ûLê Như Đức, sinh năm 1962 tại Sàigòn, Việt Nam. Nghề Nghiệp: Kỹ sư cơ khí cho NASA, Houston. Gia Đình: Vợ và ba con, hai gái một trai. Góp bài cho Viết Về Nước Mỹ từ buổi đầu, suốt 5 năm qua, ôÂng là một trong những tác giả được người đọc đặc biệt quí trọng.
*
Khoa quay qua hỏi vợ lần cuối trước khi đặt bút ký vào tờ khế ước mua căn nhà:
- Em nhất định mua cái nhà này, phải không"
Mai nhìn chồng gật mạnh đầu:
- Nhất định mua vì…cái hàng hiên rộng.
Khoa vừa ký vừa lặp lại lời vợ mình:
- Vì cái hàng hiên rộng.
Người bán nhà người Mỹ gốc Mễ không hiểu vợ chồng Khoa nói gì nhưng anh ta cũng chả thèm thắc mắc làm chi cho mệt. Anh ta chỉ cần nhìn chữ ký của Khoa vừa đặt bút ký đồng ý mua căn nhà là hiểu ngay mọi chuyện dù là đang nghe tiếng Việt hay tiếng Lào. Anh hiểu rất rõ: tháng này anh sẽ lãnh cái chi phiếu sáu ngàn đô la tiền hoa hồng cho căn nhà bán thật ngon ơ.
Sau khi gom giấy tờ và bắt tay Khoa, anh lên xe dzọt lẹ. Kinh nghiệm bao năm trong nghề bán nhà dậy cho anh hay khi có được chữ ký là phải chạy mau về văn phòng đóng hồ sơ và gửi đi ngay lập tức. Bước lên xe, anh còn cẩn thận tắt cả cái điện thoại cầm tay để nhỡ thân chủ có “a second thought” gọi anh đổi ý thì toi mất tháng lương. Nhất là cái căn nhà thật quái ác này. Kiểu nó đã quá cũ không người thèm ở, ai cũng có thể thấy rắc rối, đổi ý không mua bất cứ lúc nào.
Cái căn nhà cổ xây theo kiểu thời…đệ nhất thế chiến này do chính tay anh đã cho lên mạng Internet một năm hơn mà chả có ma nào thèm hỏi tới nữa là trả giá. Nó không những đã nằm trong khu lao động nghèo mà cái tên chủ nhà người Mễ lại không hiểu “thời thế, thế thời” ra giá thật cao mới chết chứ. Đã bao lần anh gọi khuyên y nên hạ giá thì may ra mới có người tới ngắm.Y đều nổi nóng giải thích lại là nhà của y xây bằng gạch đặc, lợp mái ngói thẻ nên ở suốt đời không phải sơn sửa hay thay mái.
Đồng ý là cái nhà thật kiên cố như pháo đài vì xây toàn gạch tốt, nhưng cái kiểu của nó quá xưa, không có máy lạnh, lại ở khu tồi thì có chắc cũng như không. Muốn gắn hệ thống máy lạnh lớn cho toàn nhà thì có lẽ phải đập hết trần nhà ra làm lại, mà nếu có muốn gắn máy lạnh nhỏ cho từng phòng thì cũng lại phải đập cửa sổ ra mới gắn được. Nhà đã xây bằng gạch đặc thì chỉ có nước đập hết cả nhà lẫn mái chứ không thể đập từng chỗ được.
Cái thằng chủ nhà chết bầm cổ lỗ sĩ này lang thang từ xứ Mễ qua Houston từ năm một ngàn chín trăm hồi đó, nó không hiểu luật lệ xây nhà mấy, nên mua miếng đất thật bự và tự ý xây nghiên, xây ngửa theo ý nó. Thời đó chưa có máy lạnh cũng chưa có quạt trần nên căn nhà phải có thật nhiều cửa sổ và một cái hàng hiên thật vĩ đại để giảm cái nóng như thiêu của tiểu bang Texas vào mùa hè. Thời đó cũng chưa có tủ lạnh, TiVi, dàn máy hát karaôkê, ghế đấm bóp, computer, máy fax nên nhà nó xây cũng ít lỗ cắm điện nữa.
Chung quanh căn nhà trồng toàn những cây đại thụ để lấy tàn che nhà đến nỗi cỏ thiếu nắng mọc cũng không nổi một cụm. Sau nhà, nơi góc vườn còn có cả cái giếng khô với hai ba cái thùng đựng nước nằm lăn lóc và cái chuồng gà đóng èo ọp bằng mấy thanh gỗ vặn vẹo, cong cong nằm sát cạnh mà hầu như những nhà ở thôn quê Việt Nam nào cũng thường phải có.
