Nữ hoàng của Indias - Cartagena de Indias (1). Vào đầu thế kỷ 17, Cartagena chỉ xếp sau Thành phố Mexico về tầm quan trọng về thương mại ở Tân Thế Giới - New World (2). Đây cũng là một trong những miền đất hứa của những nô lệ trốn thoát cũng như những nô lệ đã được tự do ở Bắc Mỹ và Châu Phi tìm đến xây dựng cuộc sống mới. Là một thương cảng sầm uất và giàu có từ rất sớm, Cartagena là miếng mồi ngon cho những tên cướp biển vùng Caribê dòm ngó.
Năm 1544, hải tặc Pháp đã tấn công và chiếm giữ Thành phố. Pedro de Heredia và người dân đã chiến đấu dũng cảm nhưng yếu thế hơn và cuối cùng phải chấp nhận trả 200.000 pesos vàng để chuộc lại Thành phố này từ tay bọn hải tặc. Năm 1559, hải tặc Pháp lại tấn công Thành phố và lấy đi nhiều chiến lợi phẩm quý giá.
Năm 1568, hải tặc Anh tấn công Cartagena. Tuy nhiên bằng chiến thuật phòng thủ thông minh,thay đổi liên tục các vị trí đặt súng thần công trên tường thành khiến bọn cướp sợ hãi về sự hùng hậu của vũ khí trong thành và đã phải rút lui sau tám ngày. Năm 1586, hải tặc Anh lại tấn công lần nữa với lực lượng hùng hậu hơn và chỉ rút lui sau khi nhận được một số lớn vàng bạc, đá quý.
Sau các trận chiến này, một tường thành kiên cố với nhiều pháo đài ở các điểm trọng yếu đã được xây dựng quanh Thành phố khiến Cartagena trở thành Thành phố được bảo vệ tốt nhất Nam Mỹ. Các trận chiến hải tặc này khá nổi tiếng nên có cả trò chơi mang tên Cartagena (Cuộc chiến tranh Hải tặc) hiện đang lưu hành.
Ngoài tường thành và các pháo đài phòng thủ ở sát bờ biển, vào năm 1656 người Tây Ban Nha tiếp tục xây dựng siêu pháo đài San Felipe (Castillo San Felipe de Barajas) để bảo vệ thành phố trước các cuộc tấn công từ phía vịnh Cartagena. Nằm trên một ngọn đồi cao khoảng 40m có thể quan sát toàn cảnh vịnh Catagena và thành phố, siêu pháo đài San Felipe nhìn như một ngọn núi bê tông đồ sộ với tường thành rất cao, trơn trượt và có độ dốc lớn rất khó xâm nhập. Tại đây năm 1741 đã diễn ra một trong những trận chiến lớn nhất của Hải quân Hoàng Gia Tây Ban Nha. Lúc đó, đô đốc Hải quân Anh Edward Vernon với 25.000 quân, 186 chiến thuyền trang bị 2.000 khẩu thần công vừa thắng quân Tây Ban Nha ở Portobelo (Panama) tiếp tục thừa thắng tiến vào tấn công Thành phố. Tuy nhiên siêu pháo đài San Felipe chỉ với 2.500 lính Tây Ban Nha và 6 chiến thuyền đã chống trả quyết liệt và hiệu quả. Sau một tháng ròng vây hãm không đạt kết quả lại phải chịu đựng những cơn mưa mùa và dịch bệnh vùng nhiệt đới, Hải quân Anh đã phải rút lui. Trong trận này Vị tướng chỉ huy pháo đài đã anh dũng hy sinh và trở thành một huyền thoại vĩ đại của Cartagena.
Qua cổng thành chính có Tháp Đồng hồ là vào trung tâm của thành phồ cổ. Khu này còn được gọi là Thành phố bên trong tường thành (Walled City) với chu vi tường thành khoảng 11 km. Quy hoạch Kiến trúc Thành phố theo kiểu thuộc địa Tây Ban Nha với nhà cửa sắp xếp dọc theo các con đường ngang dọc như bàn cờ. Chính giữa thành phố có công viên trung tâm với nhà thờ lớn và cung điện gần đó. Nhà cửa ở đây cổ kính, nhỏ nhắn nhiều màu sắc với tường gạch mái ngói có ban công trồng nhiều loại hoa và đặc biệt là hoa giấy đủ màu nhìn rất đẹp mắt làm tôi liên tưởng đến phố cổ Hội An. Công viên trung tâm tuy nhỏ nhưng mát mẻ do có rất nhiều cây cối, chim bồ câu, ghế đá và cả wifi miễn phí cho du khách nghỉ ngơi tranh thủ cập nhật tin tức, khoe ảnh với bạn bè Facebook. Gần công viên trung tâm có một khu nhà (có lẽ là nhà hát hay hội trường) có in hình các hoa hậu Colombia và đặc biệt là các hoa hậu Colombia đã đoạt danh hiệu Hoa hậu Thế Giới, Hoa hậu Hoàn Vũ trên nền đá Granit trước cửa vào.
Từ quảng trường nhộn nhịp đi dọc theo con đường lát đá trước nhà thờ lớn ngắm nhà cửa đầy màu sắc như trong cổ tích. Cuối con đường giáp với tường thành phía Tây Bắc là Nhà hát Heredia cổ kính với kiến trúc đơn giản nhưng rất ấn tượng. Dạo bước trên tường thành đón làn gió mát rượi từ biển Caribê thổi vào thật là sảng khoái. Tường thành khá rộng có thể đi lại dễ dàng, các khu vực trọng yếu đều có vọng gác và nhiều súng thần công.
