Nếu bạn sống ở quận Cam, miền Nam Cali nắng ấm, nếu bạn lái xe không cẩn thận để vi phạm luật lưu thông và nếu bạn xui xẻo bị ông bạn dân "vồ" được (động từ "vồ" này tôi đã học từ một học viên), bạn sẽ được ông bạn dân thân ái tặng cho một tờ giấy phạt. Và nếu bạn hội đủ điều kiện để đi học traffic school, hay còn gọi nôm na là trường xoá ticket, rất nhiều cơ may bạn sẽ gặp… tôi.
Vì lẽ, nếu bạn bị phạt trong phạm vi quận Cam, bạn bắt buộc phải ghi tên học traffic school tại một trong năm trung tâm được chỉ định bởi toà án. Nếu bạn muốn học lớp tiếng Việt để cảm thấy thoải mái hơn, bạn phải ghi tên tại West Court, thuộc thành phố Westminster. Tại West Court, chỉ có độc nhất một lớp Việt ngữ mà tôi là giảng viên duy nhất.
Kể ra, nghề giảng viên traffic school của tôi cũng rất nhiều thi vị. Vì thế, dù chẳng lâm vào cảnh "nợ chồng nợ chất, nợ như chúa chổm", tôi vẫn mỗi tháng bốn hoặc sáu lần, "vui vẻ, hy sinh" đến lớp, để mất toi gần một ngày thứ bảy đẹp trời hoặc một tối thứ ba với nhiều chương trình TV hấp dẫn.
Tính đốt ngón tay, tôi "trụ trì" lớp này cũng ngót nghét gần một năm. Trong căn phòng mang số W8 của West Court, tôi đã gặp cả ngàn khuôn mặt: nam có, nữ có, già có, trẻ có, sồn sồn có, người nổi tiếng có và người chẳng ai biết đến cũng có. Người nhiều tuổi nhất là một cụ ông 82 tuổi, và người trẻ nhất là một cô bé 17 tuổi. Tôi cũng đã được nghe không biết bao nhiêu câu chuyện vui buồn, cười ra nước mắt của những người lái xe không đúng luật và xui xẻo bị bạn dân "vồ".
Tạm xong phần giới thiệu. Bây giờ xin được mạn phép ghi lại đây những vui buồn của một ngày làm việc tiêu biểu của tôi tại West Court trong ngày thứ Bảy cuối tuần.
5 giờ 45'
Cái đồng hồ điện tử Sony trên đầu giường, dễ ghét nhưng trung thành, bỗng phát ra những tiếng "beep, beep,…." inh ỏi, chói tai, phá ngang giấc ngủ về sáng đầy mộng đẹp. Mắt vẫn nhắm nghiền, với tay mò mẫm cái nút "dream bar", tôi ấn mạnh. Cái đồng hồ ngoan ngoãn im tiếng. Tôi biết là đến giờ phải "bò" ra khỏi giường… nhưng cũng ráng "nướng" thêm vài… phút. Những giây phút thần tiên.
…..
5 giờ 54'
"Beep, beep,…" Cái đồng hồ quái ác vẫn trung thành làm cái công việc đã được giao phó. OK, nghe rồi… dậy thì dậy… Tung chăn, mắt nhắm mắt mở, tôi phóng nhanh vào buồng tắm.
6 giờ 20'
Quần áo chỉnh tề, một tay xách cặp, một tay cầm bình cà phê sữa nóng mà bà xã đã âu yếm pha dùm, nách kẹp chai nước lạnh, tôi ra xe đề máy.
6 giờ 30'
Tôi cùng Tommy, người phụ tá, sắp xếp chuẩn bị cho lớp học: TV, bảng đen, bảng gỗ, tài liệu giảng dạy, sách học, phiếu điểm danh… hình như còn thiếu một điều…à, nhớ rồi…kê thêm mười mấy cái ghế phụ trội, chắc chắn phải cần đến.
6 giờ 55'
Mọi chuyện sẵn sàng. Tôi hớp một ngụm cà phê nóng. Ái chà, tuyệt cú mèo.