Nếu căn nhà này mà nằm cạnh bãi biển thì giá nó đáng bạc triệu vì cái đất rộng mênh mông và cái vững chắc không suy xuyển tí tẹo trong trường hợp bão có thổi. Chưa hết, chiều chiều ra treo võng nằm hóng gió biển ở hàng hiên trước nhà thì có mười cái máy lạnh cũng không mát bằng. Đằng này nó lại nằm chình ìn đầu khu bình dân đấm đá của đám người lao động nửa đen nửa Mễ mà cả năm không thèm cắt cỏ đến một lần. Chiều chiều chả lẽ ra trước hàng hiên treo võng ngắm…Mỹ đen lai Mễ.
Khuyên y xuống giá mãi chả được, công ty bán nhà đành phải để lơ cả năm hơn. Mọi nhân viên trong sở thường chọc anh là sẽ bình bầu “employee of the…century” nếu anh bán được căn nhà này. Khi mà mọi người chán không còn muốn chọc hay nhắc tới thì Mai lại đùng đùng gọi tới hỏi mua.
Chưa hết ngạc nhiên, anh ngồi xém té xuống nghế khi biết được vợ chồng Mai hiện đang ở một căn nhà thật lớn trong khu sang trọng của thành phố Houton. Mấy lần tính hỏi lý do mua nhà, nhưng rồi lại nhớ tới những kinh nghiệm dậy trong nghề là chớ nên hỏi khách hàng mình tại sao mua, anh đành nuốt vào bụng nín thinh. Mình là người chuyên bán nhà mà còn không biết được những cái lợi khi mua căn nhà mà còn phải hỏi người mua thì chả khác nào bảo khách hàng…ngốc quá sao mua.
Lần đầu tiên thấy căn nhà khi tới khu này để dậy thế một giáo sư bị bịnh nặng cho trường bạn vài hôm, Mai bấm điện thoại gọi cho chồng ngay. Đã từ lâu, vợ chồng Mai đang tìm một khu đất để xây building cho người thuê. Giờ ăn trưa hôm đó, Khoa hẹn vợ lái xe tới coi căn nhà. Mai bận trông lớp nên chỉ một mình Khoa tới thôi.
Vừa thoáng thấy căn nhà xa xa ngói đỏ mốc cũ với cái mái hiên thật rộng và thật dài, Khoa bồi hồi nhớ lại những việc xẩy ra hơn hai mươi sáu năm qua trong ngày cuối cùng trước khi rời nước, trốn Thiên Đường cộng sản đi tìm tự do.
*
Cái căn nhà thật đơn giản với hai gian mà Khoa đã ở, dù chỉ hai đêm một ngày nằm ngoài ngoại ô Tắc Cậu cách thị xã Rạch Giá khoảng vài cây số.
Có lẽ ngay chính người dân Tắc Cậu cũng chả biết cái nơi nhỏ bé tí tẹo của mình đang ở nên gọi là thôn, là xóm hay là phường" Ai ai khi nói về chốn này cũng đều gọi trống trơn hai chữ Tắc Cậu.
Tắc Cậu nhỏ lắm. Nhỏ đến nỗi không có đường bộ lẫn đường sông chạy thẳng tới nó. Muốn đi từ thị xã Rạch Giá tới Tắc Cậu thì phải đi xe hai bánh hay đi ghe tới Tắc Rán trước rồi đổi qua con kinh khác, đi ghe vào Tắc Cậu. Từ Tắc Rán vào Tắc Cậu cũng có một con đường bộ nhỏ, vừa cho hai người đi, chạy ven theo con kinh. Phải gọi đúng là đường bộ vì chỉ đi bộ được mà thôi. Xe đạp cũng khó có thể đạp qua được những hố lớn hay những ụ đất cao. Con đường đôi khi biến mất vì cỏ mọc um tùm, người đi cứ phải đạp cỏ, nhắm mắt mà đi môt đoạn dài thì đường lại hiện ra.
Khoa tới Tắc Cậu trễ nên phải nằm ở lại đây chờ chủ tầu làm giấy tờ, biến thành người Việt gốc Hoa để đưa vào kinh trong lên tầu đi bán chính thức hồi hương… Hoa lục. Chủ tầu mướn căn nhà này để phòng khi người đi bán chính thức xuống quá đông, hơn mức dự định, mà tầu cũng chưa được nhà nước cho nhổ neo.