Điểm nhô ra biển nhiều nhất ở phía Đông là pháo đài Santo Domingo có tường thành dày đến vài chục mét với rất nhiều súng thần công tua tủa về nhiều hướng là địa điểm phòng thủ chiến lược mà du khách không nên bỏ lỡ. Tại đây có quán Café Del Mar (Đức Mẹ) rất nổi tiếng với góc nhìn ra biển lên đến 270 độ và hướng nhìn về thành phố mới rất đẹp. Ngồi ngắm cảnh hoàng hôn ở đây cùng bạn bè hay người yêu, thả hồn theo những cánh chim biển và nghĩ về quá khứ hào hùng, lãng mạn mang màu sắc huyền thoại của một thương cảng phồn hoa là một cảm giác hiếm có trong đời.
Đến bến tàu, lên một trong hai chiếc tàu hải tặc tham quan Vịnh biển và ngắm về thành phố để tận hưởng cảm giác và góc nhìn của những kẻ tấn công thành phố. Hình ảnh siêu pháo đài San Felipe sừng sững án ngữ trong vịnh và in bóng trên nền trời mờ tối như một con quái vật khổng lồ đủ sức uy hiếp bọn hải tặc ngang tàng. Chắc cũng vì vậy mà siêu pháo đài này còn được gọi là pháo đài Quái vật (Monster Fortress). Nếu có thời gian và muốn thử cảm giác mạnh, du khách có thể đăng ký tour tham quan quần đảo Rosario sáng đi chiều về. Lặn ngắm san hô, tham quan công viên nước và xem nhiều loài cá biển biểu diễn xiếc, tắm biển ở khu quần đảo với cát trắng và biển xanh trong vắt cũng rất thú vị. Tuy nhiên xét về vẻ đẹp và dịch vụ ở đây thì thua xa nhiều Vịnh biển của Việt Nam như Nha Trang, Vĩnh Hy, Mũi Né… Điểm ấn tượng nhất có lẽ là cảm giác được lướt trên đầu ngọn sóng cùng các con tàu cao tốc trên hành trình từ bến tàu ra quần đảo và ngược lại. Với tốc độ rất cao và sóng lớn thì chỉ cần tài công không vững tay lái hay bẻ lái bất ngờ là tàu hoàn toàn có thể lật úp với vài chục người đang ngồi trong đó.
Nhà thờ cổ La Popa trên định ngọn đồi cao nhất Thành phố (150 m) là nơi mà du khách nên đến để thỏa sức ngắm nhìn và có những bức hình toàn cảnh của Cartagena đủ bốn phương tám hướng.
Một trong những tour ban đêm hấp dẫn du khách là dạo quanh Thành phố trên các xe bus trang trí sặc sỡ, kèn trống xập xình và phục vụ các loại vodka truyền thống Colombia và nước ngọt cho hành khách trong suốt hành trình. Xuất phát từ Bocagrande, dạo quanh các khách sạn lớn để đón khách rồi thẳng tiến đến khu phố cổ ngắm Thành phố về đêm. Cuộc dạo chơi không thể không dừng lại ở chân Pháo đài San Felipe để du khách thỏa sức chụp hình với Quái vật về đêm. Điểm đến tiếp theo trên tường thành là nơi để mọi người hòa mình vào các điệu nhảy Colombian Salsa sôi động cùng các vũ công đường phố và các vũ công nghiệp dư vừa đội thúng hàng (thủ công mỹ nghệ, thức ăn, đồ lưu niệm,…) vừa nhảy nhót rất điêu luyện. Ai không có nhu cầu nhảy đầm thì có thể sảng khoái ngồi trên tường thành, làm vài ngụm Beer Club Colombia và nhấm nháp vài món ăn đường phố thơm phức ở các quầy hàng bên cạnh vừa ngắm các vũ điệu đầy mê hoặc. Không khí hội hè tưởng chừng như không bao giờ dứt…
Ẩm thực và sắc dân ở đây rất đa dạng, người da đỏ bản địa, người da trắng Châu Âu và người da đen di dân đã pha trộn văn hóa, ẩm thực và dòng máu của mình tạo nên một thành phố hấp dẫn và đa sắc màu. Ngoài các nhóm cư dân còn giữ nguồn gốc của mình, các dân tộc đây đã chung sống qua nhiều đời nên có nét đẹp quý phái của giới quý tộc Tây Ban Nha - Châu Âu cùng những đường nét mạnh khỏe đầy sức sống của người da đỏ bản địa và các nô lệ da đen di cư. Hải sản, trái cây nhiệt đới và các sản phẩm nhiệt đới như cà phê, trà, hồ tiêu,… ở đây cũng rất phong phú không kém gì ở Việt nam.
Có một địa điểm nên ghé qua để dùng bữa tối là nhà hàng hải sản Club de Pesca trên Pháo đài San Sebastian de Pastelillo cạnh bến thuyền và đối diện khu nhà cao tầng ở trung tâm Bocagrande bên kia vịnh. Thưởng thức các món hải sản được chế biến cầu kỳ, nhấm nháp vài ly cocktail Mojito (3), nghe nhạc Colombia Salsa (4) và ngắm nhìn những vũ điệu đầy ma thuật của các vũ công salsa ngay trên một pháo đài cổ mát rượi gió vịnh thì khác nào các quý tộc ngày xưa…
Với những giá trị lịch sử văn hóa đặc sắc và lâu đời của mình, Cartagena đã được UNESCO công nhận Di sản Thế giới vào năm 1984. Thành phố từng có nhiều nickname khá ấn tượng như: Cửa Châu Mỹ; Thủ đô Caribê; Pháo đài của Vương Quốc; Thành trì tốt nhất Châu Mỹ,… Từ Việt Nam muốn đến Cartagena có thể bay qua Paris, xuống Bogota rồi đến Cartagena. Từ Mỹ có ba đường bay thẳng đến Cartagena từ New York (JetBlue), Atlanta (Delta), Miami (Avianca) và Fort Lauderdale (Spirit Airlines). Nếu bạn yêu thích du lịch, tắm biển Caribê, thăm thú một nước nhiệt đới cách Việt Nam nửa vòng trái đất và tìm hiểu lịch sử của Tân thế giới, còn chần chờ gì nữa mà không ghé thăm Nữ hoàng của Indias.