7 giờ 00'
Hai cánh cửa lớn của West Court mở rộng. Tất cả học viên, Mỹ, Mễ, Việt, Đại hàn, Tàu…hằm bà lằng đủ thứ, mấy trăm người, lần lượt sắp hàng vào để làm thủ tục "check in". Họ đứng chật cái hành lang nhỏ, hỗn độn, ồn ào.
Bốn giảng viên và bốn phụ tá chia nhau làm công việc mà được coi như chẳng có gì gọi là phức tạp cả: kiểm soát xem học viên đã quá hạn đi học chưa " kiểm soát tên tuổi trên giấy ghi danh đúng với bằng lái xe hay không" Chỉ có thế.
Nhưng dầu vậy, chúng tôi cũng không tránh khỏi những rắc rối, thí dụ như:
-Anh ơi, tôi quên không mang giấy tờ
Chuyện này xảy ra thường xuyên.
- Rất tiếc, tôi không thể giúp gì được anh. Anh phải gọi để ghi danh lại.
-Nhưng tôi không rảnh tuần tới, hoặc: Tôi gần hết hạn rồi
- Rất tiếc, tôi không thể làm sao hơn. Anh có thể đến năn nỉ ông Mỹ đứng đằng kia.
Nhưng tôi biết, anh ta chỉ phí thời giờ vô ích. Không ai được vào lớp mà không có giấy tờ.
Những trở ngại khác lẩm cẩm khác mà tôi thường gặp phải như:
-Anh ơi, tôi muốn học lớp tiếng Việt mà thằng con tôi nó lại ghi cho tôi lớp tiếng Mỹ. Bây giờ tôi phải làm sao"
-Không sao đâu anh, anh cứ vào phòng số W8 nhé. Chút nữa sẽ điều chỉnh lại
Hoặc:
-Anh ơi, tôi quên không gọi để giữ chỗ trước. Liệu tôi có được vào học không"
Nếu là người ngoại quốc:
-Xin ông hay bà ngồi chờ tại dãy ghế đằng kia, chúng tôi sẽ cố gắng thu xếp.
Nếu là người Việt Nam:
- Không sao, chị cứ vào phòng số W8, hy vọng sẽ có chỗ.
Các bạn đừng nghĩ là tôi thiên vị. Lý do là có đến ba lớp cho người ngoại quốc nhưng chỉ có một lớp cho người Việt Nam. Tôi biết, học viên Việt Nam trước hay sau cuối cùng cũng sẽ vào phòng W8.
Có một lần, một chị với vẻ mặt lo âu đến nói nhỏ với tôi:
- Anh là người Việt hả" Anh làm ơn giúp tôi, tôi quên bằng lái xe ở nhà. Khổ ghê.
- Chị có bất cứ một ID nào khác có hình không"
- Dạ, để tôi xem,…. thẻ tín dụng Visa có hình, được không"
- Được quá. Chị vào phòng số W8 nhé.
Trút được nỗi lo âu, nở nụ cười tươi chị cám ơn tôi.
Cũng có khi:
- Anh Sỹ, làm ở đây hả, nhớ tôi không"
Anh chàng này mặt mũi nhìn lạ hoắc, tôi cũng chẳng biết mình có quen hắn hay không " Tôi ậm ừ cho qua chuyện.
Sau gần nửa giờ, mọi học viên đã được kiểm soát xong. Tôi bước nhanh về lớp.
……
7giờ 25'
Căn phòng nhỏ đang ồn như cái chợ, bỗng trầm xuống khi thấy tôi bước vào. Có tiếng xì xào:
- Suỵt…Thầy vô rồi kìa
- Ông thầy coi bộ dễ
- Hình như ổng nhìn quen quen
Tôi tiến lên phía trước, đưa mắt nhìn một vòng chung quanh. Lớp này, cũng như mọi lớp khác, chật cứng. Mười mấy cái ghế tôi kê thêm cũng không còn chỗ. Nhiều khuôn mặt đượm một chút tư lự.