Những người nằm ở kinh trong lại sợ tầu nhổ neo mà không thông báo kịp nên dù có dơ dáy, bùn lầy họ cũng trải lều, căng mùng chứ không chịu rời xa tầu, trở ra ngoài ở nhà như Khoa. Việt cộng thay đổi chính sách như chong chóng. Giờ trước cho tầu nhổ neo, giờ sau lại cấm đòi thêm tiền mãi lộ. Chắc vì vậy nên chỉ có một mình Khoa nằm ngủ hai đêm trong căn nhà trống đợi ngày giã từ Thiên Đường.
Có lẽ chủ cho mướn nhà biết rõ mục đích của người ở nên căn nhà chỉ có ba thứ chủ yếu: giường, mùng và đồ nấu “mì ăn liền” như vài ba cái nồi, năm sáu cái chén, một nắm đũa cọt cạch. Thuốc xịt muỗi thì la liệt khắp chỗ. Có lẽ do những người đi bán chính thức của tầu trước vất lại. Ra khơi đâu ai thèm mang thuốc trị muỗi.
Khoa dọn dẹp những đồ vất ngổn ngang cho gọn, xong lấy ổ bánh mì thịt mà người đại diện chủ tầu đưa lúc dắt tới đây ra ăn cho qua bữa chiều. Vừa ăn, Khoa vừa treo mùng lên để đề phòng mấy chú muỗi tấn công khi mặt trời lặn. Khoa còn cẩn thận bầy những chai thuốc chống muỗi ngay trong mùng trước khi đóng chặt cửa nhà. Khoa chọn cái giường ngay cạnh cửa sổ, mở ra nhìn hàng hiên, nghĩ mông lung về những ngày ra khơi sắp tới.
Con kinh trước nhà buổi chiều nước đục chảy lờ đờ, mệt mỏi như tâm trí của Khoa qua bao lần trốn chạy vượt biên để giờ cuối cùng phải đổi thành Hoa Kiều hồi hương. Thỉnh thoảng vài người lối xóm đi bộ qua, khẽ liếc nhìn vào nhà. Đôi khi có người đạp xe đạp nhanh qua. Hình như mọi người ở Tắn Cậu đều biết căn nhà của những người ở trước khi rời nước.
Mặt trời từ từ lặn, từng đàn muỗi vo ve ngủ bên bờ kinh thức giấc, bắt đầu xông vào nhà từ tứ phía. Khoa khẽ khép cửa sổ, kiểm soát mùng màn một lần cuối trước khi ngủ. Căn nhà yên lặng và buồn đến lạnh người. Người đi qua lại trước nhà cũng từ từ ngưng.
Chưa tới nửa đêm, Khoa bị đánh thức bởi một vài tiếng động lạ bên ngoài hàng hiên. Hình như có người tới treo mùng ngủ ngoài đó. Khoa nằm yên lắng nghe để cố đoán xem bao nhiêu người bên ngoài và họ thuộc loại nào. Hình như người bên ngoài cũng biết có người ngủ bên trong nhà nên họ đi đứng rất nhẹ nhàng, cố gắng ít gây tiếng động. Chỉ mười phút sau, mọi việc lại trở nên yên lặng như trước. Khoa cũng lại từ từ chìm vào giấc ngủ vật vờ.
Lần thứ hai Khoa bị đánh thức bởi tiếng khóc nho nhỏ của đứa bé gái. Khoa vẫn nằm im lặng nghe tiếng dỗ ngọt của đứa bé trai:
- Nín đi Cún. Có đói không" Tao còn nửa củ mì. Ăn đi.
- Em nhớ má. Má, má, anh Còi ơi. Em muốn má.
Đứa bé trai hình như không biết trả lời sao. Nó im lặng giây lát rồi lại dụ em nó tiếp:
- Củ mì này ngọt lắm. Mày ăn đi, Cún. Ngon lắm.
Có tiếng khóc thút thít của đứa bé gái vừa ăn khoai vừa khóc vọng vào nhà làm Khoa tỉnh hẳn. Khoa khẽ ngồi dậy vặn cái chốt cánh cửa sổ hé mở nhìn ra ngoài hàng hiên thấy hai đứa bé gầy gò nằm trong một cái mùng to. Đứa bé trai chỉ khoảng mười hai, mười ba tuổi, con bé thì có lẽ chưa được năm.
Tiếng cót két của cửa sổ mở làm hai đứa bé quay nhìn về hướng Khoa. Đứa bé trai lên tiếng ngay:
- Em con nó đói nên khóc. Con nói nó im rồi. Ông cho con ngủ ở đây đêm nay. Chúng con nghèo, mồ côi, không nhà nên ngủ ở đây. Ông cho con ngủ ở đây đêm nay. Con nói con Cún không khóc nữa để yên ông ngủ.