Hơi tiếc khi phải rời Cartagena vào giữa dịp nghỉ lễ độc lập của Thành phố này với nhiều lễ hội rất sôi nổi. Đặc biệt là các cuộc diễu hành trên đường phố (Carnaval Festival), khiêu vũ khắp nơi và các sự kiện chung quanh cuộc thi Miss Colombia 2015 đang diễn ra ở Cartagena. Hoa hậu Colombia 2014 (Ariadna Gutierrez) và 25 ứng cử viên cho vị trí hoa hậu 2015 ở cùng khách sạn Hilton nên hai anh em cũng được vài dịp chiêm ngưỡng các người đẹp Colombia tại các sự kiện diễn ra ở đây, thậm chí còn là khách mời trong một buổi giao lưu với các người đẹp vì là khách VIP do ở dài ngày. Người thắng cuộc trong cuộc thi Miss Colombia 2015 (theo thông tin vừa cập nhật là Andrea Tovar) sẽ đại diện Colombia tham gia cuộc thi Miss Universe vào cuối năm 2016. Còn đương kim hoa hậu Ariadna Gutierrez vừa đoạt giải á hậu trong cuộc thi Hoa hậu Hoàn Vũ tại tại Las Vegas vào tháng 12 với scandal trao nhầm vương miện đầy tiếc nuối. Theo quan điểm của cá nhân, Ariadna Gutierrez và ngay cả Phạm Hương (đại diện Việt Nam) đều có vẻ xứng đáng hơn Hoa hậu Philippine xét về vẻ đẹp và dáng người. Tuy nhiên luôn có lý do dành cho người chiến thắng và xét cho cùng đó cũng chỉ là một cuộc chơi mà người thua kẻ thắng còn cả chặng đường dài để trở thành người chiến thắng thật sự trong cuộc sống của mình.
Bên cạnh đó, những điệu múa truyền thống và Colombia Salsa đầy màu sắc được trình diễn liên tục mấy ngày bởi các nhóm vũ công chuyên nghiệp và cả các vũ công nhí đầy màu sắc tại sảnh khách sạn Hilton như muốn níu kéo bước chân người lữ khách. Trong dịp này, đại sảnh của khách sạn được trang hoàng rất lộng lẫy với hình ảnh chàng ngư dân khổng lồ ở trung tâm cùng chiếc ghe và lưới đánh cá. Xung quanh hai cầu thang uốn cong lên tầng trên là mô hình của các pháo đài và súng thần công chĩa tua tủa ra cửa chính thể hiện được cả bức tranh toàn cảnh của Cartagena.
Mười hai tuần ở đây diễn ra thật nhanh. Khác với những ấn tượng không hay về Colombia đã từng nghe, Cartagena nói riêng và Colombia nói chung khá thanh bình, nhiều cảnh đẹp và đầy thân thiện. Thành quả có được từ những nỗ lực trấn áp tội phạm của chính quyền và cảnh sát trong hơn một thập niên qua. Tranh thủ những ngày cuối tuần hai anh em cũng tham quan gần hết các thắng cảnh ở đây: Khu Thành cổ và các Pháo đài, Siêu pháo đài San Felipe, Nhà thờ cổ La Popa ở điểm cao nhất thành phố, Café Delmar nổi tiếng, tham quan quần đảo Rosario và Aquarium,…
Tuy nhiên ấn tượng nhất có lẽ là bức tượng nhỏ của một sĩ quan Tây Ban Nha bên ngoài pháo đài San Felipe. Blas de Lezo, sĩ quan chỉ huy pháo đài trong trận chiến huyền thoại đã kể ở phần trên, chỉ với 2.500 quân trang bị nghèo nàn đã chống đỡ thành công trước sự tấn công của 25.000 hải quân Anh và 186 chiến thuyền vào năm 1741. Điều đặc biệt là ông đã mất tay phải, chân trái và mắt trái trong các trận chiến trước đó và trong trận này ông đã mất luôn chân còn lại và hy sinh không lâu sau đó. Một biểu tượng hết sức anh hùng của Cartagena, nữ hoàng của Indias.
Các dịp ăn tối cùng team UOP Honeywell ở các nhà hàng nổi tiếng nhất như Club de Pesca, Charleston Santa Teresa và El Santísimo là dịp thưởng thức các món ăn ngon và sang trọng ở đây. Tuy nhiên vẫn nhớ nhất món cá Bocachico to tướng mà anh chủ quán Miyo Alvaro Manjarrez thân thiện chiêu đãi miễn phí cho hai vị khách quen. Chú cá Bocachico, cũng như tấm thịnh tình của anh chủ quán, to đến nổi hai anh em chỉ xin được ăn nửa con mà thôi, phần còn lại thì đầu bếp và phục vụ được tùy nghi sử dụng. Ngoài các loại rượu vang hảo hạng, Cocktail Mojito, Club Havana, các loại bia Club Colombia… đã thưởng thức thì các ly Cocktail “Cuba Libre” do Vasil (Chief Advisor của UOP) tự pha tại phòng mời uống tiếp sau những đêm đã ngà ngà say mang đầy hương vị của tình bạn, sự tôn trọng (kỳ phùng địch thủ bóng bàn sau giờ làm việc) và sự cảm thông (đều là các trung niên xa vợ xa con).