Đợi cho tiếng ồn dứt hẳn, tôi mở lời:
- Thân chào tất cả các anh và các chị đến với trường NTSI. Tôi là Steven Trần, tôi là giảng viên của lớp này. Các anh, các chị khoẻ không, vui không"
Tiếng ồn lại nổi lên, hỗn độn:
- Dạ khoẻ nhưng mà không vui
- Vui sao nổi mà vui, thứ bảy mà bị vô đây
- Tôi ghét mấy ông cảnh sát. Họ kì thị, bất công…
…..
…..
Chờ một chút cho lớp học lắng dịu trở lại, tôi mỉm cười:
-Tôi biết, các anh, các chị rất "đau khổ" khi phải vào đây trong một ngày thứ bảy đẹp trời như hôm nay. Điều đo,ù tôi thành thật chia buồn cùng các anh các chị. Nhưng, bù lại, tôi có thể bảo đảm với các anh, các chị là sau 8 tiếng 40 phút, các anh, các chị sẽ quên hết những ưu phiền, sẽ rất vui, sẽ ra về thoải mái. Thậm chí, có nhiều người còn không muốn về nữa (có tiếng cười nhỏ). Vả lại, xét cho cùng, các anh, các chị còn may mắn hơn tôi nhiều. Các anh chị chỉ đến đây một lần rồi thôi, còn tôi, tuần nào tôi cũng phải có mặt ở đây…
Cả lớp lại nhao nhao, nhưng lần này không khí có vẻ nhẹ nhàng hơn. Tôi có thể nghe rõ những tiếng cười, thấy được sự cởi mở trên nhiều khuôn mặt.
-Thầy nói thiệt hay nói chơi vậy thầy " Cho tiền em cũng không ở lại.
-Thầy tới đây được tiền, còn tụi tôi phải tốn tiền, đau gần chết
-Mấy giờ về hả thầy " Ở đây cho ngủ không thầy "
Cái khó nhất của việc thuyết trình hay giảng dạy trước một đám đông là những phút giây đầu tiên, giai đoạn làm quen với cử toạ hay học viên. Thành công hay thất bại là lúc này. Nếu một thuyết trình viên hay giảng viên không đạt được cảm tình của cử toạ hay học viên từ lúc đầu thì những giờ phút kế tiếp, người thuyết trình viên hoặc giảng viên sẽ rất khó lòng diễn đạt tư tưởng hoặc bài giảng của mình tới cử toạ hay học viên một cách trọn vẹn.
4 giờ 45'
Tôi thả mình trên chiếc ghế sofa êm ái, bên chai bia lạnh, đọc những dòng chữ mà các học viên đã viết trên bảng giám định. Tôi cảm thấy thật vui và xúc động với những lời cám ơn thật chân tình, những lời khích lệ thật cảm động cùng những đề nghị thật xác đáng. Đây là những động cơ giúp tôi có thêm nhiều nghị lực để tiếp tục công việc này với một ước muốn thật nhỏ là được góp một bàn tay trong việc xây dựng một cộng đồng Việt Nam lành mạnh và tốt đẹp.
Dùng hai tay xoa bóp đôi chân đang mỏi nhừ vì gần tám giờ phải đứng liên tục, tôi mỉm cười với chính mình khi nghĩ đến bốn câu thơ mà một cô học viên đã có lần viết tặng:
Thầy giảng khô cả cổ
Cả lớp ngồi nhi nhô
Thầy lắc đầu đau khổ
Học viên thật gà tồ…
Những câu thơ mộc mạc thật dễ thương. Nhưng cô học viên ơi, thầy chẳng "đau khổ" tí nào cả, mà trái lại còn rất vui vẻ nữa là đằng khác vì học viên không "gà tồ" mà trái lại, rất "chiến". Cám ơn cô học viên nhé. Không, xin được cám ơn tất cả những học viên của tôi.
Tiếng bà xã tôi bỗng vọng ra từ nhà bếp:
-Sao, hôm nay có mấy cô khen thầy đẹp trai "
Trần Quốc Sỹ