Rồi nó quay qua đứa bé gái, to tiếng:
- Mày làm ồn thêm một lần nữa, ông ngủ không được, đuổi đi thì không có chỗ ngủ đêm nay đâu.
Khoa mỉm cười vì cái tính láu cá của đứa bé trai. Có lẽ nó chuyên ngủ hàng hiên nên học được cái tài ứng khẩu này để ngủ qua đêm nhà người. Khoa từ tốn trả lời:
- Anh không có đuổi ai đâu mà phải lo. Em có muốn vào nhà ngủ không" Nhà này không phải của anh. Trong nhà còn nhiều giường trống lắm. Hai em vào đây ngủ. Có giường, chiếu, mùng, màn đầy đủ. Để anh mở cửa cho.
Khoa tính vén mùng, bước xuống giường ra mở cửa cho hai đứa bé vào thì nghe tiếng đứa bé trai từ chối:
- Không được đâu anh ơi. Nhà này của người đi bán chính thức ở, nếu tụi em vào ngủ, công an phường thấy được họ sẽ gây chuyện với chủ tầu của anh để kiếm tiền. Ông chủ tầu mất tiền tức, sẽ nói ông chủ nhà này đánh tụi chúng em nữa. Không dám vô trỏng ngủ đâu anh. Anh cho ngủ ngoài này là đã rồi.
Khoa vẫn bước xuống giường, cầm theo chai thuốc trị muỗi xịt liên tục, đi ra mở cửa để đón hai đứa bé vào. Ở cuối hàng hiên, một cái mùng to, tương đối còn nguyên vẹn được chăng sơ sài qua hai cái cột nhà và cái bản lề của cửa sổ. Trong mùng hai bộ xương bé tí teo với cái đầu bù xù lắc lư, ngồi nhìn ra Khoa. Khoa hơi khựng lại vì mùi hôi của hai đứa bé, có lẽ qua nhiều ngày không tắm, xông nồng nặc vào mũi. Đứa bé trai lại lên tiếng:
- Anh vào nhà lại đi không muỗi nhiều lắm. Tụi em không vào trong ngủ được đâu. Công an sẽ phạt chủ nhà.
Khoa vừa xịt thuốc muỗi vào người vừa tiến sát tới cái mùng. Đứa bé trai chỉ em nó giới thiệu:
- Đây là con Cún. Người ở đây kêu em là Còi.
Khoa hỏi Còi:
- Không có ai tên là Cún hay Còi. Tên của các em là gì"
Còi ngập ngừng một lúc rồi trả lời:
- Má gọi em là…thằng Hưng, còn nó là…con Hoa.
- Như vậy là từ đây ai gọi em là Còi hay Cún thì em phải cho họ hay tên em là Hưng và nó là Hoa, nghe chưa. Em cũng phải gọi nó là Hoa chứ không được kêu bằng con Cún. Mình là người, có tên tuổi đàng hoàng của một con người, chứ không như tên con vật. Em hiểu chưa"
Hai đứa bé nhìn nhau. Thằng Hưng bập bẹ:
- Em Hoa.
Con Hoa cũng nhe răng cười rồi gọi anh nó:
- Anh Hưng.
Ngọn gió mát thổi từ con kinh lên bỗng chốc làm cả tâm hồn khô cằn của hai đứa trẻ mồ côi mát rượi sau bao năm. Khoa cũng thấy sung sướng lây. Khoa hỏi tiếp:
- Ba má các em ở đâu" Sao hai đứa lại dắt nhau tới đây ngủ"
Thằng Hưng nhìn em nó một lúc, rồi quay qua trả lời:
- Ba em bị nhà nước bắt đi tù lâu lắm rồi. Má em đau nặng nên phải…đi qua… Mỹ… chữa bịnh năm trước, khi nào hết bịnh sẽ về. Tụi em theo má xuống Rạch Giá ở nhà ông nội. Lúc má em…đi, họ nói nhà của sĩ quan ngụy nên tịch thu luôn nhà ông nội. Ông nội chết trước khi má đi mấy tháng. Tụi em đi xuống đây tìm nhà chú Út. Chú Út đi bán chính thức nên bán nhà này cho ông Năm. Ông Năm cho chủ tầu của anh thuê.
Con Hoa chợt ngước nhìn anh nó hỏi:
- Má cũng đi bán chính thức hả anh"
Thằng Hưng ngập ngừng một thoáng rồi gật đầu, trả lời bừa:
Houston, cuối hè năm 2005,
Lê Như Đức
That toi nghiep cho dân mình, nhung nguoi còn ket lai.
Cam on tac gia ve bai viet qua hay.