Bóng đá là môn thể thao vua ở đây. Mỗi trận cầu có Colombia là đường phố ngập sắc vàng của màu cờ sắc áo. Bác tài Taxi Freddy là một cổ động viên máu lửa, ngày nào Colombia đá đều mặc áo đấu màu vàng của Colombia, còn khoe mình quen cả tiền đạo nổi tiếng của đội và luôn miệng bình luận bằng tiếng Tây Ban Nha xen lẫn vài chữ tiếng Anh mới học. Thời gian làm việc ở đây, sức khỏe, kỹ năng bơi lội và đánh bóng bàn chắc cũng có chút cải thiện khi thường xuyên luyện tập để giết thời gian sau giờ làm. Người đẹp, Thắng cảnh, Lịch sử Văn hóa, Âm nhạc, Ẩm thực và Thể thao nói chung đều đủ cả. Tuy nhiên, vẫn còn thiếu một chút gì để nhớ…
Reficar Refinery rất rộng lớn, phải di chuyển đến các Unit bằng xe chuyên dụng trong công trường (Kawasaki Mule) nhìn rất hầm hố. Những kiến thức học được không mới nhưng thực tế, bên cạnh đó là học cách quản lý, triển khai và theo dõi công việc ở vai trò chuyên gia Tư vấn Kỹ thuật của UOP sẽ giúp ích thêm cho công việc sau này. Ngắm cảnh nhà máy Reficar Cartagena đèn điện sáng trưng vào buổi tối hay cảnh bình minh vừa đến từ đỉnh một Reactor cao ngất ngưỡng là những trải nghiệm chỉ có một lần trong đời vì Nữ hoàng của Indias ở quá xa, chắc là khó có duyên gặp lại.
Xin chân thành Cảm ơn và Tạm biệt những người Thầy, người Bạn đã gặp ở đây!
Adíos & Muchas Gracias!
Nguyễn Anh Nguyên
Chú thích:
West Indies (1): Quần đảo nằm giữa miền Đông Nam của Bắc Mỹ và miền Bắc của Nam Mỹ, ngăn cách biển Caribê với Đại Tây Dương. Cartagena de Indias: Nữ hoàng của Indias, được đặt tên để phân biệt với thành phố Cartagena de Levante ở Tây Ban Nha.
New World (2): Tân thế giới là tên gọi để chỉ châu Mỹ (bao gồm Bắc Mỹ, Nam Mỹ, Trung Mỹ và Caribe cũng như các đảo xung quanh) được sử dụng từ thế kỷ 16. Châu Mỹ vào thời điểm đó là hoàn toàn mới đối với người châu Âu, là những người trước đó cho rằng thế giới chỉ bao gồm châu Âu, châu Á và châu Phi (hay Cựu thế giới).
Mojito (3): Một thức uống truyền thống của người Cuba, Mojito (hay còn gọi là Mohito) là loại cocktail nổi tiếng trên toàn thế giới. Với hương vị mát lạnh cộng với chút the nồng của bạc hà (lá húng) và độ chua dịu của chanh tươi, Mojito có thể được coi là loại Cocktail được ưa chuộng bậc nhất trong mùa hè.
Colombia Salsa (4): Dù Salsa bắt nguồn từ Cuba nhưng vũ điệu sôi động và đầy đam mê này lại trở nên phổ biến ở Colombia và đi vào lòng người với cái tên “Phong cách Colombia Salsa” nổi tiếng. Ngành công nghiệp Salsa cũng mang lại nguồn thu nhập cho khá nhiều người dân Colombia.
Bài số 3731-17-30231vb7012316
Tác giả là một Kỹ sư Dầu Khí làm việc cho một Công ty Liên Doanh tại Việt Nam, đã tham gia khóa tu nghiệp một năm tại Chicago (2014, 2015). Là con của một sĩ quan Võ Bị Đà Lạt, ra đời trong mùa hè đỏ lửa, từng trải qua nhiều khó khăn sau 1975 để có thể tồn tại, học hành và phát triển nên anh rất trân trọng những gì đã và đang có cũng như những cơ hội được đi đây đi đó biết thêm những vùng đất mới, văn hóa và con người mới. Sau khi rời nước Mỹ, anh lại có dịp sang Cartagena, Colombia bên bờ biển Caribê tham gia On Job Training mấy tháng tại Nhà máy Lọc Dầu của EcoPetrol và đây là một bài viết của anh về Thành phố đầy màu sắc này.
* * *
Cartagena với biển Caribê phía bên phải và vịnh Cartagena phía trong.
Nằm cách thủ đô Bogota khoảng 1000 km về phía Bắc, thành phố cảng đối diện với biển Caribê là điểm du lịch nổi tiếng nhất Colombia và cũng được xem là một trong những điểm đến cuốn hút ở Nam Mỹ. Cartagena nằm trên một bán đảo được nối với đất liền bằng tuyến đường độc đạo.
Khu thành phố cổ ở trung tâm (Centro) được bao quanh bởi tường thành với nhiều pháo đài phòng thủ bố trí khá nhiều súng thần công được xây từ thế kỷ 16. Khu thành phố mới, còn gọi là Bocagrande (Tiếng Tây Ban Nha nghĩa là Miệng Lớn), nằm giữa vịnh Cartagena và biển Caribê với rất nhiều khách sạn cao tầng san sát bờ biển, các cửa hàng, hộp đêm, casino và các bảo tàng xen kẻ bên trong.
Các bãi tắm phía Bắc - Tây Bắc Bocagrande hướng ra biển Caribê sóng lớn hơn nhiều so với các bãi biển phía Tây - Tây Nam hướng về vịnh Cartagena, khá giống với bãi Trước và bãi Sau ở Vũng Tàu. Cát biển ở đây có nguồn gốc từ núi lửa màu hơi xam xám nhưng rất mịn và khá sạch. Nhìn trên Googlemaps, Bocagrande như hàm trên của một con mãnh thú đang nhe răng với vịnh Cartagena nằm gọn trong miệng đúng như tên của nó. Trong lịch sử đây cũng là nơi mà nhiều chiến thuyền của Hải tặc và các đội quân xâm lược tấn công Thành phố bị đánh chìm, hay nói cách khác là bị nuốt chửng trong Miệng lớn.
Do vị trí thuận lợi về hàng hải lại có nhiều vàng bạc, đá quý và các của cải quý giá khác, Cartagena chính là thuộc địa đầu tiên của người Tây Ban Nha ở Châu Mỹ. Pedro de Heredia là người đã tìm ra nơi này, đánh chiếm và thành lập thành phố năm 1533. Từ đó Cartagena nhanh chóng trở thành một thương cảng nhộn nhịp và sớm được gọi là Nữ hoàng của Indias - Cartagena de Indias (1). Vào đầu thế kỷ 17, Cartagena chỉ xếp sau Thành phố Mexico về tầm quan trọng về thương mại ở Tân Thế Giới - New World (2). Đây cũng là một trong những miền đất hứa của những nô lệ trốn thoát cũng như những nô lệ đã được tự do ở Bắc Mỹ và Châu Phi tìm đến xây dựng cuộc sống mới. Là một thương cảng sầm uất và giàu có từ rất sớm, Cartagena là miếng mồi ngon cho những tên cướp biển vùng Caribê dòm ngó.
Năm 1544, hải tặc Pháp đã tấn công và chiếm giữ Thành phố. Pedro de Heredia và người dân đã chiến đấu dũng cảm nhưng yếu thế hơn và cuối cùng phải chấp nhận trả 200.000 pesos vàng để chuộc lại Thành phố này từ tay bọn hải tặc. Năm 1559, hải tặc Pháp lại tấn công Thành phố và lấy đi nhiều chiến lợi phẩm quý giá.
Năm 1568, hải tặc Anh tấn công Cartagena. Tuy nhiên bằng chiến thuật phòng thủ thông minh,thay đổi liên tục các vị trí đặt súng thần công trên tường thành khiến bọn cướp sợ hãi về sự hùng hậu của vũ khí trong thành và đã phải rút lui sau tám ngày. Năm 1586, hải tặc Anh lại tấn công lần nữa với lực lượng hùng hậu hơn và chỉ rút lui sau khi nhận được một số lớn vàng bạc, đá quý.
Tường thành phòng thủ khu phố cổ nhìn từ quán Café Del Mar.
Sau các trận chiến này, một tường thành kiên cố với nhiều pháo đài ở các điểm trọng yếu đã được xây dựng quanh Thành phố khiến Cartagena trở thành Thành phố được bảo vệ tốt nhất Nam Mỹ. Các trận chiến hải tặc này khá nổi tiếng nên có cả trò chơi mang tên Cartagena (Cuộc chiến tranh Hải tặc) hiện đang lưu hành.
Ngoài tường thành và các pháo đài phòng thủ ở sát bờ biển, vào năm 1656 người Tây Ban Nha tiếp tục xây dựng siêu pháo đài San Felipe (Castillo San Felipe de Barajas) để bảo vệ thành phố trước các cuộc tấn công từ phía vịnh Cartagena. Nằm trên một ngọn đồi cao khoảng 40m có thể quan sát toàn cảnh vịnh Catagena và thành phố, siêu pháo đài San Felipe nhìn như một ngọn núi bê tông đồ sộ với tường thành rất cao, trơn trượt và có độ dốc lớn rất khó xâm nhập. Tại đây năm 1741 đã diễn ra một trong những trận chiến lớn nhất của Hải quân Hoàng Gia Tây Ban Nha. Lúc đó, đô đốc Hải quân Anh Edward Vernon với 25.000 quân, 186 chiến thuyền trang bị 2.000 khẩu thần công vừa thắng quân Tây Ban Nha ở Portobelo (Panama) tiếp tục thừa thắng tiến vào tấn công Thành phố. Tuy nhiên siêu pháo đài San Felipe chỉ với 2.500 lính Tây Ban Nha và 6 chiến thuyền đã chống trả quyết liệt và hiệu quả. Sau một tháng ròng vây hãm không đạt kết quả lại phải chịu đựng những cơn mưa mùa và dịch bệnh vùng nhiệt đới, Hải quân Anh đã phải rút lui. Trong trận này Vị tướng chỉ huy pháo đài đã anh dũng hy sinh và trở thành một huyền thoại vĩ đại của Cartagena.
Qua cổng thành chính có Tháp Đồng hồ là vào trung tâm của thành phồ cổ. Khu này còn được gọi là Thành phố bên trong tường thành (Walled City) với chu vi tường thành khoảng 11 km. Quy hoạch Kiến trúc Thành phố theo kiểu thuộc địa Tây Ban Nha với nhà cửa sắp xếp dọc theo các con đường ngang dọc như bàn cờ. Chính giữa thành phố có công viên trung tâm với nhà thờ lớn và cung điện gần đó. Nhà cửa ở đây cổ kính, nhỏ nhắn nhiều màu sắc với tường gạch mái ngói có ban công trồng nhiều loại hoa và đặc biệt là hoa giấy đủ màu nhìn rất đẹp mắt làm tôi liên tưởng đến phố cổ Hội An. Công viên trung tâm tuy nhỏ nhưng mát mẻ do có rất nhiều cây cối, chim bồ câu, ghế đá và cả wifi miễn phí cho du khách nghỉ ngơi tranh thủ cập nhật tin tức, khoe ảnh với bạn bè Facebook. Gần công viên trung tâm có một khu nhà (có lẽ là nhà hát hay hội trường) có in hình các hoa hậu Colombia và đặc biệt là các hoa hậu Colombia đã đoạt danh hiệu Hoa hậu Thế Giới, Hoa hậu Hoàn Vũ trên nền đá Granit trước cửa vào.
Từ quảng trường nhộn nhịp đi dọc theo con đường lát đá trước nhà thờ lớn ngắm nhà cửa đầy màu sắc như trong cổ tích. Cuối con đường giáp với tường thành phía Tây Bắc là Nhà hát Heredia cổ kính với kiến trúc đơn giản nhưng rất ấn tượng. Dạo bước trên tường thành đón làn gió mát rượi từ biển Caribê thổi vào thật là sảng khoái. Tường thành khá rộng có thể đi lại dễ dàng, các khu vực trọng yếu đều có vọng gác và nhiều súng thần công.
Điểm nhô ra biển nhiều nhất ở phía Đông là pháo đài Santo Domingo có tường thành dày đến vài chục mét với rất nhiều súng thần công tua tủa về nhiều hướng là địa điểm phòng thủ chiến lược mà du khách không nên bỏ lỡ. Tại đây có quán Café Del Mar (Đức Mẹ) rất nổi tiếng với góc nhìn ra biển lên đến 270 độ và hướng nhìn về thành phố mới rất đẹp. Ngồi ngắm cảnh hoàng hôn ở đây cùng bạn bè hay người yêu, thả hồn theo những cánh chim biển và nghĩ về quá khứ hào hùng, lãng mạn mang màu sắc huyền thoại của một thương cảng phồn hoa là một cảm giác hiếm có trong đời.
Một đường phố cổ hướng về Nhà thờ lớn ở trung tâm.
Đến bến tàu, lên một trong hai chiếc tàu hải tặc tham quan Vịnh biển và ngắm về thành phố để tận hưởng cảm giác và góc nhìn của những kẻ tấn công thành phố. Hình ảnh siêu pháo đài San Felipe sừng sững án ngữ trong vịnh và in bóng trên nền trời mờ tối như một con quái vật khổng lồ đủ sức uy hiếp bọn hải tặc ngang tàng. Chắc cũng vì vậy mà siêu pháo đài này còn được gọi là pháo đài Quái vật (Monster Fortress). Nếu có thời gian và muốn thử cảm giác mạnh, du khách có thể đăng ký tour tham quan quần đảo Rosario sáng đi chiều về. Lặn ngắm san hô, tham quan công viên nước và xem nhiều loài cá biển biểu diễn xiếc, tắm biển ở khu quần đảo với cát trắng và biển xanh trong vắt cũng rất thú vị. Tuy nhiên xét về vẻ đẹp và dịch vụ ở đây thì thua xa nhiều Vịnh biển của Việt Nam như Nha Trang, Vĩnh Hy, Mũi Né… Điểm ấn tượng nhất có lẽ là cảm giác được lướt trên đầu ngọn sóng cùng các con tàu cao tốc trên hành trình từ bến tàu ra quần đảo và ngược lại. Với tốc độ rất cao và sóng lớn thì chỉ cần tài công không vững tay lái hay bẻ lái bất ngờ là tàu hoàn toàn có thể lật úp với vài chục người đang ngồi trong đó.
Nhà thờ cổ La Popa trên định ngọn đồi cao nhất Thành phố (150 m) là nơi mà du khách nên đến để thỏa sức ngắm nhìn và có những bức hình toàn cảnh của Cartagena đủ bốn phương tám hướng.
Một trong những tour ban đêm hấp dẫn du khách là dạo quanh Thành phố trên các xe bus trang trí sặc sỡ, kèn trống xập xình và phục vụ các loại vodka truyền thống Colombia và nước ngọt cho hành khách trong suốt hành trình. Xuất phát từ Bocagrande, dạo quanh các khách sạn lớn để đón khách rồi thẳng tiến đến khu phố cổ ngắm Thành phố về đêm. Cuộc dạo chơi không thể không dừng lại ở chân Pháo đài San Felipe để du khách thỏa sức chụp hình với Quái vật về đêm. Điểm đến tiếp theo trên tường thành là nơi để mọi người hòa mình vào các điệu nhảy Colombian Salsa sôi động cùng các vũ công đường phố và các vũ công nghiệp dư vừa đội thúng hàng (thủ công mỹ nghệ, thức ăn, đồ lưu niệm,…) vừa nhảy nhót rất điêu luyện. Ai không có nhu cầu nhảy đầm thì có thể sảng khoái ngồi trên tường thành, làm vài ngụm Beer Club Colombia và nhấm nháp vài món ăn đường phố thơm phức ở các quầy hàng bên cạnh vừa ngắm các vũ điệu đầy mê hoặc. Không khí hội hè tưởng chừng như không bao giờ dứt…
Ẩm thực và sắc dân ở đây rất đa dạng, người da đỏ bản địa, người da trắng Châu Âu và người da đen di dân đã pha trộn văn hóa, ẩm thực và dòng máu của mình tạo nên một thành phố hấp dẫn và đa sắc màu. Ngoài các nhóm cư dân còn giữ nguồn gốc của mình, các dân tộc đây đã chung sống qua nhiều đời nên có nét đẹp quý phái của giới quý tộc Tây Ban Nha - Châu Âu cùng những đường nét mạnh khỏe đầy sức sống của người da đỏ bản địa và các nô lệ da đen di cư. Hải sản, trái cây nhiệt đới và các sản phẩm nhiệt đới như cà phê, trà, hồ tiêu,… ở đây cũng rất phong phú không kém gì ở Việt nam.
Có một địa điểm nên ghé qua để dùng bữa tối là nhà hàng hải sản Club de Pesca trên Pháo đài San Sebastian de Pastelillo cạnh bến thuyền và đối diện khu nhà cao tầng ở trung tâm Bocagrande bên kia vịnh. Thưởng thức các món hải sản được chế biến cầu kỳ, nhấm nháp vài ly cocktail Mojito (3), nghe nhạc Colombia Salsa (4) và ngắm nhìn những vũ điệu đầy ma thuật của các vũ công salsa ngay trên một pháo đài cổ mát rượi gió vịnh thì khác nào các quý tộc ngày xưa…
Với những giá trị lịch sử văn hóa đặc sắc và lâu đời của mình, Cartagena đã được UNESCO công nhận Di sản Thế giới vào năm 1984. Thành phố từng có nhiều nickname khá ấn tượng như: Cửa Châu Mỹ; Thủ đô Caribê; Pháo đài của Vương Quốc; Thành trì tốt nhất Châu Mỹ,… Từ Việt Nam muốn đến Cartagena có thể bay qua Paris, xuống Bogota rồi đến Cartagena. Từ Mỹ có ba đường bay thẳng đến Cartagena từ New York (JetBlue), Atlanta (Delta), Miami (Avianca) và Fort Lauderdale (Spirit Airlines). Nếu bạn yêu thích du lịch, tắm biển Caribê, thăm thú một nước nhiệt đới cách Việt Nam nửa vòng trái đất và tìm hiểu lịch sử của Tân thế giới, còn chần chờ gì nữa mà không ghé thăm Nữ hoàng của Indias.
Hơi tiếc khi phải rời Cartagena vào giữa dịp nghỉ lễ độc lập của Thành phố này với nhiều lễ hội rất sôi nổi. Đặc biệt là các cuộc diễu hành trên đường phố (Carnaval Festival), khiêu vũ khắp nơi và các sự kiện chung quanh cuộc thi Miss Colombia 2015 đang diễn ra ở Cartagena. Hoa hậu Colombia 2014 (Ariadna Gutierrez) và 25 ứng cử viên cho vị trí hoa hậu 2015 ở cùng khách sạn Hilton nên hai anh em cũng được vài dịp chiêm ngưỡng các người đẹp Colombia tại các sự kiện diễn ra ở đây, thậm chí còn là khách mời trong một buổi giao lưu với các người đẹp vì là khách VIP do ở dài ngày. Người thắng cuộc trong cuộc thi Miss Colombia 2015 (theo thông tin vừa cập nhật là Andrea Tovar) sẽ đại diện Colombia tham gia cuộc thi Miss Universe vào cuối năm 2016. Còn đương kim hoa hậu Ariadna Gutierrez vừa đoạt giải á hậu trong cuộc thi Hoa hậu Hoàn Vũ tại tại Las Vegas vào tháng 12 với scandal trao nhầm vương miện đầy tiếc nuối. Theo quan điểm của cá nhân, Ariadna Gutierrez và ngay cả Phạm Hương (đại diện Việt Nam) đều có vẻ xứng đáng hơn Hoa hậu Philippine xét về vẻ đẹp và dáng người. Tuy nhiên luôn có lý do dành cho người chiến thắng và xét cho cùng đó cũng chỉ là một cuộc chơi mà người thua kẻ thắng còn cả chặng đường dài để trở thành người chiến thắng thật sự trong cuộc sống của mình.
Người hùng của Castillo San Felipe de Barajas.
Bên cạnh đó, những điệu múa truyền thống và Colombia Salsa đầy màu sắc được trình diễn liên tục mấy ngày bởi các nhóm vũ công chuyên nghiệp và cả các vũ công nhí đầy màu sắc tại sảnh khách sạn Hilton như muốn níu kéo bước chân người lữ khách. Trong dịp này, đại sảnh của khách sạn được trang hoàng rất lộng lẫy với hình ảnh chàng ngư dân khổng lồ ở trung tâm cùng chiếc ghe và lưới đánh cá. Xung quanh hai cầu thang uốn cong lên tầng trên là mô hình của các pháo đài và súng thần công chĩa tua tủa ra cửa chính thể hiện được cả bức tranh toàn cảnh của Cartagena.
Mười hai tuần ở đây diễn ra thật nhanh. Khác với những ấn tượng không hay về Colombia đã từng nghe, Cartagena nói riêng và Colombia nói chung khá thanh bình, nhiều cảnh đẹp và đầy thân thiện. Thành quả có được từ những nỗ lực trấn áp tội phạm của chính quyền và cảnh sát trong hơn một thập niên qua. Tranh thủ những ngày cuối tuần hai anh em cũng tham quan gần hết các thắng cảnh ở đây: Khu Thành cổ và các Pháo đài, Siêu pháo đài San Felipe, Nhà thờ cổ La Popa ở điểm cao nhất thành phố, Café Delmar nổi tiếng, tham quan quần đảo Rosario và Aquarium,…
Tuy nhiên ấn tượng nhất có lẽ là bức tượng nhỏ của một sĩ quan Tây Ban Nha bên ngoài pháo đài San Felipe. Blas de Lezo, sĩ quan chỉ huy pháo đài trong trận chiến huyền thoại đã kể ở phần trên, chỉ với 2.500 quân trang bị nghèo nàn đã chống đỡ thành công trước sự tấn công của 25.000 hải quân Anh và 186 chiến thuyền vào năm 1741. Điều đặc biệt là ông đã mất tay phải, chân trái và mắt trái trong các trận chiến trước đó và trong trận này ông đã mất luôn chân còn lại và hy sinh không lâu sau đó. Một biểu tượng hết sức anh hùng của Cartagena, nữ hoàng của Indias.
Các dịp ăn tối cùng team UOP Honeywell ở các nhà hàng nổi tiếng nhất như Club de Pesca, Charleston Santa Teresa và El Santísimo là dịp thưởng thức các món ăn ngon và sang trọng ở đây. Tuy nhiên vẫn nhớ nhất món cá Bocachico to tướng mà anh chủ quán Miyo Alvaro Manjarrez thân thiện chiêu đãi miễn phí cho hai vị khách quen. Chú cá Bocachico, cũng như tấm thịnh tình của anh chủ quán, to đến nổi hai anh em chỉ xin được ăn nửa con mà thôi, phần còn lại thì đầu bếp và phục vụ được tùy nghi sử dụng. Ngoài các loại rượu vang hảo hạng, Cocktail Mojito, Club Havana, các loại bia Club Colombia… đã thưởng thức thì các ly Cocktail “Cuba Libre” do Vasil (Chief Advisor của UOP) tự pha tại phòng mời uống tiếp sau những đêm đã ngà ngà say mang đầy hương vị của tình bạn, sự tôn trọng (kỳ phùng địch thủ bóng bàn sau giờ làm việc) và sự cảm thông (đều là các trung niên xa vợ xa con).
Bóng đá là môn thể thao vua ở đây. Mỗi trận cầu có Colombia là đường phố ngập sắc vàng của màu cờ sắc áo. Bác tài Taxi Freddy là một cổ động viên máu lửa, ngày nào Colombia đá đều mặc áo đấu màu vàng của Colombia, còn khoe mình quen cả tiền đạo nổi tiếng của đội và luôn miệng bình luận bằng tiếng Tây Ban Nha xen lẫn vài chữ tiếng Anh mới học. Thời gian làm việc ở đây, sức khỏe, kỹ năng bơi lội và đánh bóng bàn chắc cũng có chút cải thiện khi thường xuyên luyện tập để giết thời gian sau giờ làm. Người đẹp, Thắng cảnh, Lịch sử Văn hóa, Âm nhạc, Ẩm thực và Thể thao nói chung đều đủ cả. Tuy nhiên, vẫn còn thiếu một chút gì để nhớ…
Reficar Refinery rất rộng lớn, phải di chuyển đến các Unit bằng xe chuyên dụng trong công trường (Kawasaki Mule) nhìn rất hầm hố. Những kiến thức học được không mới nhưng thực tế, bên cạnh đó là học cách quản lý, triển khai và theo dõi công việc ở vai trò chuyên gia Tư vấn Kỹ thuật của UOP sẽ giúp ích thêm cho công việc sau này. Ngắm cảnh nhà máy Reficar Cartagena đèn điện sáng trưng vào buổi tối hay cảnh bình minh vừa đến từ đỉnh một Reactor cao ngất ngưỡng là những trải nghiệm chỉ có một lần trong đời vì Nữ hoàng của Indias ở quá xa, chắc là khó có duyên gặp lại.
Xin chân thành Cảm ơn và Tạm biệt những người Thầy, người Bạn đã gặp ở đây!
Adíos & Muchas Gracias!
Nguyễn Anh Nguyên
Chú thích:
West Indies (1): Quần đảo nằm giữa miền Đông Nam của Bắc Mỹ và miền Bắc của Nam Mỹ, ngăn cách biển Caribê với Đại Tây Dương. Cartagena de Indias: Nữ hoàng của Indias, được đặt tên để phân biệt với thành phố Cartagena de Levante ở Tây Ban Nha.
New World (2): Tân thế giới là tên gọi để chỉ châu Mỹ (bao gồm Bắc Mỹ, Nam Mỹ, Trung Mỹ và Caribe cũng như các đảo xung quanh) được sử dụng từ thế kỷ 16. Châu Mỹ vào thời điểm đó là hoàn toàn mới đối với người châu Âu, là những người trước đó cho rằng thế giới chỉ bao gồm châu Âu, châu Á và châu Phi (hay Cựu thế giới).
Mojito (3): Một thức uống truyền thống của người Cuba, Mojito (hay còn gọi là Mohito) là loại cocktail nổi tiếng trên toàn thế giới. Với hương vị mát lạnh cộng với chút the nồng của bạc hà (lá húng) và độ chua dịu của chanh tươi, Mojito có thể được coi là loại Cocktail được ưa chuộng bậc nhất trong mùa hè.
Colombia Salsa (4): Dù Salsa bắt nguồn từ Cuba nhưng vũ điệu sôi động và đầy đam mê này lại trở nên phổ biến ở Colombia và đi vào lòng người với cái tên “Phong cách Colombia Salsa” nổi tiếng. Ngành công nghiệp Salsa cũng mang lại nguồn thu nhập cho khá nhiều người dân Colombia.
Gửi ý kiến của bạn
